سود آینده شرکت های تولیدکننده فولاد در صورت عدم تامین داخلی سنگ آهن و کنسانتره از داخل و نیاز به واردات با چالش جدی مواجه خواهد شد.

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس به نقل از تسنیم، تولید انواع محصولات زنجیره فولاد با استفاده از مواد اولیه و انرژی ارزان، مزیت نسبی تولیدکنندگان ایرانی است. همین عامل باعث شده در شرایط تحریم‌ها و افزایش هزینه‌های تولید، معادن و صنایع فولادی بتوانند همپای سایر کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد همچنان در بازارهای جهانی حضور داشته باشند.

در این میان اگر به هر دلیلی امکان تأمین همه یا بخشی از مواد اولیه از داخل فراهم نباشد، سودآوری تولیدکنندگانی که اقدام به واردات مواد اولیه می‌کنند در داخل کاهش خواهد یافت.

از سوی دیگر، تأمین ارز مور نیاز برای خرید مواد اولیه با قیمت‌های جهانی، حمل‌ و نقل دریایی تا بنادر و حمل ریلی یا جاده‌ای تا شرکت تولیدی، چالش‌های جدید واردکنندگان مواد اولیه خواهد بود و منجر به افزایش هزینه‌های تولید می‌شود. بطور مثال اگر تولیدکنندگان ایرانی اقدام به واردات کنسانتره 67 درصدی از استرالیا کنند برای تأمین هر تن کنسانتره نسبت به حالتی که آن را از داخل تأمین کنند حدود 80 دلار هزینه بیشتر پرداخت خواهند کرد.

بنابراین تولیدکنندگان تمایل دارند کل مواد اولیه موردنیاز را از داخل تأمین کنند. به همین دلیل افزایش توان تولید صنایع بالادستی از اهمیت زیادی برخوردار است و دولت مدام روند اکتشاف سنگ‌آهن، ذخایر قطعی و احتمالی معادن، مجوزهای صادره برای شرکت های تولیدی در حلقه‌های مختلف زنجیره ارزش و پیش‌بینی تحقق تولید در شرکت های در حال راه‌اندازی را رصد می‌کند.

با توجه به آنکه در سال‌های گذشته، قیمت مواد معدنی با دستور دولت بصورت یارانه‌ای تأمین می‌شد، روند توسعه اکتشافات و افزایش ظرفیت تولید و سرمایه‌گذاری در این حوزه بصورت مورد انتظار پیش نرفته و این نگرانی وجود دارد در سال‌های بعد، فولادسازان به دلیل افت توان تولید در صنایع بالادستی ناگزیر به واردات شوند.

با توجه به پیش‌بینی تولید 55 میلیون تن فولاد تا سال 1404، نیاز است صنایع معدنی همپای تولیدات فولادی رشد تولید داشته باشند تا دسترسی مستمر فولادسازان به خوراک فراهم شود. اما این موازنه تابع اتفاقات مختلفی است و می‌تواند به‌راحتی برهم بخورد و فولادسازان ناگزیر شوند برای تأمین نیاز اقدام به واردات کنند.

معضل بزرگ مداخلات قیمتی در محصولات معدنی

یکی از مهم‌ترین عواملی که می‌تواند این موازنه را به هم بزند مداخلات قیمتی در بازار مواد معدنی است. زیرا مداخله دولت در بازار از طریق قیمت‌گذاری محصولات زنجیره فولاد منجر به ایجاد شکاف میان قیمت‌های داخلی و جهانی شده و تمایل تولیدکنندگان به صادرات محصولات مختلف زنجیره، افزایش می‌یابد.

با افزایش میزان صادرات، تأمین نیاز شرکت های داخلی با چالش روبرو می‌شود و به دلیل کاهش رقابت‌پذیری، امکان واردات مواد اولیه با قیمت‌های جهانی نیز وجود نخواهد داشت و منجر به عدم توازن در زنجیره فولاد خواهد شد.

لذا دولت برای افزایش توان توسعه تولید در بخش صنایع معدنی، برنامه عرضه محصولات معدنی در بورس را پیش‌بینی کرده که کالاهای معدنی نیز مانند سایر محصولات فولادی با قیمت‌های بازار و طبق عرضه و تقاضا کشف قیمت شود. بدین ترتیب با رشد قیمت‌های مواد معدنی از سطح قیمت‌های یارانه‌ای قبل، سود این بخش نیز افزایش‌ یافته و توان توسعه اکتشافات افزایش می‌یابد. همچنین انگیزه بیشتری برای جذب سرمایه‌گذار در این بخش فراهم می‌شود.

با این اوصاف میزان تحقق بهره‌برداری از شرکت های فولادسازی در مقایسه با تحقق شرکت های گندله‌سازی عقب‌تر بوده و حلقه‌های نخست زنجیره تحت‌ فشار قرارگرفته و ایران با کمبود سنگ‌آهن و کنسانتره مواجه شده است. بنابراین افزایش ظرفیت تولید از ملزومات است.