به نقل از دنیای اقتصاد، تکرار این روند پس از فروکش هیجانات مربوط به رفع تحریم‌ها بر وجود برخی مشکلات ساختاری در بازار سهام کشورمان حکایت دارد. محدودیت دامنه نوسان، پایین بودن سهام شناور شرکت‌ها و الزام بی‌مورد برای حفظ شاخص کل، مهم‌ترین عوامل زیرساختی تشدید فضای سفته‌بازی هستند؛ بنابراین به‌منظور حفظ پایداری رونق بازار سهام باید به سرعت از این موانع عبور کرد..

پس از نوسانات شدید بورس تهران، جهش 30 درصدی شاخص در سه ماه پایانی سال گذشته و در ادامه افت 5/ 9 درصدی شاخص تا پایان خرداد 95، انتظار تقویت فضای تحلیلی در معاملات وجود داشت. این در حالی است که معاملات روزهای اخیر بار دیگر به شایع‌شدن فضای هیجانی در بازار اشاره دارد. این فضا به‌خصوص در گروه‌هایی که پیش از این نیز تجربه نوسانات شدید را داشتند، کاملا ملموس است. فارغ از عوامل هیجانی در رفتار سهامداران، به نظر می‌رسد برخی مشکلات ساختاری عامل تشدید فضای سفته بازی در بورس تهران شده‌اند. سهام شناور پایین که گردش مالی (turnover) معاملاتی را کاهش داده، احساس مسوولیت بی‌مورد برای حفظ شاخص سهام و همچنین محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام از جمله مهم‌ترین ضعف‌های ساختاری است که تمایل به موج‌سواری در بورس را تقویت می‌کند.

سهامداری روی موج اخبار

برای مثال گروه خودرو، در مدت زمان کوتاهی (زمستان 94) رشد 218 درصدی را تجربه کرد و در ادامه نیز تا پایان خرداد با افت 32 درصدی مواجه شد. این نوسانات شدید به فضای ملتهب این گروه اشاره دارد. روز گذشته بار دیگر حرکت سریع نمادهای این گروه به سمت صف خرید را شاهد بودیم. مشاهده صف خرید با خبرهایی که به‌عنوان داغ‌کننده سهام شناخته می‌شود، این صف‌ها را به تدریج طولانی‌تر ساخت. این موضوع البته در شرایط کنونی مختص گروه خودرویی نیست و در سایر گروه‌های بازار و بعضا تک‌نمادها نیز مشاهده می‌شود. بی‌توجهی به عوامل بنیادی یا حتی بی‌اعتنایی به عوامل بازاری (نیاز به اصلاح قیمت سهام پس از رشدهای بی‌وقفه) می‌تواند هیجان را ادامه‌دار سازد. همان‌طور که روند تاریخی بورس نشان داده و انتظار می‌رود اگر عامل بنیادی در حمایت از قیمت‌های متورم شده کنونی مشاهده نشود، باید در انتظار نزدیک شدن دوباره قیمت‌ها به ارزش ذاتی آنها بود. بر این اساس، مقصد بعدی این هیجان افت‌هایی بیش از پیش خواهد بود. گرچه ضعف تحلیل عاملی برای این نوسانات شدید محسوب می‌شود، اما برخی عوامل در گسترش بستر سفته‌بازی در ساختار بازار سهام مشاهده می‌شود. در این‌خصوص، کارشناسان بازار سهام به دو موضوع مانند گردش مالی (turnover) کم معاملات و همچنین سنجش کار مدیران بورسی بر اساس مقدار شاخص برای تشدید فضای هیجانی بازار سهام اشاره می‌کنند.

در حالی که بورس‌های پیشرفته میزان گردش مالی (نسبت ارزش معاملات به ارزش کل بازار) بیش از یک است، یعنی حداقل یک یا بیشتر از یک سهم میان فعالان طی یک سال دست به دست می‌شود. در بورس ما این نسبت کمتر از 25 درصد است. بنابراین به راهکارهایی برای جذب نقدینگی و جذابیت بازار سهام نیاز داریم. البته این جذابیت نمی‌تواند بر مبنای رشد شاخص باشد. همچنین تلاش برای حذف دامنه نوسان، افزایش سهام شناور شرکت‌ها و حذف مورد خودساخته حجم مبنا از دیگر موارد تقویت تحلیل‌پذیری در بازار سهام محسوب می‌شوند. افزایش سهام شناور می‌تواند به رشد نسبت گردش مالی کمک کند. دامنه نوسان و حجم مبنا نیز عواملی برای ایجاد فضای هیجانی با تشکیل صف‌های هیجانی و کمک به بی‌تحلیلی بازار است. این موارد بارها در سال‌های گذشته مورد تاکید تمامی کارشناسان سهام بوده است.