مسعود نیلی از متنفذترین اقتصاددانان کشور در دولت حسن روحانی است و خیلی از ایده­های اقتصادی دولت یازدهم از سوی او مطرح می­شود. این استاد دانشگاه صنعتی شریف در همایش سیاست­های پولی و چالش­های بانکداری چند سناریوی مختلف برای رشد اقتصادی کشور در سال آینده را بررسی کرده است. در سه سال و نیم اخیر دولت توانسته نرخ تورم را زیر 7 درصد کاهش دهد و افزایش فروش نفت رشد اقتصادی را بهبود بخشیده. در این شرایط تهیه یک نقشه راه و اینکه چطور باید این مسیر را ادامه داد ضروری به نظر می­رسد.

 

«تولید ناخالص داخل سرانه کشور به قیمت ثابت سال 83، نشانگر آن است که تا سال 86، روند نسبتاً خوبی را شروع کرده بودیم. به نحوی که رشدها اقتصادی مناسبی حاکم بود،‌اما از سال 86 به بعد، این روند با کاهش مواجه شده است. پس از آن اقتصاد وارد دوره رشد پایین شد و نقطه شکست کاهش نرخ رشد اقتصادی کشور از سال 87 شروع شد و در سال 91 به رشد منفی رسیدیم. بنابراین این روند، ادامه یافت. در عین حال در فاصله سال های 87 تا 90 نیز،‌درآمدهای ارزی کشور 535 میلیارد دلار به قیمت ثابت سال 94 بوده است؛‌ بنابراین مشکل وجود نداشته که منجر به کاهش رشد شود.»

«در مقطع تحریم ها، این رشد اقتصادی حتی منفی هم شد اما بون اینکه سرمایه­گذاری قابل توجهی نیاز داشته باشیم،‌ رشد در سال 95 و حتی 96 حاصل خواهد شد، اما از سال 96 به بعد، این مهمترین سوال پیش روی اقتصاد کشور است که کدامیک از سناریوها در آینده اقتصاد ایران تحقق خواهد یافت؛‌ یک سناریو این است که مسیری را که در سال­های قبل از 87 داشتیم،‌ ادامه داده و رشد متوسط 5.3 درصد را داشته باشیم. در سال 1404 کشور به رشد تولید تولید ناخالص داخلی سرانه 11.5 درصدی را نیاز دارد.»

« از سال 96 به بعد رشد خوبی داریم که می­تواند مسئله اشتغال را حل کند و در آمد ما نیز به نسبت سال­های قبل در حال افزایش است، ولی شکاف در آمدی ماندگاری را هم رقم خواهد زد. این که ما چرا رشد اقتصادی را حس نمی­کنیم، به دلیل کاهش سطح درآمد سرانه است که البته به نظر می رسد جبران هم نخواهد شد.»

« رشد تولید ناخالص سرانه حدود یک در صد و رشد اقتصادی دو تا دو نیم و نیم درصد،‌ بیشتر سازگار با مسیری است که ما از سال 87 به بعد داشته­ایم، البته این سناریوی خوبی برای آینده برای آینده کشور نیست و اگر قرار باشد در این مسیر حرکت کنیم برای ما مسئله ساز خواهد شد.»

سه شوک اقتصادی بزرگ 15 سال اخیر ایران بخش دیگری از روایت نیلی ا اقتصادی باسه شوک مواجه بوده است و فور در آمدهای نفتی است که در دهه 1380 رخ داد و باعث شد درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفتی کشور،‌ طی یک دهه 4.7 برابر رشد داشته باشد. شوک دوم تحریم و اثرات به جای مانده از آن است و البته شوک اخیر قیمت نفت در سال 94 نیز که 57 درصد درآمدهای نفتی کشور را در این سال نسبت به سال بل از آن کاهش داد را هم نباید فراموش کرد» نیلی ادامه داد:« سه شوک و فور در آمدهای نفتی نیمه دوم دهه 50،‌در عین حال شوک سیاسی انقلاب اسلامی و پس از آن جنگ و در نهایت شوک کاهش قیمت در فاصله سال های 65 تا 67 نیز همین شوک­های سه گانه مذکور است. البته شوک کاهش قیمت سال94 هم اکنون در حال جذب شدن در اقتصاد است که باید آثار آن و شیوه چگونگی جذب آن را نیز بررسی کرد. تا قبل از وفور درآمدهای نفتی دهه 50 درصد بدون نفت ما 10 درصد بوده که وقتی شوک نفتی اتفاق افتاد، رشد تولید ناخالص داخلی کوتاه مدت رخ دا و ما را به شوک دوم هدایت کرد،‌وقتی از سه شوک خارج شدیم، رشد تولید ناخالص داخلی را 3.2 درصد بدون نفت رساند.»  

منبع: هفت صبح