حدود 1میلیون نفر از کل بیکاران کشور را فارغ‌التحصیلان دانشگاهی تشکیل می‌دهند، با این حال بالاترین تعداد بیکاران در رشته‌های صنعت و فرآوری، کامپیوتر، هنر و روزنامه‌نگاری قرار دارند.

یکی از مهم ترین معضلات و مسائل کشور در مورد بیکاری جوانان، عدم موفقیت افرادی است که پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی امکان راهیابی به بازار کار را ندارند و در این بخش با مخاطرات و مشکلات فراوانی مواجه می شوند.

به عبارتی، درصدی از جمعیت فعال جامعه که به دلیل افزودن بر دانش و تخصص خود راهی دانشگاه ها می شوند و این مسئله باعث تاخیر چندساله آنها در ورود به بازار کار می شود، به جای اینکه بتوانند پس از فارغ التحصیلی ورود بهتری به بازار کار داشته باشند، به درب های بسته بنگاه ها و واحدهای اقتصادی کشور بر می خورند.

تاخیر دانشگاهیان در ورود به بازار کار

بر پایه این گزارش، اگر بخواهیم تاخیر چند ساله اغلب کارجویان فارغ التحصیل دانشگاهی در ورود به بازار کار از زمان آغاز تحصیلات عالیه تا تاخیرهای پس از فارغ التحصیلی و جستجوی شغل را در نظر بگیریم، به عنوان نمونه ممکن است فردی برای اتمام دوره کارشناسی در یک رشته 4 سال در دانشگاه و بین 2 تا 4 سال نیز در جستجوی کار باشد.

این مسئله باعث ایجاد نوعی انباشت تقاضا در بازار کار به ویژه در مورد فارغ التحصیلان دانشگاهی شده است؛ موضوعی که حداقل یک دهه گریبانگیر کارجویان دانشگاهی شده و به گفته مقامات دولتی نرخ بیکاری آنها را تا 10برابر سایر گروه های متقاضی شغل افزایش داده است!

علاوه بر موارد فوق، ناهمگونی و بی ارتباط بودن آموزش ها و آموخته های تئوریک دانشگاه ها با نیازهای واقعی بازار کار نیز خود به معضلی حیاتی در روند اشتغال به کار فارغ التحصلان دانشگاهی تبدیل شده است.

تفاوت آموزش در دانشگاه و نیاز کارفرما!

به عبارت دیگر، امروز افرادی که از مسیر دانشگاه به سمت بازار کار حرکت می کنند، با نوعی تفاوت اساسی در دانش تئوریک و نیاز بازار کار مواجه می شوند که این مسئله باعث سخت تر شدن پذیرش متقاضیان کار توسط کارفرمایان می شود.

در سال های اخیر تلاش هایی برای جبران خلاء آموزش های دانشگاهی و نیاز بازار کار از طریق ارائه آموزش های مهارتی و فنی و حرفه ای صورت پذیرفته و به گفته مقامات فعال در حوزه فنی و حرفه ای، این آموزش ها توانسته مشکلات ورود به بازار کار، کارجویان دانشگاهی را تا 90 درصد حل کند.

نگاهی نیز به تغییرات نرخ بیکاری 12.9 درصدی بهار امسال نشان می دهد که تعداد بیکاران در فاصله بهار 90 تا بهار امسال به میزان 6 دهم درصد افزایش یافته اما نسبت به 14.1 درصد زمستان سال گذشته، به میزان 1.2 درصد کاهش یافته است.

1 میلیون بیکار زن و 2.2 میلیون مرد

با تمام طرح ها و منابعی که از سوی دولت در سال های اخیر به منظور حل مشکل اشتغال کشور در نظر گرفته شد، اما هنوز هم بیش از 3 میلیون و 100هزار نفر در کشور بیکار هستند که از این تعداد 1 میلیون نفر زن و 2 میلیون و 200 هزار نفر نیز مرد هستند.

مسئله بالا بودن آمار بیکاران جوان کشور به نوعی دیگر در بررسی بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله نیز مشهود است چرا که بیشترین درصد فارغ التحصیلان دانشگاهی در سنین 20 تا 30 سال قرار می گیرند. این گروه سنی در بهار امسال نرخ بیکاری 28.6 درصدی را تجربه کردند.

به گزارش مهر مردان تا 24 سال در فصل اول سال 25.8 درصد و زنان 39.5 درصد بیکاری را تجربه کردند. البته 852 هزار زن در بهار امسال در بخش صنعت اشتغال داشتند، 1 میلیون و 48 هزار نفر در کشاورزی و 1 میلیون و 800 هزار نفر نیز در خدمات فعال بوده اند.

جدول آماری اشتغال و بیکاری 23 رشته اصلی دانشگاهی

 گروه تحصیلی  تعداد  شاغل بیکار   نرخ بیکاری
تربیت معلم و علوم تربیتی  330011  304688  25323  7.7
هنر  87802  64582  23220  26.4
علوم انسانی  582856  494038  88818  15.2
علوم رفتاری و اجتماعی  295421  235027  60394  20.4
روزنامه نگاری و اطلاع رسانی  36967  25766  11200  30.3
بازرگانی و علوم اداری  795693  634102  161590  20.3
حقوق  184650  137788 46862   25.4
علوم حیاتی  106283  77989  28294  26.6
علوم فیزیکی  177813  133328  44485  25
ریاضیات و آمار  124670  100936  23733  19
علوم کامپیوتر  11129  7740  3388  30.4
مهندسی و حرفه های مهندسی  894740  696949  198790  22.2
صنعت و فرآوری  39795  23223  16572  41.6
معماری و ساختمان سازی  354952  272995  81957  23.1
کشاورزی، جنگلداری و شیلات  153376  115335  38040  24.8
دامپزشکی  16763  13375  3388  20.2
بهداشت  297694  273851  23842  8
خدمات بهداشتی  19408  15574  3833  19.8
خدمات شخصی  51831  41487  10344  20
خدمات حمل و نقل  8068  7754  313  3.9
خدمات محیط زیست  6776  5458  1318  19.5
خدمات امنیتی  66483  60575  5908  8.9
 کل  4643618  3741999  901619  19.4


توضیح اینکه گروه علوم انسانی شامل زبان خارجی و منسوج، زبان و ادبیات مادری، فلسفه و علم اخلاق، دین، تاریخ و باستان شناسی می شود. همچنین گروه علوم رفتاری و اجتماعی شامل رشته های اقتصاد، روان شناسی، جامعه شناسی و علوم سیاسی است.

در گروه بازرگانی و علوم اداری رشته های امور مالی، بیمه، بانکداری، مدیریت و امور اداری قرار دارد و در گروه مهندسی و حرفه های مهندسی نیز رشته هایی مانند مهندسی های صنایع، مکانیک و فلزکاری، برق و انرژی، شیمی و الکترونیک قرار گرفته است.