کارشناس بازار سرمایه با بررسی بازدهی و منابع تحت مدیریت صندوق های سرمایه گذاری گفت: تنوع انواع ابزارها می تواند موجب تقویت بورس و عملکرد منطقی‌تر در دوران رونق و رکود شود.

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، احسان رضاپور نیکرو با انتشار مطلبی با عنوان "لزوم توجه به صندوق‌ها" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: طبق آمار مدیریت فناوری و مرکز پردازش اطلاعات ایران، ۶۵۰‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان نقدینگی در انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد که ۷۵‌ درصد منابع معادل ۴۹۰‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان در ۱۱۲‌ صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت است.

بازدهی ۱۰‌ صندوق برتر متعارف درآمد ثابت طی یک‌ سال اخیر از ۵. ۲۱ تا ۸. ۲۴ درصد بود. این صندوق‌ها کارکرد مشابه سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی با اندکی مزایای بیشتر را داشته و‌ کمتر از ۱۵درصد منابع این صندوق‌ها، صرف خرید سهام یا اوراق‌بهادار مبتنی بر سهام می‌شود و با توجه به ریزش‌هایی که ارزش سهام شرکت‌ها طی دو سال اخیر تجربه کردند از این محل نیز از این پس ریسک مضاعفی به آنها تحمیل نخواهد شد. لذا در وضعیت بی‌ثباتی یا وجود ابهامات بااهمیت یا رکود در بازارها این گزینه می‌تواند انتظارات گروه زیادی از سرمایه‌گذاران را جلب کند.

در شهریور سال ۹۹ که هنوز بازار سرمایه بطور جدی وارد فرآیند ریزشی و رکود نشده بود، ۸۲ صندوق درآمد ثابت مجموعا ۲۴۰‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان منابع تحت‌ مدیریت داشتند که طی این دو سال ‌بیش از ۱۰۰‌ درصد رشد یافت. این در حالی است که صرفا ارزش بورس به‌رغم اضافه شدن شرکت‌های جدید طی این مدت ‌از ۶.۵‌ به کمتر از ۵‌ هزار هزار‌ میلیارد ‌تومان کاهش یافت و متوسط ارزش معاملات روزانه نیز عمدتا به کمتر از یک‌ پنجم رسیده است. شاخص‌ کل هم‌ وزن نیز از ۴۷۵‌ هزار واحد ابتدای شهریور سال ۹۹ با افت ۱۷‌درصدی در انتهای شهریور ۱۴۰۱ به محدوده ۳۹۷‌هزار واحدی محدود شد.

رتبه بعدی بیشترین منابع مربوط به سهم ۱۵‌درصدی صندوق‌های بازارگردانی است با ۱۰۰‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان منابع که عمدتا کارکرد خرید و فروش و فعالیت روزانه در نمادها با هدف حفظ تعادل طرف عرضه و تقاضا را بر عهده دارند. اما ۹۴‌ صندوق سهامی با بیش از ۵۴‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان منابع به‌عنوان یک روش سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در سهام و ۲۲‌ صندوق مختلط با ۲. ۲‌ هزار‌ میلیارد ‌تومان منابع با ریسک بیشتر نسبت به صندوق‌های درآمد ثابت، مجموعا ۹‌ درصد ارزش کل صندوق‌ها را در اختیار دارند.

صندوق‌های سهامی طی یک سال‌ اخیر بازدهی بین منفی ۲۴ تا مثبت ۲۳ درصدی را نصیب دارندگان واحدها کرده‌اند. رقمی که در بهترین شرایط نیز از تورم و بازارهای رقیب عقب‌تر است. سقف مثبت ۲۳ درصدی بازدهی مربوط است به صندوق پالایش یکم به‌عنوان بزرگ‌ترین صندوق سهامی با ۱۳‌ هزار‌ میلیارد ‌تومان ارزش روز دارایی در آخرین روز شهریور‌ ماه و البته در مقابل صندوق دارا یکم به‌عنوان دومین صندوق بزرگ با بیش از ۷. ۷‌ هزار‌ میلیارد ‌تومان ارزش دارایی بازدهی منفی ۲۰ درصدی را نصیب سرمایه‌گذاران کرد.

در ابتدای شهریور سال ۹۹ مجموع ۷۰ صندوق سهامی، مدیریت ۶۵‌ هزار‌ میلیارد ‌تومان دارایی را عهده‌دار بودند که این رقم ۲۰‌ درصد بیشتر از منابعی است که امروز به‌رغم رشد ۳۰ تعدادی این صندوق‌ها در اختیار دارند. طی دو سال‌ اخیر صندوق‌های کالایی نیز نفوذ بیشتری بین سرمایه‌گذاران پیدا کرده‌اند. شهریور سال ۹۹ تنها ۴ صندوق فعال در زمینه مشتقات طلا ۲‌ هزار‌ میلیارد‌ تومان منابع را تحت‌ مدیریت داشتند اما امروز ۹‌ صندوق با اضافه‌ شدن اوراق مبتنی بر زعفران، ۳. ۴هزار‌ میلیارد ‌تومان منابع را تحت‌ مدیریت دارند.

طی یک‌ سال گذشته صندوق‌های کالایی بین ۸. ۱۹ تا ۵. ۶۲‌ درصد بازدهی نصیب سرمایه‌گذاران کردند. فضای مناسبی برای رشد و متنوع شدن صندوق‌ های کالایی وجود دارد که انتظار می‌رود طی سال‌های آینده شاهد رشد قابل‌ توجه منابع فعال و تحت‌مدیریت این صندوق‌ها و ایفای نقش بیشتر این صندوق‌ها در بازارهای کالایی بود.

البته صندوق‌های دیگری نظیر صندوق‌های جسورانه، خصوصی، پروژه‌ای و زمین و ساختمان و... هم وجود دارند که بعضا کمتر از یک‌سال از عمر آنها می‌گذرد یا دوره عمر آنها پایان یافته است. در این بین ۱۴ صندوق جسورانه با ۵۰۰‌ میلیارد‌ تومان ارزش روز دارایی‌ها توانستند صفر تا ۹۶‌درصد بازدهی نصیب سرمایه‌گذاران کنند.

انتظار می‌رود در آینده نزدیک صندوق‌های املاک و مستغلات و صندوق‌های خصوصی با توجه به سلایق عمومی و حوزه فعالیت مورد‌ اقبال واقع شوند. صندوق‌ های خصوصی نیز می‌توانند نقش مهمی در حوزه مولدسازی و تقویت شرکت های صنعتی و برگشت آنها به چرخه تولید و اشتغال و استفاده بهینه از ظرفیت‌ها داشته باشند و از این محل منافع جذابی را نصیب صنعتگران و سرمایه‌گذاران کنند.

جایگاه صندوق‌های درآمد ثابت و مقبولیت آن نزد سرمایه‌گذاران در این ایام پرچالش بازار سرمایه به‌عنوان گزینه کم‌ ریسک و پربازده‌تر بازار تقویت شده و سرمایه‌ گذاری در صندوق‌ها به دلیل ماهیت تخصصی مدیریت آنها ضمن بهره‌مندی از سود بازارها می‌تواند ریسک پایین‌تری به سرمایه‌گذاران تحمیل کند و به‌عنوان جایگزین ورود مستقیم سرمایه‌گذاران زمینه را برای کاهش هیجانات ناشی از رخدادهای پیرامونی و عملکرد کارآتر بازار فراهم آورد.

صندوق‌های سهامی هم که تحت‌تاثیر فضای کلی بازار سرمایه نتوانسته‌اند بازدهی جذابی را نصیب سرمایه‌گذاران کنند با تکمیل ابزارهای معاملاتی و دو طرفه شدن بازار شانس بیشتری برای عملکرد حرفه‌ای‌تر و کسب بازدهی بیشتر از بازار خواهند داشت و از بهبود بازار طی ادوار گذشته بهره‌مند خواهند شد.

بدون‌تردید‌ لازم است فرهنگ‌سازی مناسب و رشد و تنوع انواع ابزارهای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه و تقویت‌کننده جذابیت بازار و بطور کلی زیرساخت‌ های موثر بر کارآیی عملیاتی بازار در ایام ثبات نسبی که رفتارهای احساسی در آن کمتر به چشم می‌خورد بیش از گذشته مورد ترمیم و ارتقا قرارگیرند تا زمینه را برای ورود منابع با سلایق و رویکردهای مختلف و تقویت بازارسرمایه و عملکرد منطقی‌تر آن در دوران رکود و هم در دوران رونق آتی بازار سرمایه فراهم کند.