دنیای‌اقتصاد : روز گذشته همزمان با رکوردزنی شاخص کل بورس تهران در سال‌جاری و رشد بیش از ۳‌درصدی این نماگر، «دنیای‌اقتصاد» در یک نظرسنجی با مشارکت بیش از ۱۲۰۰ نفر، دلیل فضای مثبت حاکم بر تالار شیشه‌‌‌ای را از سهامداران جویا شد.

23 copy

 «حمایت دستوری از بازار سهام» یکی از گزینه‌‌‌هایی بود که مورد توجه شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی قرار گرفت. به این ترتیب حدود 60‌درصد پاسخ‌‌‌دهندگان معتقدند رشد فعلی بازار تنها به حمایت‌‌‌های دستوری سیاستگذار از آن بازمی‌گردد. این برداشت، موافقان و مخالفان خاص خود را دارد. مخالفان با تکیه بر آمارها می‌‌‌گویند حمایت دستوری عموما از سوی سهامداران عمده یا به اصطلاح حقوقی بازار رقم می‌‌‌خورد، این در حالی است که با چرخش قیمت‌ها که از دوشنبه هفته ماقبل آغاز شد، از میزان فعالیت سهامداران حقوقی نیز کاسته شد. به عبارتی خالص خرید حقوقی‌‌‌ها که در اوایل هفته گذشته به ‌هزار میلیارد تومان نیز رسیده بود، در روزهای دوشنبه و سه‌‌‌شنبه آن هفته به کمتر از 300‌میلیارد تومان کاهش پیدا کرد و در پایان هفته گذشته و دیروز حتی منفی شد که نشان می‌دهد حمایت دستوری از بازار در کار نیست. با این حال موافقان این نوع برداشت می‌‌‌گویند حمایت دستوری تنها در خالص خرید مثبت سهامداران حقوقی خلاصه نمی‌شود و حتی می‌تواند به صورت کلامی جوی مثبت در بازار سهام ایجاد کند. فضایی که در هفته گذشته با سخنان حمایت‌‌‌گونه وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس و در ادامه اظهارات رئیس‌‌‌جمهور، به کل بازار و سهامداران در زیان آن این مهم را تلقین کرد که روزهای اصلاحی بورس به پایان رسیده و سیاستگذار مانع از افت بیشتر قیمت‌ها و تعمیق زیان سهامداران خواهد شد. همین حمایت‌‌‌های کلامی کافی بود که شاهد بازگشت امید به بازار باشیم.  اما «ارزندگی قیمت‌‌‌ سهام و بازار» دومین گزینه با بیشترین رای (18‌درصد) از سوی شرکت‌کنندگان در نظرسنجی دیروز بود. فعالان بورسی با استناد به آمار می‌‌‌گویند در روزهای رونق سال99 که قیمت سهام در روندی پرشتاب وارد محدوده حبابی شد، نسبت قیمت به درآمد گذشته‌‌‌نگر شرکت‌های بورسی از 35 مرتبه نیز فراتر رفت که حداقل 4 برابر متوسط تاریخی این متغیر بود. حالا با گذشت بیش از 15 ماه از شاخص 2‌میلیون واحدی، P/ E بورس به محدوده 6 واحدی وارد شده است، ضمن آنکه قیمت برخی سهام به محدوده انتهای سال 98 رسیده‌‌‌اند و خبر از جذابیت بازار و سهام بورسی می‌دهد. این استدلال اما مخالفانی نیز دارد. بورس‌‌‌بازانی که معتقدند تنها سطح قیمت‌‌‌ و سوددهی شرکت‌ها نیست که برای تخمین ارزندگی مورد بررسی قرار می‌گیرد، بلکه رفتار بازار است که نشان می‌دهد یک سهم تا چه زمانی قرار است به افت ادامه دهد. به اصلاح تا زمانی که بازار و سهامداران، متقاضی خرید یک سهم حتی در سطوح پایین قیمتی نباشند آن سهم از ارزندگی لازم برخوردار نیست، چراکه نمی‌توان کفی برای آن پیدا کرد. ضمن آنکه بازار در حال حاضر بیشتر تحت‌تاثیر رفتارهای هیجانی بوده و نگاه چندانی به متغیرهای بنیادی نمی‌شود.  شاید به همین دلیل است که 15‌درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی گزینه «فضای مثبت هیجانی» را برگزیده‌‌‌اند. این گروه معتقدند همانگونه که در روزهای نزولی بورس تهران، عمده سهامداران بدون داشتن دلیل یا تحلیلی دست به ماشه فروش می‌‌‌بردند حالا با همان نگاه و با پیروی از فضای مثبت ایجاد شده، خریدار سهام شده‌‌‌اند، رشدی که نمی‌تواند به رونق پایدار بازار بینجامد.  از این رو عده کمی از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی گزینه «چرخش نگاه معامله‌‌‌گران به سمت متغیرهای بنیادی» را برگزیده‌‌‌اند. این گزینه تنها 3‌درصد رای آورد و نشان داد اغلب فعالان بورسی معتقدند بورس‌‌‌بازان هنوز نگاه تحلیلی پیدا نکرده‌‌‌اند.  اما «صعود نرخ دلار» دیگر گزینه این نظرسنجی بود که تنها 4‌درصد رای آورد. اسکناس آمریکایی روز گذشته به پیشروی در کانال 27‌هزار تومان ادامه داد. دلار همواره یکی از متغیرهای کلیدی در تعیین مسیر قیمت سهام بوده و فعالان بازار سهام نیز نگاهی ویژه به نوسانات این ارز دارند. با این حال اغلب شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی نقش رشد نرخ دلار آزاد در روند روز گذشته بورس تهران را ناچیز ارزیابی می‌کنند.