حال باید مسئولین امر در ذهن خود به دنبال پاسخ این سوال باشند که آیا با استفاده از سامانه معاملاتی EBS بازهم عدالت و انصاف و فراهم کردن شرایط مساوی برای همه سرمایه گذاران در حالی که تالار حافظ همچنان به سامانه PAM مجهز است، برقرار بوده؟ البته با توجه به اینکه سامانه معاملاتی EBS پیش از این در برخی شهرستان ها مورد آزمایش قرار گرفته، پس دیگر نمی توان گفت سامانه مذکور در مرحله آزمون و خطا به سر می برد.

شفافیت اطلاعاتی و ایجاد فضای عدالت و انصاف یکی از مهمترین و اصلی ترین موضوعات بازار سرمایه است و در این میان سازمان بورس همواره تلاش داشته چنین شرایطی را برای استفاده تمامی سرمایه گذاران فراهم سازد.

برهمین اساس یکی از متهمان اصلی عدم شفافیت و عدالت کامل در بازار سرمایه، سامانه معاملاتی PAM معرفی گردید که این امر موجب شد سازمان بورس به عنوان شاکی علیه این سامانه اقدام کرده و جایگزینی برای آن پیدا کند.

صدور رأی نهایی برای پرونده این شکایت منجر به پایان کار سامانه معاملاتی مذکور و جایگزین کردن سامانه ای جدید موسوم به EBS از اواسط سال جاری به جای آن گردید تا از این پس بنا به درخواست شاکی، انصاف و عدالت برای تمام سرمایه گذاران به صورت یکسان رعایت گردد.

به گزارش بورس نیوز، بروز پی در پی مشکل فنی و اختلال در سرورهای این سامانه طی چند سال اخیر بارها منجر به از دور خارج شدن آن و برهم خوردن آرامش در طول معاملات روزانه شد و پس از آن سازمان بورس در اقدامی سامانه ای جدید به نام EBS را رو نمایی و برای استفاده در اختیار کارگزاران قرار داد.

برقراری تعادل و رعایت عدالت افزون بر رفع اختلالات قبلی در روند معاملاتی بورس، مهمترین دلایلی است که موجب اقدام برای از رده خارج کردن سامانه PAM از گردونه معاملات شد.

اما دلیل دیگری که برای جایگزینی سامانه جدید EBS به جای PAM مطرح شده، از بین بردن رانت در بورس است تا تمامی سرمایه گذاران در ارایه دستورهای خرید و فروش سهام از شرایط مساوی برخوردار بوده و با استفاده از این سامانه در حالت کاملاً تصادفی در صف های خرید یا فروش سهام قرار گیرند. هرچند سامانه مذکور نیز همانند PAM با نواقص و ایراداتی همراه می باشد که پرداختن به آن از حوصله خواننده خارج بوده و موضوع این گزارش نیست.

اما در حالی بیش از 1060 ایستگاه معاملاتی در سراسر کشور از سامانه جدید استفاده می کنند که تنها کارگزاران مستقر در تالار حافظ همچنان با استفاده از سامانه PAM برای مشتریان خود خرید و فروش می کنند.

بدین ترتیب تنها برخی از سرمایه گذاران و مشتریان خاص شرکت های کارگزاری برای انجام معاملات خود می توانند از طریق ایستگاه های معاملاتی واقع در تالار حافظ استفاده نمایند که این موضوع در عمل موجب ایجاد رانت برای آنها شده است. چراکه دستورگیری برای قرار گرفتن در سرخط خرید و فروش سهام در سیستم جدید به صورت تصادفی انجام می پذیرد، اما در سامانه PAM جایگاه قرار گرفتن دستورهای معاملاتی به زمان ارسال آنها و سرعت عمل کارگزار بستگی دارد که این خود به معنای پایداری فضای رانت گونه در تالار شیشه ای آن هم تنها برای عده ای خاص از سرمایه گذاران به ویژه برخی حقوقی ها است.

اگرچه سخنگوی سازمان بورس فراهم شدن امکان استفاده از سامانه جدید معاملات برای کارگزاران فعال در این تالار را در آینده نزدیک اعلام کرده، اما تا زمان برقراری این امکان همچنان فضای رانت برای عده ای مشتری نورچشمی شرکت های کارگزاری باقی مانده و می توان گفت در حال حاضر ایستگاه های معاملاتی تالار حافظ نسبت به سایر ایستگاه های فعال در سطح کشور به نوعی تافته جدا بافته هستند.

حال باید مسئولین امر در ذهن خود به دنبال پاسخ این سوال باشند که آیا با استفاده از سامانه معاملاتی EBS بازهم عدالت و انصاف و فراهم کردن شرایط مساوی برای همه سرمایه گذاران در حالی که تالار حافظ همچنان به سامانه PAM مجهز است، برقرار بوده؟ البته با توجه به اینکه سامانه معاملاتی EBS پیش از این در برخی شهرستان ها مورد آزمایش قرار گرفته، پس دیگر نمی توان گفت سامانه مذکور در مرحله آزمون و خطا به سر می برد. چراکه در حال حاضر تمامی ایستگاه های معاملاتی به جز ایستگاه های مستقر در تالار حافظ با سامانه EBS معاملات خود را انجام می دهند.

در پایان امید آن می رود تا با رفع هرچه سریع تر نواقص و ایرادات سامانه معاملاتی جدید و مجهز نمودن ایستگاه های معاملاتی تالار حافظ به آن، اهداف مدیران بازار سرمایه در راستای برقراری عدالت و انصاف برای همه سرمایه گذاران به مرحله عمل درآید.