پویا ناظران
اگر آمریکا رو باید خارج شده از برجام بدونیم، از نظر سیاسی، بنظر میآد سه گزینه پیش رو داشته باشیم:
- یک گزینه موندن در برجام همراه با اروپایی‌هاست. احتمالا با فشار آمریکا بر کشورهای آسیایی، منافع برجام کم و کمتر خواهد شد. تا جایی که ظرف یکی دو سال عملا بود و نبود برجام فرقی نکنه. اما اگر اروپاییها از موندن ایران در برجام مطمئن بشن، شاید قید تحریم‌های موشکی که برای رضایت ترامپ طراحی کردن بزنند.

- گزینه دیگه، خروج از برجامه. خروج از برجام به آمریکا بهونه می‌ده که شرایط کشور رو سریعتر به شرایط سال ۹۱ برگردونه. با خروج از برجام، ایران می‌تونه غنی‌سازی پیشرفته رو پیگیری کنه.

- گزینه سوم، موندن در برجام و استفاده از نظام حقوقی تعریف شده در برجام برای کشوندن آمریکا به دادگاهه. بعیده این فرآیند کمتر از چند سال طول بکشه، و بعد از چند سال هم مشخص نیست چه نتایجی داشته باشه. منتها، احتمالا از عمر سیاسی ترامپ نهایتا ۲ سال و نیمه باقی مونده، و حتی بعید نیست کمتر هم بشه. با موندن ایران در برجام با اروپاییها، و پیگیری حقوقی در دادگاه، ممکن جانشین ترامپ، آمریکا رو به برجام برگردونه. ولی وقتی نظام حقوقی برجام فروبپاشه، مذاکره مجدد با جانشین ترامپ خیلی زمان خواهد برد. منتهای مراتب، موندن در برجامی که آمریکا ازش خروج کرده، برای شهرت و اعتبار ایران خوب نیست.

لذا هیچکدام از گزینه‌های سیاسی، واقعا گزینه خوبی نیستند.


از نظر اقتصادی، بنظرم فقط یک گزینه داریم؛ احتیاطا ظرف ۳۰ تا ۵۰ روز آینده از ذخایر ارزی مون بشدت محافظت کنیم.

این یعنی:
- سریعا تمام ارز خارج از کشور رو به کشورهای امن منتقل کنیم.
- بانک مرکزی، و صادرکنندگان بخش خصوصی، آماده کاهش نقدشوندگی درآمدهای ارزی بشن.
- بانک مرکزی احتیاطا فروش ارز رو کاهش بده تا در آینده، ارز نقد برای تامین ضروریات داشته باشیم.
- از نظر مالی و بانکی، بهانه ده‌ای به دست اروپایی‌ها ندیم و برعکس فعالانه با نظام بانکی اروپا همکاری کنیم تا دستکم همین رابطه بانکی موجود حفظ بشه.

خلاصه اینکه نگران جنگ نباشید، ولی عاقلانه است که نگران درآمد و ذخایر ارزی‌مون باشیم.