*فرآیند توزیع سهام عدالت

اجرای طرح توزیع سهام عدالت به موجب آیین‌نامه اجرایی توزیع سهام عدالت موضوع مواد 34 تا 38 قانون اجرای سیاست های اصل 44 برعهده سازمان خصوصی‌سازی گذاشته شده است. به موجب مواد مذکور دولت مجاز است تا در اجرای سیاست گسترش مالکیت عمومی به منظور تأمین عدالت اجتماعی، تا 40 درصد مجموع ارزش سهام بنگاه های قابل واگذاری در هر بازار موضوع گروه دو ماده دو این قانون را به 6 دهک پایین درآمدی جامعه واگذار کند.

در مورد دو دهک پایین درآمدی با اولویت روستانشینان و عشایر، سهام با 50 درصد تخفیف و با دوره تقسیط 10 ساله واگذار می‌شود ولی در مورد چهار دهک بعدی، حسب مورد، واگذاری به صورت تقسیط 10 ساله امکان پذیر است.

*تخصیص سهام عدالت به بیش از 41 میلیون نفر

با توجه به تبصره 3 ماده34 قانون اجرای اصل 44 موضوع تکلیف وزارت اقتصاد برای شناسایی افراد مشمول طرح توزیع سهام عدالت با سازوکارهای علمی و دقیق، با همکاری وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و فراهم آوردن شرایط واگذاری سهام به مشمولان، در30 تیر 89 وزیر اقتصاد دستورالعملی را برای تسهیل در اجرای حکم این تبصره و به منظور شناسایی اقشاری که تاکنون مشمول طرح توزیع سهام عدالت نبوده اند، صادر کرد.

عملکرد این تبصره تا پایان سال 90 حاکی از آن است که فرآیند شناسایی 6 دهک پایین درآمدی جامعه به اتمام رسیده و واگذاری سهام عدالت در 19 مرحله و به منظور شناسایی و ثبت نام 41 میلیون و 595 هزار و 845 نفر انجام شده است.

*اقدام برای آزاد سازی سهام شرکت های سرمایه گذاری استانی

به موجب ماده 3 آیین نامه اجرایی سهام عدالت ،سهام عدالت باید به صورت مستقیم به شرکت های سرمایه گذاری استانی واگذار شود.سهام مزبور در توثیق سازمان خصوصی سازی خواهد بود و متناسب با کسر تخفیفات قانونی و اقساط پرداختی از توثیق خارج می شود.

بدین منظور تا پایان سال 90 نقل و انتقال سهام و واگذاری مستقیم سهام عدالت به شرکتهای سرمایه گذاری استانی صورت گرفته و تا پایان سال گذشته علاوه بر تخفیف 50 درصدی در بهای واگذاری سهام عدالت به دو دهک اول، بیش از 1.9 میلیارد تومان به عنوان اقساط به حساب خزانه واریز و به اندازه مجموع 50 درصد تخفیف و اقساط واریزی به حساب خزانه، سهام عدالت از وثیقه آزادشده است. در این میان از مبلغ فوق یاد شده 9،091 میلیارد ریال مربوط به شش ماهه دوم گذشته است.

*مشمولان طرح و آخرین ترکیب سبد سهام عدالت

براساس این گزارش،مشمولان طرح سهام عدالت به تفکیک مراحل اجرایی19 گانه شناسایی شده اند که شامل مددجویان کمیته امداد و بهزیستی،رزمندگان فاقد شغل،روستائیان و عشایر فاقد شغل و کم درآمد،شاغلین دستگاه های اجرایی، بازنشستگان کشوری،لشگری ، تأمین اجتماعی و کارکنان شاغل شهرداری ها،ایثارگران و والدین ، فرزندان و همسر شهید جانبازان  و آزادگان، زنان کارگر سرپرست خانوار (مشمول قانون کار)،خدام مساجد ، حسینیه ها و امام زاده ها، طلاب حوزه های علمیه سراسر کشور، بیماران خاص (هموفیلی، ام اس، تالاسمی و دیالیزی )،کارکنان ستاد های نماز جمعه،خبرنگاران،کارکنان نهادهای دست اندرکار امر شناسایی و واگذاری سهام عدالت، قالیبافان، فعالان قرآنی، مددجویان تحت پوشش مراکز مراقبت از زندانیان   آزاد شده، زنان سرپرست خانوار بی بضاعت، مددجویان و کارکنان موسسات خیریه، تاکسیرانان و اتوبوسرانان شهری، افرادکم درآمدی که در مراحل قبلی مشمول نشده اند ازجمله خود اظهارات و درخواست های مردمی و کارگران فصلی و ساختمانی هستند.

همچنین آخرین وضعیت سبد سهام عدالت تا پایان سال پیش نشان می دهد 56 بورسی و غیر بورسی به صورت سهام خرد و بلوک و حداکثر 40 درصدی در این سبد جای گرفته اند.

این شرکت ها شامل پارس سوئیچ، ساختمان سد و تاسیسات آبیاری سابیر، خدمات مهندسی برق (مشانیر)؛ نیرو ترانس؛ شهرهای صنعتی کاوه، رشت و البرز، مپنا،سیمان داراب، سیمان دشستان، فولاد آلیاژی ایران، فولادمبارکه ،ملی مس ، چادرملو، گل گهر، آلومینیوم ایران، فولاد خوزستان، سایپا، ایران خودرو، پالایشگاه های تهران،شیراز، کرمانشاه، آبادان، شازند اراک، اصفهان، تبریز، بندر عباس، لاوان، ملی پخش فرآورده های نفتی،حمل و نقل پتروشیمی، هلدینگ خلیج فارس، پتروشیمی های تندگویان، بندر امام، جم، مارون، بیستون، فجر، خوزستان، تبریز، ارومیه و بوعلی سینا، بانک های ملت ، صادرات ، پست بانک و تجارت ، هما، کشتیرانی ، مخابرات ایران، دخانیات ایران، سرمایه گذاری های رنا و توسعه صنعتی ایران، مگاموتور، ملی حفاری ایران، پایانه های صادراتی مواد نفتی، توزیع گاز ایران و کارخانجات مخابراتی ایران هستند.

*افزایش طلب سهام عدالت از شرکت ها

وضعیت سود سهام عدالت طی سال مالی 85 تا 90 (به دلیل تغییرات ایجاد شده در سبد سهام عدالت،امکان پیش بینی دقیق سود سال مالی 90شرکتهای سرمایه پذیر سبد سهام عدالت میسر نیست و مبلغی معادل سود عملکرد سال 89 یعنی حدود 1.7 هزار میلیارد تومان برای سال پیش مورد انتظار است) حکایت از آن دارد طی این سال ها در مجموع بالغ بر 7.4 هزار میلیارد تومان سود مصوب مجامع سالانه شرکت ها بوده است که  از این رقم بیش از 4.2 هزار میلیارد تومان دریافت و بالغ بر 2.4 هزار میلیارد تومان به عنوان مبلغ اقساط کسرشده سالانه و واریزی به خزانه در نظر گرفته شده است. این در حالی است که طلب سهام عدالت از شرکت های سرمایه پذیر که قبلا" حدود هزار و 500 میلیارد تومان بود به بیش از دو هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.