• نتیجه‌گیری برجام در مورد صادرات نفت بسیار واضح است. پیش از تصویب برجام، صادرات نفت ایران به روزانه یک میلیون بشکه رسیده بود‌، همچنین درآمدهای نفتی، قابل انتقال به کشور نبود و از طریق مجاری غیر رسمی و دور زدن تحریم‌ها باعث فساد مالی و اتلاف منابع می‌شد که نمونه آن پرونده مربوط به بدهی‌هایی است که هنوز بابت فروش حاصل از نفت به این وزارتخانه پرداخت نشده است.
  •  

    با به نتیجه رسیدن برجام، اقتصاد کشور از دور باطل رها شد و توانستیم صادرات نفت را افزایش دهیم؛ به گونه‌ای که اکنون به تولید نزدیک به چهار میلیون بشکه در روز رسیده است، همچنین به راحتی می‌توانیم درآمدهای نفتی را به داخل کشور منتقل کنیم، زیرا مسئله دور زدن‌ تحریم‌ها و اتلاف منابع دیگر وجود ندارد و شفافیتی در معاملات نفتی ایجاد شده  که جایش در دوران بعد از تحریم‌ها  احساس می‌شد و لطمه زیادی به اقتصاد کشور وارد کرد.

    نخستین دستاورد برجام، درآمدهای نفتی و صادرات آن بود که ما را به وضعیت مناسبی نسبت به قبل رسانده و جایگاه خود را در میان کشورهای اوپک پیدا کردیم.

    یکی از وعده‌های مهم دولت یازدهم، حل مسئله هسته‌ای بود که بیش از ١٠-١٢ سال گریبان گیر اقتصاد کشور شده بود و این دولت با موفقیت به این وعده وفا کرد. البته این موضوع زمانبر بود، زیرا مذاکرات ٢ سال به طول انجامید و اکنون تنها یک سال است که از عملی شدن توافق هسته‌ای می‌گذرد اما دستاوردهای آن فوق‌العاده چشمگیر است. بر این اساس می‌توان گفت وعده دولت یازدهم که همان حل مسئله هسته‌ای است محقق شد و در عرصه نفت نیز شاهد آن هستیم.

    در این میان اما یک عده به بزرگ نمایی ایرادها و اشکالاتی در توافق می‌پردازند و می‌خواهند این دستاورد بزرگ را کوچک جلوه دهند.

    توافق‎های برجام بلافاصله بعد از دولت یازدهم آغاز شد و دو سال  برای به نتیجه رسیدن به طول انجامید و اکنون نیز یک سال از به نتیجه رسیدن آن می‌گذرد‌.

    در حقیقت انرژی عمده دولت یازدهم صرف مذاکرات هسته‌ای شد و در کنار آن با توقف فشارهایی که روی صادرات بود، توانستیم در زمان مذاکرات، صادرات نفت داشته باشیم و با توجه به اینکه یک سال از اجرایی شدن برجام می‌گذرد، صادرات خود را به طور چشمگیر افزایش داده‌ایم‌. کارشناسان خارجی باور نمی‌کردند که به این سرعت بتوانیم به بازار صادرات بازگردیم و سهم از دست رفته خود از بازار نفت را به دست بیاوریم.

    به گمان من این دستاورد بزرگ با این انتقادها کوچک نمی‌شود و گویندگان این حرف‌ها نیز فقط باعث کوچک شدن خود در انظار عمومی می‌شوند. اگر دولت دوازهم نیز همانند دولت یازدهم ادامه دهنده راه اعتدال، توافق و گفت‎و‌گو با طرف‌های خارجی باشد، چشم‌اندازی مناسب در حوزه نفت را پیش‌رو خواهیم داشت. البته بازار نفت فقط ایران نیست بلکه جهانی است و اکنون چالش‌هایی در زمینه انرژی‌های تجدید پذیر و شیل اویل آمریکا و ... به وجود آمده است که این موضوع سبب می‌شود تا تولیدات صنعت نفت کشورمان از حد معینی بیشتر افزایش پیدا نکند.

    انتظار می‌رود سیاست‌های دولت دوازدهم نیز همانند دولت یازدهم بر مبنای اعتدال، اصول و عقلانیت شکل گیرد و بتوانیم موفقیت‌های بیشتری به دست بیاوریم.

    موسی غنی‌نژاد

    اقتصاددان