بخش زیادی از معادن شن، ماسه و سنگ آهن تعطیل شدند. گویا علت تعطیلی معادن کوچک و متوسط بی‌توجهی به واردات ماشین‌آلات معادن است. برخی کارشناسان این وضعیت را به شرایط و سرنوشت صنعت خودروسازی کشور تشبیه می‌کنند. از این رو اکنون پرسش اصلی این است که چرا ماشین‌آلات سنگین معادن وارد کشور نمی‌شود؟

به گزارش تجارت‌نیوز، بخش زیادی از معادن کوچک و متوسط کشور به بهانه حمایت از تولید داخل و تحریم و به دلیل عدم واردات ماشین‌آلات سنگین و مضیقه ارزی تعطیل شدند. حالا به نظر می‌رسد معادن کشور هم در مسیر خودروسازان قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر، تعطیلی معادن سبب بیکاری بخش زیادی از کارگران و حتی کارفرمایان در شهرهای مختلف شد.

حالا معضل اصلی معدن‌کاران عدم به‌روزرسانی ماشین‌آلات معادن است. دولت در سال حمایت از تولید واردات ماشین‌آلات معدنی را به دلیل مضیقه ارزی و سیاست‌های نادرست ممنوع کرد.

وابستگی تولید به تکنولوژی خارجی

دبیر انجمن تولیدکنندگان و واردکنندگان ماشین‌آلات سنگین معدنی با تائید این خبر گفت: علاوه بر مضیقه ارزی یکی از دلایلی که به حوزه معدن آسیب‌ زده عدم واردات ماشین‌آلات حوزه معدنی است. سیاست دولت حمایت از تولید داخل است و تولید داخل هم بدون وابستگی به مواد اولیه خارجی معنایی ندارد.

عبدالرضا صالحی به تجارت‌نیوز توضیح داد: ۸۰ درصد تولید ماشین‌آلات معدنی ما مونتاژ و اسمبل است. یعنی مواد اولیه برای ساخت ماشین‌آلات معدنی باید از کشورهای دارای تکنولوژی وارد شود تا این کالا توسط شرکت هپکو ساخته شود.

او ادامه داد: متاسفانه نگاه دولت نسبت به تولید غیرکارشناسی است. دولت موضوع حمایت از تولید داخل را گسترده کرد و همین باعث شد از پس معضلات برنیاید.

واردات به شرط اجازه از شرکت خصولتی!

صالحی اضافه کرد: واردکنندگان برای واردات ماشین‌آلات معدنی و صنعتی باید از شرکت هپکو یک نامه عدم ساخت دریافت کنند تا اجازه واردات آن کالا برای تجار صادر شود. این در حالی است که هپکو نامه را تائید نمی‌‎کند و می‌گوید توان ساخت ماشین‌آلات معدنی را داریم.

او بیان کرد: هپکو مدعی ساخت دامپتراک ۱۲۵ است. بر همین مبنا اجازه واردات به واردکنندگان وسایل معدنی نمی‌دهند. این شرکت اخیرا مدعی شد که می‌تواند بیل‌های سنگین را بسازد، این در حالی است که هنوز نمونه‌ای از آن را به بازار تحویل ندادند.

توان ساخت ماشین‌آلات معدنی را ندارند

صالحی تصریح کرد: تمام تولیدات شرکت هپکو مربوط به صنعت راهسازی است. به عنوان مثال اخیرا به شکل محدود غلتک و گریدر ساخت. همچنین بیل سبک تا ۲۲۰ اسب بخار تولید کرد که این کالا بیشتر صرف خاک‌برداری می‌شود. در واقع این شرکت هم مانند شرکت‌های خودروسازی براساس توان متقاضیان توان پاسخ‌گویی به تقاضا را ندارد.

اجازه واردات ماشین آلات را نمی‌دهند

این فعال صنعتی با اشاره به جابه‌جایی رانت در این حوزه بیان کرد: برخی از شرکت‌های ایرانی در حوزه معدن شبیه به دو شرکت بزرگ خودروسازی شده‌اند. آن‌ها با حمایت‌های بی‌چون و چرای دولت به یک رانت و انحصار دست یافته‌اند که حتی برایشان واردات را ممنوع می‌کنند.

صالحی گفت: در زمان فعالیت رئیس پیشین بانک مرکزی واردات را به بهانه مضیقه ارزی محدود کردند. آن‌ها گفتند میانگین کد تعرفه کالاهای وارداتی صنعتی و معدنی در دو سال گذشته را بررسی می‌کنیم و براساس کد تعرفه و میزان واردات کالاها در سال‌های قبل به آن‌ها اجازه واردات کالا می‌دهیم.

او تاکید کرد: توزیع قطره چکانی ارز باعث شد که دولتمردان به یک واردکننده که براساس میزان تقاضا دو عدد بیل سنگین را برای بخش‌های معدنی وارد کرد در سال جدید ارز ندهند. این در حالی است که اگر در سال‌های قبل بیل وارد نمی‌شد به دلیل عدم تقاضا بود و حالا به دلیل فرسودگی ناوگان به این کالا بیشتر نیاز داریم.

خودشان از رانت ایجاد شده باخبرند

این فعال بخش خصوصی یادآور شد: دولتمردان می‌دانند محدودیتی که ایجاد کردند موجب رانت می‌شود. اما به گفته خودشان آنقدر فشار از سمت نمایندگان مجلس و برخی نهادهای خصولتی روی آن‌ها زیاد است که جسارت باز کردن قفلی که خودشان بستند را هم ندارند.

حمیدرضا امیریان، نایب رئیس خانه معدن نیز در این زمینه گفت: متاسفانه چند سال است با سیاست‌‌‌های غلط، دامپتراک ۱۰۰ یا ۱۵۰تن، دستگاه‌های بارگیری ۲۰۰ یا ۳۰۰تن و امثال آنها را که ماشین‌‌‌آلات خط تولید مواد معدنی محسوب می‌‌‌شوند، به عنوان خودرو معمولی در نظر گرفته و همان‌طور که واردات خودرو را ممنوع کردند، واردات این ماشین‌‌‌آلات را هم ممنوع کرده‌‌‌اند.