ساعت 24 -ایا دلار بازان حرفه ای و نهادهای حقیقی بزرگ که برای روز مبادا دلار را باقیمت های تا 25 هزارتومان خریده اند دراین روزها فروشنده دلارند یا خریدار؟ تجربه نشان می دهد شاید دلار برای یک دوره کوتاه مدت در مسیر سرازیری باشد اما دلار بازارن حرفه ای یادشان هست این روندکاهنده می تواند به سرعت برگردد.

ایا شرکتهای بزرگ صادرکننده کالاهایی مثل فراورده های پتروشیمی می توانند در برابر دلار 15 هزارتومانی و افتادن سهامشان به قیمت کف بازار دوام بیاورند؟ یکی از رسانه های انگلیسی در گزارشی به روندهای بازار دلار پرداخته و نتیجه گیری کرده است: به مجموع درآمد ناشی از صادرات نفت ایران در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ "جمعا کمتر از ۲۰ میلیارد دلار" و "دسترسی بانک مرکزی به آن نیز بسیار کمتر" بوده؛ حال آنکه این رقم در سال‌های گذشته "بیش از ۴۰ میلیارد دلار" در هر سال بوده است.در نهایت، حتی اگر اتفاق سال ۱۳۹۷ در سال ۱۳۹۹ تکرار شود، تجربه نشان داده که بعد از یک موج کاهشی نسبتا بادوام هم احتمال بازگشت شدیدتر التهابات وجود دارد. چراکه به اعتقاد بسیاری از اقتصاددانان، در بلندمدت روند متغیرهای کلان همچون نقدینگی و تورم در کنار امکان برقراری روابط تجاری با ثبات با جهان، تعیین‌کننده قیمت ارز خواهد بود؛ و چنان روندهایی نه در تغییرات سیاسی آمریکا، بلکه در ساختارها و سیاستگذاری‌های داخلی ایران ریشه دارند.

آینده دلار

به نظر گروهی از کارشناسان، چنانچه منابع ارزی بلوکه‌شده ایران آزاد شود، دسترسی موقت به نرخ ۱۶-۱۵ هزار تومانی مورد اشاره آقای روحانی غیرممکن نیست. این گروه در استدلال خود به تجربه سال ۱۳۹۷ اشاره می‌کنند. مهرماه آن سال، نرخ دلار در بازار آزاد تهران به ۱۹ هزار تومان رسید؛ رقمی بی‌سابقه تا آن زمان که نزدیک چهار برابر قیمت دلار در آغاز سال ۱۳۹۷ بود. با این حال یک ماه و نیم بعد، نرخ دلار با ۴۵ درصد کاهش از نقطه اوج به محدوده ۱۰ هزار تومانی بازگشت.در سوی دیگر، گروه دوم معتقدند وقوع چنین اتفاقی در شرایط امروز اقتصاد ایران نیازمند تحقق یک "اگر" دیگر است: اگر منابع ارزی آزاد شده به بازار تزریق شود.عبدالناصر همتی در دوران ریاست بر بانک مرکزی به عنوان یکی از مخالفان تزریق ارز به بازار برای کنترل قیمت‌ها شناخته شده است. خرداد امسال، او در صحن علنی مجلس از تزریق ۲۸۰ میلیارد دلار به بازار طی ۱۵ سال گذشته به شدت انتقاد کرد و گفت این سیاست باعث خروج گسترده سرمایه‌های کشور شده است: "ما با این سیاست به خرید ملک در خارج از کشور سوبسید می‌دادیم. این‌همه امکاناتی که در خارج از کشور خریداری شده به‌خاطر همین ارزها بوده است."همتی در پست اینستاگرامی ۲۶ دی‌ماه خود هم تاکید کرده که پس از دسترسی احتمالی به منابع ارزی "حفظ قدرت رقابت‌پذیری اقتصاد به همراه صیانت از ذخایر ارزی" برای بانک مرکزی "اهمیت دو چندان" دارد. تاکیدی که احتمالا به معنای خودداری از تزریق گسترده منابع ارزی به بازار خواهد بود.با این حال، فشارهای سیاسی ممکن است در تلاش بانک مرکزی برای تداوم این سیاست اختلال ایجاد کند. از نگاه مخالفان دولت، چنین فشارهایی به زودی عملی خواهد شد. امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نایب‌رئیس اول اخیرا گفته: "شنیده‌ام با اینکه ما منابع ارزی داریم، بعضا این منابع ارزی برای روی کار آمدن بایدن حفظ شده است که با تزریق آن، قیمت ارز برای چند ماه تا ۱۱ هزار تومان کاهش یابد."