اخیراً اتاق بازرگانی تهران گزارشی درباره میزان تولید، صادرات و واردات انواع محصولات و صنایع معدنیی منتشر کرد. این گزارش نشان می‌دهد محصولات فولادی بیشتر از دیگر محصولات این صنایع صادر و وارد می‌شوند. نکته جالب توجه دیگر، غلبه جریان واردات محصولات یادشده بر صادرات آنهاست.

به گزارش تجارت‌نیوز، اتاق بازرگانی تهران در گزارشی که با عنوان راهنمای بخش معدن منتشر کرده تصویری از معادن ایران و صنایع وابسته به آن ارائه داده است. بنا بر داده‌های منتشرشده در این گزارش بخش معدن در یک سال منتهی به ژانویه سال 2021 میلادی، 1.3 درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را به خود اختصاص داد و سهم یک درصدی از کل اشتغال کشور داشت.

این گزارش می‌افزاید که از 5782 معدنی که در کشور فعال هستند، 4974 معدن تا سال مالی منتهی به ماه مارس 2020 میلادی در گروه معادن فعال جای گرفتند؛ شمار معادن فعال در مقایسه با مدت مشابه از سال 2019، 1.2 درصد رشد داشته که برابر با 58 معدن است. همچنین درآمد حاصل از این 4974 معدن به دو میلیون دلار رسید و رشد سالانه 61.2 درصدی داشت.

گزارش همچنین حکایت از این دارد که در سال مالی منتهی به مارس 2020، 392 میلیون و 203 هزار تن مواد معدنی به ارزش دو میلیارد و 640 میلیون دلار در ایران تولید شد. این رقم نشانگر افزایش 8.5 درصدی در وزن و 64.8 درصدی در ارزش تولید محصولات معدنی ایران در مقایسه با سال پیش است.

بنا بر گزارش اتاق بازرگانی تهران، صادرات محصولات معادن ایران در سال 2021 میلادی به وزن 55 میلیون تن و ارزش 7.6 میلیارد دلار رسید. در میان اقلام صادراتی ایران از فهرست مواد معدنی و صنایع وابسته به آن بیشترین ارزش از فولاد، مس و سیمان حاصل می‌شود. در سال 2021 میلادی، ارزش صادرات فولاد 4.1 میلیارد دلار، مس 958 میلیون دلار و سیمان 785 میلیون دلار بود.

صادرات معادن کاهشی و واردات افزایشی است

اتاق تهران در ادامه گزارش، بررسی را به سال مالی منتهی به مارس 2021 میلادی محدود می‌کند و می‌افزاید: در این بازه زمانی 206 معدن سنگ آهن، 100 معدن مس، 48 معدن سرب و روی، 93 معدن زغال سنگ، 765 معدن معدن سنگ تزئینی و 21 معدن طلا در کشور فعال بود.

همچنین وزن تولید مواد معدنی در شش سال منتهی به سال 2021 میلادی سیر افزایشی داشت. بنا بر این گزارش وزن تولید ایران در سال مالی منتهی به ماه ماس در سال های 2016 تا 2021 به ترتیب 343.0 میلیون تن، 354.1 میلیون تن، 361.2 میلیون تن، 361.4 میلیون تن، 392.2 میلیون تن و 446.4 میلیون تن بود.

نکته جالب درباره صادرات و واردات بخش معدن و صنایع معدنی در سال مالی منتهی به مارس 2021 میلادی این است که وزن صادرات در این مدت 55.1 میلیون تن و وزن واردات 4.2 میلیون تن بود. بنابراین واردات 51 میلیون تن بیشتر از واردات بود.

با این حال چنانچه نمودار گویاست، صادرات مجموع محصولات در بازه زمانی سال مالی منتهی به مارس 2018 میلادی تا سال مالی منتهی به مارس 2021 میلادی، کاهشی و واردات در این زمان افزایشی بود.

معادن

نمودار نارنجی سیر صادرات و نارنجی صورتی سیر واردات را ترسیم می‌کنند و نشان می‌دهند که ارزش صادرات از 2018 تا 2021 به ترتیب، 10.7 میلیارد، 9.2 میلیارد، 8.5 میلیارد و 7.7 میلیارد دلار و در مقابل ارزش واردات در این سال ها به ترتیب 5.5 میلیارد، 3.6 میلیارد، 3.2 میلیارد و 3.4 میلیارد دلار بود.

فولاد در صدر صادرات و واردات

همچنین براساس داده‌های اتاق بازرگانی تهران، در میان انواع تولیدات معادن و صنایع وابسته به آنها در سال مالی منتهی به مارس 2021 میلادی بیشترین ارزش و وزن صادرات به فولاد اختصاص داشت و ایران در این بازه زمانی، 9 میلیون و 697 هزار تن فولاد صادر کرد که ارزش آن به 4 میلیارد و 127 میلیون و 500 هزار دلار رسید.

پس از فولاد، مس، روی، آلومینیوم و سرب در فهرست اصلی‌ترین محصولات صادراتی معادن ایران قرار می‌گیرند که هم وزن و ارزش صادرات آنها با فاصله چشمگیری پایین‌تر از فولاد است.

جالب اینجاست که در این سال و در گروه محصولات یادشده بیشترین واردات هم به محصولات فولادی اختصاص دارد. ایران در این سال یک میلیون و 217 هزار و 700 تن به ارزش یک میلیارد و 373 میلیون دلار فولاد وارد کرد. البته در میان اقلام وارداتی وزن واردات زغال سنگ هم نزدیک به فولاد بود اما به دلیل ارزان‌تر بودن زغال سنگ نسبت به فولاد، ارزش آن نازل تر از فولاد شد.

افزون بر فولاد و زغال سنگ آلومینا، آلومینیوم و فرومنگنز نیز اصلی‌ترین محصولات معدنی و صنایع معدنی هستند که در سال مالی منتهی به مارس 2021 به ایران وارد شدند.