کارشناس بازار سهام با اشاره به مشکلات و آفت بزرگ عرضه های اولیه به‌ روش ثبت‌ سفارش ، مزیت روش جدید و ترکیبی فروش سهام شرکت های جدید را اعلام کرد .

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، مجتبی شهبازی با انتشار مطلبی با عنوان "روش ترکیبی برای عرضه‌های اولیه " در دنیای اقتصاد اعلام کرد: پس از مشکلات فراوانی که روش خرید گروهی در عرضه‌های اولیه مخصوصا از جهت‌ ایجاد رانت ‌ایجاد کرد، روش ثبت‌ سفارش در بازار اولیه اجرا شد. در‌ این روش یک عرضه‌‌کننده با تعداد مشخصی از سهم و انبوه بسیار زیادی از خریداران وجود دارد و سهمیه‌بندی برای خریداران تعیین می‌شود .

نقاط ضعف و آفت بزرگ عرضه های اولیه به‌روش ثبت‌سفارش

این در حالی است که اکثر فعالان بازار مایل به‌خرید سهم جدید هستند. از سوی دیگر در زمان عرضه اولیه ، نیروی عرضه و تقاضا در روز اول به‌درستی عمل نمی‌کند‌. زیرا تعداد خریداران و فروشندگان باید یکسان بوده و شفافیت و برابری کامل اطلاعات بین آنها باشد. معمولا پس از اجرای طرح ثبت‌ سفارش در عرضه‌های اولیه که همیشه با استقبال مردم هم مواجه می‌شود، هیچ‌گونه تحلیلی از وضعیت شرکت عرضه‌شده نمی‌شد و صرفا به‌دلیل عرضه اولیه بودن با تقاضای زیادی مواجه می‌شد.

این امر منجر به‌ این می‌شد که بعضا ناشرین، هیچ انگیزه‌ای برای افزایش شفافیت و سودآوری مجموعه نداشته باشند و ناشر شفاف و غیرشفاف به‌ یک شکل با استقبال مواجه می‌شوند. همین نکات را باید در کنار قفل‌شدن هسته معاملاتی در روزهایی که حجم معاملات بازار زیاد بود، گذاشت .

مشکل دیگری که ‌این نحوه عرضه اولیه داشت در کنار محسنات آن ‌این بود که اشخاص حقیقی تا حدودی مطمئن هستند که در ازای مبلغ سرمایه‌ ، سود مشخصی دریافت خواهند کرد. آن هم بدون ‌اینکه نیازی به‌ یادگیری تحلیل‌های خاص تکنیکال یا فاندامنتال داشته باشند و ‌این برای بازاری که به‌دنبال فرهنگ‌ سازی کسب دانش مرتبط با سرمایه‌گذاری است، آفت بزرگ به‌حساب می‌آید.

عرضه اولیه به‌روش ثبت‌سفارش همان‌طور که طی‌ این چند سال نشان داد در سهم‌های کوچک ، منجر به‌اختلال در روان‌سازی سهم بود و بعضا چندین برابر ظرفیت سهام عرضه شده در بازار ثانویه رشد پیدا می‌کنند که موجب دورشدن ساز و کار بازار از کشف قیمت صحیح سهام می‌شود. البته همان‌طور که انتظار می‌رود بازار سرمایه ، نسبت به‌سایر بازارهای بزرگ دنیا، بسیار جوان است.

در راستای بهبود عملکرد ساز و کار بازار، سازمان بورس اقدام به‌اجرای روش جدید عرضه اولیه به‌ نام ترکیبی کرده که قطعا هم امتیازات بهتری دارد و نیز مشکلات روش ثبت‌سفارش را ندارد. به‌نظر می‌آید با اجرای ‌این روش قطعا اکثر مشکلات عرضه‌های اولیه رفع خواهد شد و بازار سرمایه و ناشرین و سرمایه‌گذاران از فواید ‌این روش منتفع خواهند شد.

یکی از مشکلات چشمگیر در روش ثبت‌سفارش این بود که هیچ ناشری انگیزه آن را نداشت که قیمت منطقی برای عرضه‌ اولیه تعیین کند. چون در صورت شکست عرضه و عدم‌ استقبال می‌توانست از فرصت مجدد عرضه بهره ببرد که با روش جدید ‌این‌ فرصت غیرمنطقی از میان رفته و ناشر را مجبور می‌کند در تعیین قیمت عرضه نهایت انصاف را داشته باشد.

نکته مهم این است که پاشنه آشیل اصلی بازار سرمایه ، عدم‌ وجود فرهنگ استفاده از ابزار‌های بازار از جمله صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌جای سرمایه‌ گذاری مستقیم مردم در بازار است. اگر بخواهیم جایگاه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک را تقویت کنیم و‌ این رکن بسیار مهم را در میان مردم جا‌ بیندازیم، قطعا روش ترکیبی می‌تواند به‌ بهبود جایگاه سرمایه‌گذاری غیر‌مستقیم از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک کمک کند.