کارشناس بازار سرمایه با اشاره به عملکرد هوشمندانه بازار روند آینده بورس را با وجود ابهامات کلیدی پیش‌بینی کرد.

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، علی زینلی با انتشار مطلبی با عنوان " شاخص از کجا دستور می‌گیرد؟" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: قطعا نرخ ارز به‌ عنوان یکی از کلیدی‌ترین عوامل اثرگذار بر قیمت و ارزش‌گذاری آتی سهام نقش غیر قابل انکاری دارد. نرخ ارز بر روی بازار سهام از ابعاد مختلف تاثیر می‌گذارد.

تغییرات نرخ ارز که به دلیل عوامل مختلف از جمله وضعیت تراز ارزی، کسری‌بودجه دولت، افزایش در سطح عمومی قیمت‌ها، موضوعات سیاسی، نقدینگی سیال و... ایجاد می‌شود هم بطور مستقیم از طریق تغییرات در فروش و سودآوری شرکت‌ها و هم بطور غیرمستقیم از طریق تغییر در سطح عمومی قیمت‌ ها و تغییرات در متوسط نسبت قیمت به عایدی صنایع و شرکت‌های بورسی بر بازار سرمایه اثر می‌گذارد.

نرخ ارز یکی از جمله عواملی است که نسبت با مابقی عوامل، تاثیرات اقتصادی و مالی آن به‌راحتی قابل‌ مشاهده و درک برای صنایع و شرکت‌ها در بورس است. لزوما تغییرات نرخ ارز بر روی بازار سهام خصوصا در زمان افزایش بصورت آنی تاثیر نخواهد گذاشت. چرا‌که بحث تداوم روند افزایشی آن برای بازیگران کلیدی بازار سهام اهمیت زیادی دارد.

نکته بعدی اینکه عموما افزایش نرخ ارز و آن‌هم با سرعت بالا عمدتاً می‌تواند به دلایل سیاسی باشد که سرمایه‌گذاران ریسک سیاسی و احتمال کاهش مقدار فروش شرکت‌های صادرات‌ محور را نیز در محاسبات ارزش‌گذاری سهام لحاظ می‌کنند و بعد از اطمینان‌نسبی و رفع ابهام، اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار می‌کنند.

سهام با چه نرخ ارزی در حال قیمت‌خوردن است؟

همواره در مواقعی که دلار صعودی می‌شود و در همان شرایط بازار سهام افت می‌کند یا درجا می‌زند، یک ابهام و سوال در ذهن سهامداران شکل می‌گیرد و آن این است که بازار در حال‌ حاضر با چه دلاری در حال قیمت‌گذاری است؟ پاسخ دقیق به این سوال بسیار سخت است.

به این دلیل که طیف گسترده‌ای از شرکت‌ها در بازار سهام وجود دارند که نحوه اثرپذیری نرخ ارز در قیمت فروش‌ها و بهای تمام‌شده آنها از همدیگر متفاوت است. در برخی از صنایع و شرکت‌ها همانند شرکت‌های فعال در صنعت پتروشیمی و فلزات اساسی نحوه اثرگذاری تغییرات نرخ ارز بر روی نرخ‌های فروش و بهای تمام‌شده آنها کاملا قابل تحلیل است.

اما در برخی دیگر از صنایع و شرکت‌ها همانند صنایع غذایی و کانی‌های غیر فلزی و... تغییرات نرخ دلار از طریق تغییرات در نرخ‌های فروش و بهای تمام‌شده آنها به‌واسطه تغییرات نرخ تورم بطور غیرمستقیم اثرگذار است. در مجموع بخش قابل‌ملاحظه‌ای از بازار سهام ایران بطور مستقیم و غیرمستقیم از تغییرات نرخ ارز تاثیر می‌پذیرند.

با توجه به اینکه اکثر فروش‌های صادراتی توسط شرکت‌های فعال در صنایع بزرگ شامل پتروشیمی و فلزات اساسی انجام می‌شود و این شرکت‌ها الزام به فروش ارز به سامانه نیما با نرخ‌های بسیار پایین‌تر از نرخ بازار دارند این‌گونه استدلال می‌شود که به دلیل ارزش بازار بالای صنایع بزرگ فوق، عملا بخش قابل‌ توجهی از بازار سهام با دلار نیمایی که در حال‌حاضر ۲۵‌ درصد پایین‌تر از نرخ ارز در بازار آزاد است، قیمت‌گذاری شده است و با توجه به اینکه انتظار می‌رود شکاف بین نرخ ارز نیمایی و آزاد کاهش پیدا کند، سهام شرکت‌ها باید با نرخ ارز به‌مراتب بالاتری و نزدیک به ارز آزاد ارزش‌گذاری شود.

این استدلال البته تا حدود زیادی قابل‌دفاع است. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که شرکت‌های مذکور در صنایع بزرگ در بخش فروش‌های داخلی که عمدتا از مسیر بورس‌کالا انجام می‌شود، نرخ‌های فروش پایه آنها بر مبنای ارز نیمیایی یا نرخی بسیار نزدیک به آن است. اما به دلیل شکاف ایجادشده بین ارز نیمایی و آزاد، قیمت‌های معاملاتی آنها به دلیل وجود رقابت با نرخ‌های حدود ۱۰ تا ۱۵‌درصد بالاتر از نرخ پایه است. بنابراین می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که قیمت‌گذاری بازار با نرخ ارزی مابین نرخ ارز آزاد و ارز نیمایی است.

ابهامات کلیدی در وضعیت فعلی بازار سهام

بسیاری از سهامداران انتظار دارند بازار سهام در زمانی که نرخ ارز صعودی است، بلافاصله هم راستا با آن صعود کند. اما دلیل این عدم‌ هم راستایی در وضعیت موجود، ابهام‌های اساسی در مولفه‌های اثرگذار شامل برجام، نرخ ارز، قیمت جهانی کامودیتی‌ها، بیماری کرونا، بودجه دولت، نرخ بهره بین‌بانکی، انتشار اوراق تامین‌مالی دولتی با حجم بالا، ابهام در سیاست‌های دولت درخصوص بازار سرمایه، باز‌ بودن موضوع فروش سهام عدالت، ابهام در برنامه بانک مرکزی درخصوص سیاست‌های پولی و ارزی، احتمال قطعی گاز شرکت های تولیدی در زمستان، احتمال افزایش چند برابری نرخ گاز در صنعت فلزات اساسی، نبود نقدینگی فعال و سیال در بازار سهام، جذب نقدینگی بالا توسط رقیب جدی بازار سرمایه یعنی رمز ارزها، تغییرات در راس بازارگردان‌ های کلیدی وابسته به دولت در بازار سهام و... است.

پیش‌بینی آینده

با توجه به ابهام‌های فوق که می‌تواند اثرات قابل‌ملاحظه‌ای هم بر قیمت سهام داشته باشد به‌نظر بازار سهام بسیار عاقلانه و هوشمندانه عمل می‌کند و به هیچ‌عنوان خرید رو به بالا نمی‌کند و حجم پایین معاملات نیز به‌خوبی حکایت از غالب‌شدن فضای ابهام مذکور است.

با روشن‌شدن نسبی ابهامات مورد اشاره و در صورتی‌که شوک جدی از سمت قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها ایجاد نشود با توجه به افزایشی‌بودن نرخ‌های فروش اغلب شرکت‌ها در پاییز سال‌جاری، انتظار می‌رود نسبت قیمت به عایدی مبتنی بر چهار فصل اخیر عملکردی شرکت‌ها کاهش مناسبی داشته باشد که در نتیجه سبب ارزنده‌تر‌ شدن قیمت سهام شرکت‌ها خواهد شد.

در مجموع می‌توان انتظار داشت بازار سهام در فصل زمستان از حالت فعلی خارج و در یک مسیر ملایم صعودی قرار بگیرد. هر چقدر ابهامات مورد اشاره کمتر و کمرنگ‌تر شود، می‌توان انتظار داشت نقدینگی پارک‌شده در پیرامون بازار سهام مجدد وارد شود.