نسبت P/E همواره یکی از معیارهای اساسی برای معامله‌گران است تا انتظارات سهامداران برای رسیدن به یک چشم‌انداز مناسب قیمتی را به نمایش بگذارد. در پایان آبان‌ماه P/E بورس تهران در حالی 5 مرتبه گزارش شده که این نسبت مهم و کلیدی همچنان در مقایسه با ابتدای امسال 17 درصد پایین‌تر است.

به اعتقاد کارشناسان تعدیلات پی در پی شرکت‌های بزرگ بورسی درگروه‌های فلزات اساسی، پتروشیمی و سنگ‌آهنی همچنان افزایش قیمت‌ها را در بازار سرمایه منطقی جلوه می‌دهد. افزایش نرخ ارز و رشد قیمت فروش محصولات، باعث شده به موازات افزایش قیمت سهام شرکت‌ها سودآوری این گروه‌ها به عنوان نمادهایی که در مجموع بازار وزنه سنگین‌تری دارند، نیز ادامه‌دار باشد. بر این اساس بورس اوراق بهادار تهران با شاخص 32 هزار واحدی خود و پی بر ای 5 مرتبه‌ای در مقایسه با آبان‌ماه سال گذشته افت 27 درصدی P/E را تجربه می‌کند. به این ترتیب در حالی که ارزش بازار بورس تهران در پایان آبان‌ماه با 18 درصد افزایش در مقایسه با ابتدای امسال از سطح 142 هزار میلیارد تومان عبور کرده است، اما P/E بازار همچنان در مقایسه با آبان‌ سال گذشته فاصله 27 درصدی دارد. به عبارت ساده‌تر در مجموع قیمت‌ سهام هنوز به اندازه میانگین افزایش سودآوری شرکت‌ها افزایش پیدا نکرده است.
P/E گروه‌های بورسی چگونه بود؟
بنابر آخرین آمار منتشر شده پی بر ای گروه فلزات اساسی در پایان آبان 91 به عنوان گروهی که بیشترین ارزش بازار را در اختیار دارد، معادل 9/4 مرتبه است. همچنین بانک‌ها با 10 شرکت و 143 میلیون سهم در حالی پی بر ای معادل 4 مرتبه را در بازار دارا هستند که از نظر ارزش بازار رتبه دوم را پس از گروه فلزات اساسی به خود اختصاص داده‌اند.
همچنین محصولات شیمیایی با P/E معادل 5/4، استخراج کانه‌های فلزی با P/E معادل 6، شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی با P/E 1/5 و مخابرات با P/E معادل 5/5 گروه‌های دیگری هستند که بیشترین ارزش بازار بورس تهران را در آغاز نهمین ماه سال دارا بودند.
اما بررسی گروه‌های حاضر در بازار سرمایه در 8 ماهه سال جاری از زاویه‌ای دیگر نشان می‌دهد، گروه فلزات اساسی با 22 شرکت از ابتدای امسال تا پایان آبان‌ماه رشد 65 درصدی ارزش بازار را شاهد بوده است و به این ترتیب توانست با سهم 21 درصدی در رتبه نخست ارزش بازار بورس تهران قرار گیرد. این در حالی است که گروه بانکداری در حالی دومین رتبه را در میان گروه‌های برتر دارا است که به لحاظ ارزش بازار از ابتدای امسال افت 16 درصدی داشته است، تا سهم این گروه معادل 14 درصد از ارزش روز بازار سرمایه باشد.
از سوی دیگر محصولات شیمیایی، استخراج کانه‌های فلزی و شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی از ابتدای امسال تا پایان آبان‌ماه 86، 65 و 33 درصد رشد ارزش را تجربه کرده‌اند تا به ترتیب سهم 5/12، 10 و 5/9 درصدی از ارزش بازار بورس تهران را به خود اختصاص دهند. این در حالی است که مخابرات به عنوان شرکتی که 7 درصد از ارزش بازار را در حال حاضر دارا است، از ابتدای امسال تا پایان هشتمین ماه سال افت 5/22 درصدی ارزش بازار را شاهد بوده است.
در همین حال گروه‌های زراعت، فرآورده‌های نفتی و قند و شکر دیگر گروه‌هایی بودند که با رشد ارزش بازار مواجه شدند. اما گروه خودرو از گروه‌هایی بود که با افت 28درصدی 31 شرکت خود در شرایط کنونی تنها سه درصد از ارزش بازار بورس تهران را دارا است.
لیدرهای بورس را بشناسید
بررسی جزئیات بیشتر از نقش شرکت‌ها در گروه‌های مطرح بازار طی 8 ماه گذشته از سال نشان می‌دهد، در گروه فلزات اساسی، شرکت‌های ملی مس، فولاد مبارکه، فولاد خوزستان و فولاد خراسان بیشترین سهم در ارزش بازار را کسب کرده‌اند. بیشترین P/E در این گروه از آن فولاد کاویان با پی بر ای 26 مرتبه و کمترین میزان آن هم متعلق به شرکت لوله و ماشین‌سازی با P/E 5/3 مرتبه بوده است.
در گروه بانکداری نیز که دومین گروه از نظر ارزش بازار است، بانک پاسارگاد، ملت و پارسیان در صدر ارزش بازار قرار دارند. در همین حال تا ابتدای آذرماه بیشترین P/E در این گروه را پست‌بانک با پی بر ای 43 مرتبه‌ای دارا است. نمادی که البته مدت‌ها است در بورس تهران متوقف است. کمترین P/E هم در این گروه در اختیار بانک‌های صادرات و تجارت است.
از سوی دیگر شرکت‌های نفت و گاز پارسیان، پتروشیمی پردیس و خارک در گروه محصولات شیمیایی بیشترین ارزش بازار را شاهد هستند. در این گروه کربن ایران با P/E 30 مرتبه و پتروشیمی فارابی با پی بر ای 4/3 مرتبه بیشترین و کمترین میزان نسبت قیمت به درآمد را در گروه محصولات شیمیایی شاهد بودند.
اما در میان 8 شرکت گروه استخراج کانه‌های فلزی، چادرملو کمترین و معادن بافق بیشترین میزان پی بر ای را داشتند. اما چادرملو با سهم 4 درصدی خود بیشترین ارزش بازار گروه استخراج کانه‌های فلزی را به نام خود ثبت کرده است.
در همین حال گروه‌های سیمان، حمل‌نقل، انبوه‌سازی، دارویی و قند و شکر از دیگر گروه‌های موردتوجه امسال بودند که در ابتدای آذرماه شاهد پی بر ای 5/4، 3/11، 8/4، 2/5 و 5/13 مرتبه‌ای بوده‌اند.
حقوقی‌ها باز هم فعال شدند
در همین حال یک بررسی آماری دیگر گویای آن است که تا ابتدای آذرماه سال جاری 310 شرکت فعال در بازار سرمایه بیش از 271 هزار و 311 میلیارد ریال سود پیش‌بینی کرده‌اند که در مقایسه با ابتدای آبان‌ماه سال جاری معادل 18 هزار میلیارد ریال افزایش یافته است. در همین حال متوسط پیش‌بینی سود و زیان هر سهم در میان‌ شرکت‌ها نیز به مبلغ 593 ریال رسیده است.
براساس این اطلاعات، گروه فلزات اساسی در حالی با 60 هزار میلیارد ریال پیش‌بینی سودآوری مواجه است که طی آبان‌ماه از این نظر با رشد 10 هزار و 879 میلیارد ریالی مواجه شده است، تا متوسط پیش‌بینی درآمد هر سهم 22 شرکت حاضر در این گروه مبلغ 1074 ریال باشد.
همچنین گروه‌های بانکداری، محصولات شیمیایی، شرکت‌های چندرشته‌ای صنعتی و استخراج کانه‌های فلزی در رده‌های بعدی از نظر بیشترین میزان پیش‌بینی سود قرار گرفته‌اند.
نکته قابل توجه دیگر اینکه بعد از فلزات اساسی بیشترین میزان رشد پیش‌بینی سودآوری در اختیار گروه استخراج کانه‌های فلزی به میزان 7763 میلیارد ریال قرار گرفته است.
از سوی دیگر گروه خودرویی با 6259 میلیارد ریال کاهش بیشترین افت را در سودآوری گروه‌های فعال در بازار سرمایه تجربه کرده است.
از سوی دیگر آمار خرید و فروش معامله‌گران حقوقی و حقیقی نشان می‌دهد پس از شهریور و مهر متفاوت طی آبان‌ماه امسال باز هم خرید سهام از سوی معامله‌گران حقوقی در مقایسه با معامله‌گران حقیقی افزایش یافته است و تغییر مالکیت به مبلغ 186 میلیارد ریال به نفع حقوقی‌ها بوده است.