سید علی خرم کارشناس مسائل بین المللی در گفت و گو با خبرآنلاین به بررسی رفتار امریکا در صورت رد یا حفظ برجام با ایران پرداخته است.

 

محمد اکبری: منازعه برجامی ایران و آمریکا روزهای پیچیده‌ای را طی می کند. رئیس‌جمهور آمریکا قرار است روز 12 می ( 22 اردیبهشت‌ماه) درباره سرنوشت توافق هسته‌ای ایران با گروه 1+5 (برجام) تصمیم خود را اعلام کند. ترامپ در این تاریخ باید درباره اینکه آیا عمل به برجام در راستای منافع امنیت ملی آمریکا هست یا خیر تصمیم‌گیری کند. آیا او با تیم جدیدش، آماده گذشتن از برجام است؟ در آن صورت گزینه پیش روی ایران چیست؟ خبرگزاری خبرآنلاین در گفتگو با سیدعلی خرم، کارشناس مسائل بین المللی، احتمالات آینده را مورد بررسی قرار داده که در ادامه می خوانید:


متغیرهای مختلفی، وضعیت برجام و رفتار ترامپ را پیچیده کرده، سفر رهبران اروپایی به امریکا نیز بر این پیچیدگی افزوده است. به نظرتان ترامپ اماده می شود سناریوهای جدیدی را در رابطه با برجام شکل دهد؟

ترامپ سعی می کند شرایط جدیدی برای ایران شکل دهد. تلاش او این است که شکل برجام را حفظ کند، اما بتواند از طریق اروپایی‌ها یا با تحریم‌ها ایران را مهار کند و یا اگر نشد، حتی با برخورد نظامی این روند را شکل دهد. به نظر می رسد که شرایط بعد از کره شمالی این محیط را برای برخورد نظامی فراهم کرده است. در این باره به سفر خانم مرکل و آقای مکرون به آمریکا از طرفی و همچنین سفر وزیر امور خارجه اسرائیل به آمریکا و سفر پمپئو به عربستان را در کنار هم قرار دهید.

این دو موضوع در ارتباط با ایران خیلی مهم است، یعنی این‌ها اگر سفر می‌کنند، سفر برای این نیست که راجع به برجام صحبت کنند. ما بایستی ذهنمان بتواند افق دورتر را ببیند. حضور آنها در خاورمیانه دلیل دارد، می‌خواهند برای شاید درگیری نظامی هماهنگی ایجاد کنند. خانم مرکل و آقای مکرون به امریکا رفتند، بلکه بتوانند ترامپ را راضی کنند که از برجام بیرون نیاید، ولی یک طرف دیگر سکه هم این می‌تواند باشد که اگر نتوانند ترامپ را قانع کنند، با دیگر برنامه ها و اقدامات احتمالی ترامپ نسبت به آینده، هرچه که باشد، حمله به سوریه، حمله به ایران یا هر اقدام دیگر هماهنگی لازم را داشته باشند و تلاش می کنند با ترامپ از در همکاری در بیایند.

پس باید منتظر اتفاقات غیرمنتظره باشیم....

به همین خاطر می‌خواهم بگویم ما باید سیگنال‌ها را درست دریافت کنیم. به نظر می رسد که وضعیت در حال حاضر به نفع ایران نیست و می تواند شرایط بغرنجی شکل گیرد. در حال حاضر به نظر می رسد که برجام به نوعی در اولویت دوم قرار گرفته است، اولویت اول حل مسئله هسته‌ای بیرون آمدن یا بیرون نیامدن نیست. این است که آیا بعد از قضیه کره شمالی که یک نوع اعتماد به نفس کاذب به دونالد ترامپ، جان بولتون، پمپئو و نیکی هیلی و تیم ترامپ داده است، آن‌ها اگر نتوانند با کره شمالی تمام کنند، امکان این دارد که به درگیری با ایران فکر کنند و به نوعی زهر چشمی برای کره شمالی باشد.

به عبارت دیگر کره شمالی قبل از شروع مذاکرات صلح موضوع اول و بحران اول جهان بود، اما در حال حاضر دیگر کسی نگران بحران کره شمالی نیست و در نتیجه همه نیروها و توجهات روی ایران جمع شده است. از این‌ رو ما بایستی به سیگنالها توجه کنیم و تحلیل دقیقی داشته باشیم که اگر یک جبهه وسیعی علیه ایران شکل گیرد، ائتلافی نوشته یا نانوشته بوجود بیاید؛ چه روندی را شکل دهیم. آمریکا، اسرائیل و عربستان پای اصلی این ائتلاف و بقیه مثل غربی‌ها پایه فرعی و نانوشته‌ آن باشد. 
وقتی یک چنین حالتی وجود دارد، ما اصلا نباید فکر کنیم که این مردانگی است که باید جلوی این‌ها بایستیم. نه، اصلا اینطوری نیست. به نظر من چین و کره شمالی به خوبی سیگنال‌ها را گرفتند و به خوبی آرایش جدیدی به خودشان دادند و از بورس یک بحران بین‌المللی و مرکز توجهات افتادند. حالا این‌که دو سال دیگر، سه سال دیگر این‌ها مذاکره کنند و به نتیجه برسند یا نه، تا آن موقع معلوم نیست که ترامپ در کار باشد یا نباشد.

 در این شرایط آیا گزینه ایران، خروج از NPT خواهد بود؟

خروج از NPT اگر پشتش یک اقدام و عملکرد خیلی فوری نباشد، دردی را دوا نمی‌کند. به عنوان مثال کره شمالی همه چیز را آماده کرده بود که از NPT خارج شد، ولی اگر ایران همه چیزش آماده نباشد و از NPT خارج شود، نه‌تنها کمکی نمی‌کند، بلکه خودش را سیبل حمله می‌کند. اگر ایران از NPT خارج شود و کشورهایی مثل آمریکا، اسرائیل و عربستان بدانند ایران چیزی در چنته ندارد، تردید نمی‌کنند که قبل از این‌که ایران در مسیر تولید بیفتد، به عبارتی مثلا تاسیسات ایران را از بین ببرند و یا کارهایی از این دست را در دستور کار قرار دهند.