چشم انداز مثبت آینده بورس و یا جبران عقب ماندگی قیمت سهام، مواردی است که می تواند دلیل اصلی حرکت پرشتاب و رشد بیش از 400 واحدی شاخص کل به صورت روزانه طی روزهای گذشته باشد.

نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در خصوص این موضوع در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز اظهار داشت: رفتار شاخص بورس از چند جهت قابل تأمل است، اول اینکه نماگر بازار سهام بیشترین تأثیر خود را از تعداد کمی از شرکت ها می پذیرد و این تعداد اندک بیشترین وزن و ارزش را به خود اختصاص می دهند.

محمدرضا پور ابراهیمی در ادامه افزود: در شرایط کنونی به دلیل تغییرات ارزی، برخی شرکت های صادراتی که بخش عمده بازار را تشکیل می دهند، با اعلام تعدیل مثبت سودآوری همراه شده و شاهد رشد قیمت سهام خود هستند. بطوریکه درآمدها و بودجه صادراتی این شرکت ها در ابتدا با دلار حدود 1226 تومان برآورد شده که با اتفاقات رخ داده در بازار ارز با تعدیل این درآمدها برمبنای نرخ ارز مبادلاتی، رشد دو برابری سود آنها حاصل شده است.

وی در ادامه گفت: در این شرایط اگرچه هزینه و مصارف ارزی شرکت ها نیز متناسب با افزایش درآمدهای ارزی بالا رفته، اما تفاضل هزینه ها از درآمدهای ارزی عدد مثبتی می باشد که روی تعدیل مثبت سودآوری بنگاه ها در صورت های مالی اثرگذار است.

این عضو شورای عالی بورس نکته بعدی پیرامون شاخص کل را اینگونه عنوان کرد: نکته دوم تغییر ارزش پایه ای دارایی های شرکت های بورسی است که از نوسان بهای ارز و تغییر ساختار اقتصادی کشور ناشی می شود و بدین معنا است که ارزش پایه های دارایی شرکت ها به میزان کاهش ارزش پول ملی کشور افزایش یافته است. لذا این امر متناسب با آن در قیمت سهام علی رغم اینکه فعالیت شرکت ها با تعدیل همراه بوده یا نه و زیر ظرفیت تولید کارکرده یا نه، بر ارزش دارایی های پایه ای اثرگذار واقع شده و این بخش که آثار زیادی را در بردارد، موجب تغییر در قیمت دارایی پایه ای واحدها در ترازنامه آنها شده است.

این نماینده مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اینکه آیا روند کنونی ناشی از چشم انداز مثبت بازار است و یا اینکه بورس در تلاش برای جبران عقب ماندگی های ماه های گذشته می باشد یا خیر؟ اظهار داشت: این روند حاکم بر بورسی ناشی از هر دو حالت است، چراکه از یک سو پیش بینی سود سهام شرکت ها دستخوش تعدیلاتی مثبت شده و از سوی دیگر تغییر ارزش دارایی شرکت ها نیز موجب شکل گیری این روند گردیده است. چشم انداز بورس ناشی از انتظار از تعدیل سودآوری شرکت ها بوده و وضعیت موجود نیز ناشی از تغییر دارایی های پایه ای آنها می شود. اما نمی توان گفت این روند در راستای جبران عقب افتادگی قیمت ها طی ماه های گذشته است، بلکه بورس در حال ایجاد تناسب با قیمت های کارشناسی بورس می باشد تا با قیمت جایگزینی شرکت ها خود را به روز کند.

نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به اینکه بازار سرمایه ایران بازاری فرا واکنشی است، گفت: این موضوع باعث می شود بورس نسبت به اخبار منفی و مثبت عکس العمل های شدیدی نشان دهد. اما تنها عوامل مؤثر بر بازار در شرایط فعلی عوامل اقتصادی و تعدیل سود شرکت ها است. چراکه اقتصاد ایران نسبت به تهدیدهای نظامی، مسایل هسته ای و تحریم های بین المللی واکسینه شده و اگر این متغیر ها نباشد، بورس از خود واکنش نشان می دهد. لذا اثرات این قبیل مسایل روی شاخص ها طی سنوات قبل اعمال شده و باید منتظر اخبار جدید بود.

وی در خصوص اینکه آیا در شرایط فعلی بورس همچنان آیینه تمام نمای اقتصاد کشور است، اظهار داشت: به طور معمول بورس آیینه تمام نمای اقتصاد کشور است، اما این امر به میزان درجه کارایی بازارها بستگی دارد. هرچند درجه کارایی بازار سرمایه ایران در مقایسه با برخی بازارهای سراسر دنیا پایین بوده و در رتبه کارایی در حد ضعیف قرار دارد.

این مقام مسئول افزود: این درجه بندی تحت تأثیر انعکاس آمار اخبار جدید روی قیمت های بازاری است و بخش زیادی از آن تحت تأثیر عوامل اقتصاد ایران است که علایم بازار کارا در حد ضعیف را از خود نشان می دهد. حال آنکه بازار سرمایه کشورهای توسعه یافته، کارا در حد قوی یا نیمه قوی طبقه بندی می شود، ولی بورس ایران هنوز از مفهوم کارایی در حد نیمه قوی برخوردار نیست.

پورابراهیمی در خاتمه سخنان خود پیرامون علت اینکه چرا دولت با وجود مواجه با مشکل کسری بودجه و در روند مثبت کنونی بورس اقدام به عرضه سهام نمی کند، گفت: این موضوع در کمیسیون اصل 44 قانون اساسی مجلس مورد بحث قرار گرفته و مقرر شده تا گزارش عملکردی در این خصوص تهیه شود. اما این گزارش حاکی از این است که دولت مجوز تهاتر دارایی های خود را داشته و علاوه بر آن برخی واگذاری ها به نظر هیأت دولتی بر می گردد که بر این اساس واگذاری های جدید باید تعریف شود. بدین ترتیب دولت باید دلیل خود را در عدم اقدام برای واگذاری های سهام شرکت های جدید در وضعیت کنونی بورس اعلام کند.