سهم اتاق بازرگانی از مالیات بر درآمد و سود ۲۰ شرکت بزرگ بورسی بالغ بر ۲۸۳.۱ هزار میلیارد تومان برآورد شده که از این محل ۸۴۹.۵ میلیارد تومان منابع برای اتاق پیش بینی می شود.

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس یکی از تصمیمات کمیسیون تلفیق مجلس در مورد بودجه سال ۱۴۰۱، اختصاص بودجه سه در هزار درآمد دارندگان کارت بازرگانی به توسعه صادرات و جلوگیری از واریز مستقیم به اتاق بازرگانی است.

در واکنش به این تصمیم دو ادعای متفاوت مطرح می شود. در یک طرف حجم بودجه اتاق بازرگانی از محل مالیات ها از ماخذ درآمد و سود اعضای اتاق بیش از هزار میلیارد تومان اعلام می شود. به عنوان مثال مجیدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین بودجه اتاق از این محل را بیش از چند هزار میلیارد تومان تخمین زده است. در طرف مقابل محمدرضا رمضانی دبیرکل اتاق ایران، میانگین ۵ ساله سهم سه در هزار اتاق را ۱۶۰ میلیارد تومان خواند و گمانه زنی ها درباره منابع چند هزار میلیاردی اتاق را تکذیب کرد.

ایراد روند فعلی تخصیص بودجه به اتاق بازرگانی

طبق قانون نحوه تامین هزینه های اتاق مصوب سال ۷۲ و اصلاحیه آن در سال ۷۵، سه در هزار درآمد مشمول مالیات صاحبان کارت بازرگانی باید توسط وزارت اقتصاد به حساب خزانه واریز شود و پس از آن در اختیار اتاق بازرگانی قرار گیرد.

اما در روند کنونی تخصیص بودجه براساس اصلاح قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در سال ۸۴، درآمد ۳ در هزار باید بصورت مستقیم به حساب اتاق بازرگانی پرداخت شود. رویه کنونی به دلیل دور‌ زدن دیوان محاسبات و از بین بردن ساز و کارهای شفافیت مورد اعتراض اعضای اتاق بازرگانی نیز است و میزان درآمد اتاق و نحوه و محل هزینه شدن آن را با ابهامات جدی روبرو می کند.

نقدی بر رقم ۱۶۰ میلیارد تومانی بودجه اتاق بازرگانی

دبیرکل اتاق ایران میانگین ۵ ساله میزان بودجه این نهاد را از سهم ۳ در هزار درآمد (سال ۹۵ تا ۹۹) ، معادل ۱۶۰ میلیارد تومان ذکر کرده است. به نظر می رسد در این شیوه آماردهی یک اشتباه وجود داشته باشد و آن در نظر گرفتن کاهش ارزش ریال است. ۱۶۰ میلیارد تومان در سال ۹۵ با سال ۹۹ برابر نیست و باید با نرخ تورم نرخ ارز تعدیل شود. در غیر این صورت آمار درآمد کمتر از مقدار واقعی به نظر می رسد. اعلام میانگین درآمد یک مجموعه در سالیانی که اقتصاد تورم قابل توجهی را تجربه کرده به کمتر جلوه دادن درآمد مجموعه مورد نظر می انجامد.

برآورد سهم چهار در هزار اتاق بازرگانی

علاوه بر سهم سه در هزار درآمد مشمول مالیات صاحبان کارت بازرگانی، طبق ماده ۱۳ قانون احکام دائمی توسعه، تمامی اعضای اتاق بازرگانی باید ۴ هزارم سود سالانه را پس از کسر مالیات به حساب اتاق بازرگانی واریز کند.

اتاق بازرگانی در سالنامه آماری سال ۹۹ ، سهم ۵۵۸۵ عضو اتاق ارزش افزوده بخش صنعت را حدود ۷۰ درصد اعلام می کند. با توجه به میزان ۴۲۰.۱ هزار میلیارد تومانی  ارزش افزوده بنگاه های صنعتی بالای ده نفر کارکن در سال ۹۸ و در نظر گرفتن نرخ ۲۵ درصدی مالیات بر عملکرد، درآمد اتاق بازرگانی از این ماخذ ۸۸۲ میلیارد تومان برآورد می شود.

محاسبه سهم ۴ در هزار اتاق بازرگانی

برآورد سهم سه در هزار اتاق بازرگانی

این منبع درآمد در سال ۷۲ در قالب قانون نحوه تامین هزینه های اتاق بازرگانی تعریف شد. طبق متن قانون سه هزارم درآمد مشمول مالیات دارندگان کارت بازرگانی سهم اتاق بازرگانی می شود.

متاسفانه برآورد یک تخمین از حجم درآمد مشمول مالیات دارندگان کارت بازرگانی به دلیل در دسترس نبودن داده بسیار سخت است اما با توجه به شفافیت فروش شرکت های برتر حاضر در بورس می توان بخشی از این درآمد را حدس زد و با آمارهای اعلام شده مقایسه کرد. برای این کار، فروش داخلی ۲۰ شرکت برتر که صادرات داشتند در سال مالی ۹۹ از سایت کدال استخراج و ۰.۰۰۳ آن محاسبه شد. صادرات این شرکت ها به علت معافیت مالیاتی در محاسبات نقشی ندارد. شرکت های سرمایه گذاری، بانک ها و بیمه ها نیز حذف شده اند. از شرکت های تولیدی درون مناطق آزاد و ویژه به دلیل معافیت مالیاتی در این برآورد استفاده نشده است.

بر اساس این محاسبات، درآمد مشمول مالیات ۲۰ شرکت پرفروش ۲۸۳.۱ هزار میلیارد تومان تخمین زده که از محل آن ۸۴۹.۵ میلیارد تومان منابع برای اتاق بازرگانی برآورد می شود. در این صورت احتمالا ادعای اتاق بازرگانی مبنی بر درآمد ۱۶۰ میلیاردی زیر سوال می رود.

برآورد سهم در هزار اتاق بازرگانی