رفتار سرمایه گذاران در بورس، نحوه تصمیم گیری، تخصیص منابع پولی، قیمت گذاری و ارزیابی بازده شرکت ها را تحت تأثیر خود قرار می دهد. شرایط مبهم و اشتباهات شناختی که در روان شناسی انسان ریشه دارد، باعث می شود سرمایه گذاران اشتباهاتی در شکل دهی انتظارات خود داشته باشند و در نتیجه رفتارهایی ویژه در سرمایه گذاری در بازارهای مالی از خود بروز دهند.

به گزارش بورس نیوز، رفتار سرمایه گذاران متأثر از عوامل بسیای است که یکی از علل اصلی این ابهامات رفتاری، موضوع عدم شفافیت اطلاعاتی و عدم اطمینانی است که وقتی اطلاعاتی تازه منتشر می شود، واکنش فعالان بازار را در پی دارد و موجب نوسانات و تغییرات قیمت سهام و در نتیجه حجم معاملات می شود.

اما منظور از عدم شفافیت چیست؟ شاید بهترین تعبیر را بتوان ممانعت عمدی از دسترسی به اطلاعات، ارایه نادرست اطلاعات یا ناتوانی بازار در کسب اطمینان از کفایت مربوط بودن و کیفیت اطلاعات ارایه شده تعریف کرد. تلاش برای مخفی کردن بعضی رفتارها و فعالیت ها برای اینکه گروه یا افرادی خاصی از این پوشش منتفع شوند.

اتفاقی که طی هفته های اخیر به وفور در بحث اطلاع رسانی مدیران شرکت های بورسی و فرابورس هم مشاهده شد.

بگونه ای که در حالی گزارش های عملکرد شش ماهه اکثر شرکت ها طی چند روز پایانی هفته گذشته و ابتدای هفته جاری روی سایت کدال رفت که این اطلاعات حاوی تعدیل های مثبت و منفی و تغییرات با اهمیت در پیش بینی های قبلی آنها بود. بطوریکه این اطلاعات در حالی اعلام شد که مدت ها قبل بسیاری از تحلیلگران تحقق تغییرات سودآوری برخی از این شرکت ها را به فعالان و سرمایه گذاران و البته مسئولین و متولیان بازار سرمایه گوش زد کرده بودند. تغییر و تحولاتی که در نتیجه عوامل مختلفی همچون افزایش قیمت های جهانی و رشد نرخ های فروش و یا اعمال تعرفه های وارداتی جدید در شرکت ها رقم خورده و در حالی آثار ناشی از این موارد امروز با تأخیر به اهالی بازار سهام اطلاع رسانی شده است که مدت ها قبل قابل پیش بینی بود.

اما چرا مدیران شرکت ها به وظیفه خود در قبال انتشار به موقع و قابل اتکای اطلاعات مجموعه خود جهت افزایش بازار شفافیت به درستی عمل نمی کنند؟ مدیرانی که طی چند هفته اخیر نامه های شفاف سازی متعددی از سوی آنها منتشر شد مبنی بر عدم وجود تغییرات با اهمیت سودآوری، آن هم در شرایطی که روند قیمت و معاملات سهام این شرکت ها از وجود اتفاقات دیگری حکایت داشت.

اما امروز همین مدیران از تعدیل های قابل توجه در سود پیش بینی شده سال مالی جاری خبر می دهند.

به عنوان مثال یکی از شرکت های قند و شکری در حالی از ابتدای شهریور ماه در یک بازده حدود یک ماه نزدیک به 59 درصد رشد قیمتی را تجربه کرد که در تاریخ 95.07.06 طی نامه ای از عدم تغییرات با اهمیت در بودجه سال مالی جاری خبر داد. جالب اینکه امروز شاهد آن هستیم که گزارش عملکرد میان دوره ای آن با حدود 102 درصد تعدیل مثبت همراه شده است. به عبارتی در یک بازه کمتر از یک ماه مدیران این مجموعه سخنان خود را تغییر داده اند. البته مواردی از این دست کم هم نیست و کافی است قدری در میان گزارش ها جستجو کنیم.

بر همین اساس سوال اصلی اینجاست که علت این پنهان کاری ها چیست؟ و آیا هدف، انتفاع افرادی خاص از این نوسانات سودآوری نبوده است؟

با توجه به این امر آیا مسئولین امر نباید با مدیرانی که چنین رفتاری را در بحث شفاف سازی اطلاعات مالی داشته اند، به صورت قانونی برخورد کند؟ و شاید بد نباشد اگر چگونگی برخورد با این مدیران متخلف به سهامداران و سرمایه گذاران هم اطلاع رسانی شود.

اما چگونه بایستی با این مدیران متخلف و اطلاعات اشتباهی که راهی بازار سهام می کنند، برخورد کرد؟ براستی وظیفه سازمان بورس جهت حمایت از سهامدارانی که با اتکا با این نحوه شفاف سازی و اطلاع رسانی اقدام به خرید و یا فروش سهام می کنند، چیست؟ شاهد وقت آن رسیده باشد که ضمانت های اجرایی قوانین موجود را قوی تر کرده و نظارت ها را گسترش دهیم