ساعت ۲۴- قیمت هر دلار امریکا به عنوان ارز شاخص در بازار ارز ایران در سال ۱۳۹۶ در چه محدوده‌ای حرکت می‌کند؟ این یک پرسش بسیار بااهمیت برای ایرانیان از هر گروه و قشری در هر منصب و شغل است. مردم ایران به دلایل گوناگون فهمیده‌اند وقتی نرخ تبدیل هر دلار امریکا به پول ایران افزایش می‌یابد، قیمت سایر کالاها در کشور افزایش را تجربه می‌کنند و پس از مدتی درنگ و تاخیر از نرخ تبدیل دلار به ریال تبعیت می‌کنند.

به طور مثال وقتی در پاییز ۱۳۹۵ ناگهان قیمت دلار افزایش شدید را تجربه کرد قیمت شیر، ماست، پنیر، ‌مرغ، خودرو، لباس و کفش نیز دنبال آن راه افتادند. در روزها و هفته‌های سپری شده گروهی از رسانه‌ها خواستار گمانه‌زنی اقتصادانان و فعالان اقتصادی از دامنه تغییرات نرخ دلار در سال ۱۳۹۶ شدند و البته پاسخ دقیقی به این پرسش نمی‌توان داد. با این همه مدیریت تحقیق و توسعه بورس اوراق بهادار تهران در یک گزارش مشروح از اقتصاد ایران و تحولات برخی متغیرها مثل رشد اقتصادی،‌ نرخ تورم و نرخ ارز پیش‌بینی خود را از نرخ دلار در سال ۱۳۹۶ ارایه کرده است.

در این گزارش ضمن بررسی برخی تحولات نرخ ارز از ۱۳۹۱ تا امروز به این نتیجه رسیده است که نرخ هر دلار امریکا در سال ۱۳۹۶ در اندازه‌ای میان ۳۸۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان در نوسان خواهد بود که البته نوسان قابل تحملی است.

در این گزارش می‌خوانیم: گرچه نرخ ارز در سال‌های اخیر تشدید و تحت تاثیر تحریم‌ها نقل و انتقال آن با مانع همراه شد و تا حدودی گسترده پاسخگویی به تقاضای بازار و عرضه آن را در دوره‌هایی تحت‌الشعاع قرار داد ولی با لغو تحریم‌ها و به دنبال آن ایجاد شرایطی برای فعالیت بازتر بانک‌ها و به ویژه بانک مرکزی در حوزه بین‌الملل، آن طور که مقامات بانک مرکزی بر آن تاکید دارد دیگر مسایل و موانع قبلی وجود نخواهد داشت و با ایجاد زمینه‌های لازم، بانک مرکزی در طول سال آتی رو به یکسان‌سازی نرخ ارز وارد خواهد شد. به اعتقاد مسوولان بانک مرکزی پیش‌نیاز اصلی انجام سیستم تک‌نرخی ارز، ایجاد آرامش و انضباط در اقتصاد است که در حال حاضر با توجه به ناپایداری‌های ماه‌های اخیر در بازار ارز به نظر می‌رسد در حال حاضر این پیش‌نیازها تامین نشده و انتظار می‌رود در سال ۱۳۹۶ بانک مرکزی با تثبیت نرخ ارز در دامنه ۴۰۰۰-۳۸۰۰ ریال در نمه نخست سال ۱۳۹۶، سیاست یکسان‌سازی نرخ ارز خود را در نیمه دوم سال آینده اجرایی سازد.

در گزارش اخیر موسسه مک‌کینزی متوسط رشد نرخ ارز واقعی در حدود ۱.۱ درصد پیش‌بینی شده است. با توجه به تعریف نرخ ارز واقعی که بر اساس تغییرات تورم داخلی و تورم شاخص دلار تعایل می‌شود، می‌توان بیان داشت رشد نرخ ارز در بازار آزاد از نگاه این موسسه در سال آتی تنها ۱.۱ درصد از نرخ تورم بیشتر خواهد بود.

به گزارش ساعت ۲۴، در این گزارش آمده است با ورود به سال ۱۳۹۱ ارزش دلار در بازار آزاد روند صعودی با شیب تندی را پیمود و در اواخر همان سال به نزدیکی ارقام ۴ هزار تومان نیز رسید ولی با افزایش نظارت و اقدامات بانک مرکزی در بازار و همچنین ایجاد نرخ جدیدی با عنوان «نرخ اتاق مبادلات ارزی» و ایجاد ابهامات جدید در بازار (یکی از سیاست‌های موقتا کارا به منظور جلوگیری از هجوم مردم به بازارهای ارز و طلا، افزایش ابهامات و افزایش ریسک حضور در بازار) این نرخ تا اواخر خرداد ۹۲ در محدوده ۳۵۰۰ تومان در حال نوسان بود.

به دنبال تحولات سیاسی در خرداد ۱۳۹۲ و ایجاد چشم‌انداز مثبت در اقتصاد کشور، نرخ ارز روند نزولی خود را به شدت سپری نمود به گونه‌ای که این نرخ ظرف مدت کوتاهی تا محدوده ۳۲۰۰ تومان نیز افت پیدا کرد و در پاییز ۹۲ تا ۲۸۰۰ تومان نیز کاهش یافت، ‌اما با توجه به اهداف سیاستگذاری شده بانک مرکزی در خصوص حفظ نرخ دلار در محدوده ۳ هزار تومان از یکسو و افزایش تقاضای ارز در نتیجه افزایش واردات موجب شد تا در اواخر سال ۱۳۹۴ نرخ دلار به نزدیکی ۳۵۰۰ تومان نیز برسد.

با آغاز سال ۱۳۹۵ نرخ ارز با یک شیب هموار به ۳۷۰۰ تومان تا اواخر آبان ماه افزایش یافت، اما پس از افزایش شاخص جهانی دلار در نتیجه انتخابات جمهوری امریکا، نرخ دلار داخلی حتی برای چند روز به بالاتر از ۴ هزار تومان افزایش یافت که در ادامه با خنثی شدن این شوک سیاسی و مدیریت بازار از سوی بانک مرکزی به ۳۸۰۰ تومان در اواخر دی ماه سال جاری کاهش یافت.