ساعت 24 - پول،‌پول، پول؛ این روز ها سر وصدای جمعیت ها و افراد و نهاد های پرشمار مدام از این پدیده صحبت می کنند و در باره آن شعار می دهند. از بازار سهام تا مدیران نظام پولی، مسئولان دولتی و حکومتی تا بازار هر کالای دیگر همه از پول می گویند. اما اقتصاد دانان وقتی از پول صحبت می کنند کمتر به فکر جیب خودشان هستند و البته برخی را باید استثنا کرد که وقتی حرف می زنند به شغل فعلی و آینده شان توجه دارند.

 این روزها از برخی می شنویم در ایران پول یک پدیده درون زا است واختیارآن دست بانک مرکزی نیست. این گروه می گویند  یک جور معجزه هایی در دل اقتصاد ایجاد می شود و بانک مرکزی هم نیز ناگزیر می شود مقادیر فزاینده ای  پول تحویل دهد واصرار دارند چون این پول درون زا هم هست پس تورم را پول ایجاد نمی کند ، بلکه بر عکس این تورم است که پول ایجاد کرده است. از نظر این اقتصاددانان حتی افزایش نرخ دلار و نرخ بهره تورم ایجاد کرده اند و تورم به  بانک مرکزی فشار وارد می کند و بانک مرکزی تحت این فشار پول ایجاد کرده است و می گویند چون  قیمت سهام  شرکت ها افزایش یافته  است وچون شبه پول به پول تبدیل شده است و...پول ایجاد شده است.

انگار  عوامل ایجاد سر گیجه در جامعه ایران  کم بوده وکم هستند که  این گروه تازه نیز  به آنها  اضافه شده اند. رد پای  این گروهها را از دور که رد یابی می کنم به نظرم به هر دلیل حامیان یک مسئول خاص  اقتصادی ایران شده و هستند. خدا به کسب آنها  برکت دهد. عاملان  سردر گم سازی دیگری هم در جامعه ایرانی وجود  دارند. آنها  کسانی هستند که  به طور سیستماتیک و به هر بهانه به لیبرالیسم می تازند. این ها هم به نظر من از جاهای دیگری حمایت می شوند و کار اینها هم با نیت خاصی با هدف ایجاد سر گیجه انجام می شود. . به این ها سر فرصت خواهم پرداخت .

اما در مورد گروه کسانی که  این روزها به درون زایی پول  تاکیددارند آب پاکی را روی دستشان ریخته و چند نکته را یاد اور می شوم:

یکم-  تورم همه جا و همیشه یک پدیده پولی بوده است.

دوم -  از کتاب مقدمات اقتصاد کلان هم معلوم است پول از طریق سیستم بانکی و بعضا برای برطرف کردن نیاز تولید و تجارت ایجاد می شود.  این فراگرد خلق پول را می گویند خلق پول درونی و البته منظور درون زا بودن پول نیست. اما سر رشته  این عملیات در دست بانک مرکزی است که برای اجرای آن اهرم های مختلف را دارد.  

سوم - اگر در یک کشور بانک مرکزی یک کشور و مدیریت پولی نمی توانند از  این اهرم ها استفاده کند ربطی به تغییر ذات پول ندارد.

چهارم - پول هم پدیده سازنده و هم پدیده مخربی هم هست. پیش از این نیز نوشته ام  چه بسا امپراتوری ها و حکومت ها را سوء مدیریت نظام پولی بر باد داده است.

در آامریکا با این که بعد از کرونا اقتصاد واقعی آسیب دید اما تزریق انفجاری پول این بازار سهام را متورم نگه داشته است .این پرسش مطرح است که این حجم پول در آینده  چگونه مدیریت خواهد شد و چگونه به اقتصاد امریکا و جهان آسیب خواهد زد. با همه این ها کسی پیدا نمی شود بگوید افزایش حجم پول در این اقتصاد خارج از دست بانک مرکزی است.اگر کنجکاو هستید که چگونه این حجم پول ایجاد شده سر رشته اش را باید در  ذخایر بانک ها نزد بانک مرکزی دنبال کنید . به زبان ساده بانک مرکزی فدرال حساب بانک ها را پر می کند آنان هم به ایجاد سپرده دیداری از طریق وام و اعتبار دادن می پردازند.