زهرا رحیمی: افت‌های سریالی بازار سهام در روز گذشته در اثر معاملات منفی دو نماد «شپنا» و «رمپنا» ادامه یافت تا با افت 74 واحدی (معادل 11/ 0 درصد)، شاخص کل بورس به رقم 65 هزار و 240 واحد برسد تا متوسط رشد قیمت‌های سهام از اوج یک ماهه خود مقارن با روز توافق هسته‌ای در 23 تیر‌ماه حدود 6 درصد کاهش یابد. روز گذشته بیش از 705 میلیون برگه سهام و حق‌تقدم به ارزش بیش از 808 میلیارد ریال بین سهامداران معامله شد که حدود 369 میلیون سهم از آن مربوط به معامله حق‌تقدم «وخارزم» بود به این ترتیب صرف نظر از حجم و ارزش معاملات حق‌تقدم وخارزم، مقدار این دو متغیر نسبت به میانگین یک ماه گذشته افت محسوسی را تجربه کرده که این مهم نشان از رکودی عمیق در معاملات بازار سهام است.


در شرایطی که انتظار می‌رفت افت افراطی قیمت‌ها در کنار امیدواری سرمایه‌گذاران به رفع تحریم‌ها و پایان فضای بلاتکلیفی حاکم بر وضعیت اقتصادی و آغاز فصلی تازه در اقتصاد کشور، محرک‌های تازه‌ای برای تغییر روند بازار ایجاد کند اما در عمل سهامداران از تاریخ حصول توافق تا‌کنون توشه‌ای جز زیان نبرده‌اند. در تحلیل تناقض رفتار بازار و انتظارات سهامداران کارشناسان معتقدند افت شدید قیمت نفت و همچنین کاهش حجم فروش آن و نیز رکود در بازارهای جهانی به خصوص اقتصاد چین مهم‌ترین دلیل افت ممتد ریزش شاخص کل است. به اعتقاد این کارشناسان وضعیت بیشتر نمادهای بزرگ بازار یا به عبارتی دیگر لیدرهای بورس ارتباط مستقیم و زیادی با قیمت نفت و بازار‌های جهانی دارند و در روزهای اخیر تحت تاثیر این دو عامل بیشترین  فشار را به شاخص کل تحمیل کرده‌اند. به همین دلیل نیز مادامی که افت قیمت نفت و رکود در بازار‌های جهانی به قوت خود پابرجاباشند، تغییر روند قیمتی در بازار سهام تنها با بهانه توافق هسته‌ای خیالی بیش نیست.

در این راستا نادر اسراری، مدیر معاملات کارگزاری نواندیشان بازار سهام در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» گفت: در‌آمد ارزی کشور به دلیل کاهش مقدار فروش و قیمت نفت کاهش محسوسی داشته است به همین دلیل بخش تولید و عمرانی کشور با رکود چشمگیری دست و پنجه نرم می‌کند (دولت بودجه کافی برای اختصاص به این دو بخش را ندارد). از طرفی رکود در وضعیت اقتصادی چین به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده سنگ‌آهن، مشکلات زیادی را به تولید‌کننده‌های سنگ‌آهن که عمده محصولات خود را به چین صادر می‌کردند، منتقل کرده است. وضعیت کنونی شرکت‌های تولید‌کننده فولاد در بدترین حالت خود قرار دارد؛ چین به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده فولاد در شرایط فعلی با مازاد عرضه و تولید مواجه است و این عامل تاثیر زیادی بر شرکت‌های فولادی داشته است که در روند قیمتی عمده این شرکت‌ها نیز مشهود است چرا که امکان افزایش قیمت‌های فروش برای اکثر این شرکت‌ها در افق میان‌مدت تا حد زیادی فراهم نیست. از سوی دیگر، گروه‌های کالایی نیز به شدت تحت فشار افت قیمت‌های جهانی هستند و باز هم با توجه به ضعف اقتصاد چین نمی‌توان به رشد سریع قیمت کالاها امیدوار بود.

این کارشناس بازار سهام به افت تقاضای خودرو از ابتدای سال جاری اشاره کرد و گفت: فروش و تقاضای خودرو در هر کشوری بسیار هماهنگ با وضعیت اقتصادی است به همین دلیل در وضعیت رکودی فعلی نیز، کاهش تقاضا در این بخش ادامه خواهد داشت و تا اتفاق خاصی در اقتصاد کلان کشور رخ ندهد انتظار رشد در صنایعی شبیه خودرو، انتظاری غیر‌منطقی است. علاوه بر گروه‌های نامبرده، عمده صنایع فعال دیگر در بازار سهام نیز چشم‌انداز سودآوری مناسبی ندارند و حتی انتظار می‌رود شاهد تعدیل منفی نیز در پیش‌بینی سود این شرکت‌ها باشیم.

وی با اشاره به اینکه دو عامل مهم کاهش قیمت نفت و رکود در اقتصاد جهانی بیشترین تاثیر منفی را بر وضعیت لیدرهای بازار داشته است، گفت: بیشتر شرکت‌های تاثیر گرفته از این دو عامل لیدر‌های بازار هستند و از آنجا که وزن این شرکت‌ها در بورس تهران بسیار زیاد است، عمده ریزش‌های بازار در روزهای اخیر مربوط به این شرکت‌ها بوده است. وی به اقبال سهامداران به سهام شرکت‌های کوچک‌تر اشاره و اظهار کرد: از آنجا که دلایل بنیادی قوی در مورد بیشتر شرکت‌ها اعم از لیدر‌ها و غیر لیدر‌ها وجود ندارد، عمده تحرکات کنونی در این معاملات نمادهای کوچک‌تر سفته‌بازی است چرا که عمده سفته‌بازان نقدینگی کافی برای خرید سهام شرکت‌های بزرگ را ندارند و به همین دلیل با شناسایی سودهای کوتاه‌مدت به خرید سهم‌های کوچک‌تر روی می‌آورند.

تعدیل منفی 7/ 2 درصدی «شتران»
در شرایطی که شاخص بازار سهام روز گذشته افت 11/ 0درصدی را تجربه کرد، شاخص فرابورس نیز افت 06/ 0درصدی را تجربه کرد و در ارتفاع 773 واحدی ایستاد.«میدکو »‌و «زاگرس» بیشترین تاثیر منفی بر آیفکس را داشتند. در فرابورس دیروز بیش از 73 میلیون ورقه بهادار به ارزش بیش از 964 میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت. معامله‌گران فرابورس بیشترین حجم معاملات خود را به داد و ستد سهام هلدینگ خاورمیانه اختصاص دادند و بیشترین ارزش معاملات دیروز به ارزش 21 میلیارد و 380 میلیون ریال در اختیار پتروشیمی خراسان بود. نماد «شتران» روز شنبه گزارش عملکرد سه ماهه خود را روی سامانه کدال قرار داد که بر اساس آن پیش‌بینی سود خود را 7/ 2درصد کاهش داد. کارشناسان معتقدند باتوجه به فضای منفی در گروه پالایشگاهی در روزهای اخیر بازگشایی این نماد در روزهای آتی شوک تازه‌ای به فرابورس منتقل کند