پس از یک دوره صعودی قیمت‌ سهام در بورس تهران به ویژه در شرکت‌های کوچک، دیروز نشانه‌هایی از ضعف تقاضا در بازار مشاهده شد. امری که از شتاب رشد شاخص نسبت به روزهای اخیر کاست.

به گزارش دنیای اقتصاد، معامله‌گران بازار سهام کشور در جریان معاملات دیروز تمایل بیشتری به فروش سهام داشتند. این موضوع منجر به ضعف عمومی داد‌‌و‌‌ستد سهام شد. نشانه این ضعف عمومی بازار را می‌توان به خوبی در وضعیت شاخص کل هم‌وزن مشاهده کرد. در جریان معاملات دیروز، شاخص کل بورس تهران رشد اندک 04/ 0 درصدی را تجربه کرد و در ارتفاع 79 هزار و 785 واحدی آرام گرفت تا چالش عبور از مقاومت 80 هزار واحدی همچنان پیش روی شاخص قرار گرفته باشد.
 
شاخص کل هم‌وزن اما بر خلاف روند اغلب روزهای معاملاتی سال جدید، افت 06/ 0 درصدی را در کارنامه خود ثبت کرد (شاخص هم‌وزن از ابتدای سال جاری تقریبا در تمامی روزها جلوتر از شاخص کل حرکت کرد). این موضوع نشان می‌دهد که بیشتر نمادهای کوچک که اخیرا مقصد بخش اعظمی از پول‌های وارد شده به بورس تهران بودند، پس از رشدهای قیمتی حالا به مسیر نزولی افتاده‌اند. برای تشریح این موضوع، بررسی روند آنچه بر معاملات بورس تهران از ابتدای سال تا کنون گذشت، خالی از لطف نیست.

بورس تهران در سال جاری 28 روز معاملاتی را پشت سر گذاشته و در این بازه زمانی تنها یک روز شاهد افت شاخص سهام بوده است. تفاوت بین بازدهی شاخص کل و شاخص هم‌وزن نشان می‌دهد که در غالب روزهای معاملاتی هفته‌های اخیر، این نمادهای کوچک بازار سهام بوده‌اند که رشد داشته‌اند. حالا اما پس از یک دوره رشد نسبتا بی‌وقفه قیمت، عمده سهامداران این نمادها راه خروج را پیش گرفته‌اند.

بخش عمده رشد عمومی قیمت سهام در بورس تهران، مرهون سرازیر شدن بی‌محابای نقدینگی به سمت بازار و به خصوص در نمادهای کوچک بوده است (البته در مقاطعی این نقدینگی راه سهام گروه خودرویی و پالایشی را پیش گرفته بود). این نقدینگی که به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از آن به دلیل نزدیک شدن به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری وارد بورس شد، رشد تقاضا و حجم معاملات سهام را به دنبال داشت.
 
تقاضایی که به سودای کسب سودهای یک‌شبه بیشتر راه نمادهای کوچک (عمدتا بدون پشتوانه بنیادی خاصی) را پیش گرفتند. در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» نیز به کرات گفته شد، ورود نقدینگی به سهام شرکت‌های بدون پشتوانه بنیادی نمی‌تواند در بلندمدت در بورس باقی بماند.

از همین منظر انتظار می‌رفت که با پایان یافتن ورود این جریان نقدینگی یا کند شدن آن، رشد عمومی قیمت‌ها در بازار با مشکل مواجه شود. حال به نظر می‌رسد با رشد‌های غیرمترقبه برخی سهم‌ها طی معاملات حدود 6 هفته اخیر عملا این اتفاق روی داده است. به‌طوری که نه تنها ورود نقدینگی جدید کند شد بلکه بخشی از معامله‌گران عمدتا حقیقی، در‌صدد خروج از بازار برآمدند.
 
نتیجه این شرایط متوقف شدن رشد قیمت سهام در جریان معاملات روز گذشته در بسیاری از نمادهای بورسی بود. البته احتمال ادامه چرخش نقدینگی و جابه‌جایی نقدینگی میان صنایع مختلف وجود دارد. توقف مسیر رشد قیمت‌ها در جریان روز گذشته در شرایطی رخ داد که پیش‌بینی ادامه این روند با توجه به وضعیت کنونی پیرامون در بازار سهام چندان ساده نیست. کمتر از سه هفته به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باقیمانده است.
 
این موضوع می‌تواند طبق سنت اخیر معاملات سهام پیش از برگزاری انتخابات معامله‌گران را برای ورود به بازار سهام تشویق کند. ضمن آنکه قیمت سهام برخی شرکت‌ها از منظر تکنیکال به سطوحی رسیده است که احتمال ایجاد تقاضا در این سهم‌ها و به دنبال آن رشد قیمت سهام نیز دور از انتظار نیست. با این حال احتمال تشدید فشار فروش سهامداران حقوقی نیز در ادامه مسیر بازار سهام عاملی برای افت نسبی قیمت سهام به شمار می‌رود.

جای خالی عرضه‌های اولیه
همان‌طور که اشاره شد 28 روز معاملاتی از ابتدای سال جاری سپری شده است. در این بازه زمانی بورس تهران با یک رونق نسبی مواجه بود و تنها یک روز افت نماگر اصلی بازار سهام را به خود دید. با این حال طی معاملات این روزها همچنان اقدامی در جهت عمق بخشیدن به معاملات بازار سهام از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران انجام نشده است. از ابتدای اسفندماه سال گذشته عرضه‌های اولیه و انتشار اوراق جدید بدهی متوقف شد و حالا که بیش از یک ماه از ابتدای سال جاری نیز می‌گذرد، اقدامی در این راستا صورت نگرفته است.

بارها دیده شده است که مسوولان سازمان بورس دلیل تعویق عرضه‌های اولیه خود را تحت تاثیر شرایط بی‌رمق بازار عنوان کرده‌اند. با این حال در شرایط فعلی که بازار در یک دوره نسبی رونق به سر می‌برد، همچنان خبری از انجام عرضه‌های اولیه و استفاده از فضای مناسب بازار نشده است. این نقد البته به شیوه انجام عرضه‌ها در بازار نیز بر‌می‌گردد.
 
هر چند سازمان بورس تهران با اتخاذ تصمیم عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تا حدی روش منصفانه‌تری برای عرضه‌های اولیه در پیش گرفت، با این حال اعمال دامنه محدود در سطوح نامناسب قیمت در این روش از عرضه اولیه تجربه تلخی در عرضه گروه دارویی برکت به‌عنوان اولین عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ را به دنبال داشت.

فشار فروش در گروه پالایشی
در جریان معاملات روز گذشته سهام گروه‌ پالایشی پس از روند صعودی روزهای اخیر به خصوص در جریان معاملات اولین روز از هفته جاری، تحت تاثیر فشار عرضه‌ها، وضعیت نسبتا ضعیفی به نمایش گذاشت. شرکت‌های زیر‌مجموعه گروه پالایشی دیروز عمدتا در یک روند نزولی حرکت کردند. به جز دو نماد «شبندر» و «شسپا» دیگر نمادهای فعال در بورس و فرابورس معاملات روز یکشنبه را با افت قیمت‌ها پشت سر گذاشتند.

پیشتازی قندی‌ها در بازار ضعیف
به‌رغم روند ضعیف معاملات در جریان معاملات دیروز، نمادهای زیر‌مجموعه گروه قند و شکر رشد‌های قیمتی مناسبی را تجربه کردند. شاخص این گروه با رشد نزدیک به 8/ 2 درصدی در صدر جدول بازدهی صنایع مختلف بورسی قرار گرفت. شاخص گروه قند و شکر پس از وقفه‌ای کوتاه‌مدت مجددا با افزایش تقاضای نمادها به مسیر صعودی بازگشت. مسیر افزایش قیمت‌ها در نمادهای این گروه از انتهای اسفند سال گذشته آغاز شد (شاخص گروه قند و شکر در این بازه زمانی رشد بیش از 40 درصدی را ثبت کرد). افزایش قیمت‌ سهام شرکت‌های زیر‌مجموعه این گروه به عبور شاخص از سقف تاریخی آن در معاملات اخیر منجر شد.