✍️ مرتضی افقه، اقتصاد دان

✳️ برای پیش‌بینی شاخص‌های اقتصادی، شناخت شاخص‌ها و متغیرهای تاثیرگذار بر اقتصاد و تسلط کافی بر ارتباط متقابل بین ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بسیار ضروری است.

✅ یکی از انحرافاتی که سال‌هاست در کشور در مورد پیش‌بینی شاخص‌های اقتصادی رایج شده، غفلت از تاثیر عمیق متغیرهای غیراقتصادی بر شاخص‌های اقتصادی است و همین باعث شده تا بسیاری از آینده‌نگری‌های اقتصادی در داخل و حتی توسط موسسات معتبر بین‌المللی با واقعیات عینی جامعه تطابق نکند.

✅ تحلیل و پیش‌بینی اقتصاد ایران که تقریبا همه متغیرهای تاثیرگذار بر شاخص‌های اصلی آن به طور همزمان فعالند، دشوار و در بسیاری موارد (به خصوص در بلندمدت) غیرممکن خواهد بود. به همین دلیل شاید بهتر باشد که پیش‌بینی‌ها بر اساس سناریوهای محتمل (از جنبه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی) صورت پذیرد.

✅ وضعیت فعلی اقتصاد نشان می‌دهد که طی دو سه سال پس از توافق برجام، آنچه مدیریت کلی کشور توان داشته نمود عینی یافته و در صورتی که تحول خاصی در روابط سیاسی اقتصادی خارجی ایران با طرف‌های توافق برجام رخ ندهد، متغیرهای اقتصادی بهبودی بیش از آنچه تاکنون اتفاق افتاده رخ نخواهد داد.

✅ تفکر حاکم بر مشاورین و تیم اقتصادی دولت که به معجزه خیالی بازار آزاد در اقتصاد کشور دلبسته‌اند نیز قادر نخواهد بود در وضع موجود اقتصاد تحولی عمیق ایجاد کند. با این وصف باید اذعان کرد که به دلیل ساختار خاصی که بر حکمرانی کشور حاکم است، بخش اجرایی (قوه مجریه) سهم قابل ملاحظه‌ای در بروز وضع موجود نداشته و به ناچار (با فرض ثبات شرایط فعلی) سال آینده را باید سالی دشوار پیش‌بینی‌کرد.