سود سپرده‌های بانکی یکی از مهم‌ترین نمود‌های دولت رفاه پنهان (سیاست‌گذاری در راستای تامین منافع طبقات بالا) است.

سود سپرده‌های بانکی یکی از مهم‌ترین نمودهای دولت رفاه پنهان (سیاست‌گذاری در راستای تامین منافع طبقات بالا) است.

به گزارش تجارت‌نیوز، نظام بانکی در سال ۱۳۹۶ بیش از ۲۸۰هزار میلیارد تومان سود بین سپرده‌های بانکی توزیع کرده که معادل ۱۹درصد کل نقدینگی موجود در کشور است.

این عدد بیش از ۳برابر مجموع بودجه سلامت و آموزش کشور، بیش از ۶ برابر کل یارانه نقدی توزیع‌شده، تقریبا معادل ۴۰برابر بودجه نهادهای حمایتی (کمیته امداد و سازمان بهزیستی)، و بیش از ۶ برابر کل بودجه عمرانی کشور است.

براساس داده‌های مرکز آمار ایران میانگین درآمد خانوارهای شهری در سال ۱۳۹۶ حدود ۳۷میلیون تومان بوده که تقریبا ۵۰درصد آن از محل کار (مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی) حاصل شده است؛ یعنی متوسط درآمد هر ایرانی از محل کار حدود۵/۱۸میلیون تومان بوده است. براین‌اساس میزان سود سپرده‌های بانکی تقریبا معادل درآمدهای شغلی ۱۵میلیون شاغل در ایران است.

نکته قابل ‌تامل این است که بانک‌ها برای سپرده‌های بالای ۱۰۰ میلیون تومان، نرخ سودهای بالاتری در نظر می‌گیرند که خود این نوع سپرده‌ها منبع رانت مضاعفی است برای اخذ وام‌های کلان از نظام بانکی. به‌طوری‌که براساس گزارش‌های بانک مرکزی بیش از ۸۰درصد تسهیلات بانکی طی ۳۵سال اخیر به دو دهک ثروتمند اختصاص یافته است.

این در شرایطی است که نظام بانکی ایران با بحران جدی مواجه است و بخش قابل‌ توجهی از سود سپرده‌های پرداختی از طریق استقراض از بانک مرکزی تامین می‌شود که خود به افزایش پایه پولی و نقدینگی منجر می‌شود.

از سوی دیگر در حالی که همچنان سود بانکی از مالیات معاف است و پرداخت سود بالا از سوی بانک به سپرده‌گذاران موجب انحراف جدی در ترازنامه بانک‌ها شده است، برخی آمار‌ها نشان از توزیع نا‌متقارن سود‌ بین بعضی از افراد دارد.

در این رابطه مدیر دفتر اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان این که در شرایط کنونی، ۸۵ درصد ارزش سپرده‌های بانکی متعلق به ۵/۲ درصد سپرده‌گذاران است، بر قاعده‌مند کردن کنترل دولت در این بخش از سپرده‌ها و همچنین پیوند زدن جریان مالی این افرد به نظام‌ مالیاتی تاکید کرد.

«احمد حاتمی یزد» درباره اینکه چرا ۸۵درصد از سود بانکی در اختیار ۵/۲ درصد از سپرده گذاران است گفت: این که مرکز پژوهش‌های مجلس آمار‌ می‌دهد که ۸۵ درصد ارزش سپرده‌های بانکی در اختیار ۵/۲ درصد سپرده گذاران است نباید ما را به خطا بیندازد.

به عبارتی بسیاری از سپرده‌گذاران شخصیت‌های حقوقی مثل شرکت‌های خرد و بزرگ هستند؛ مثل ایران خودرو که اگر سپرده کلانی داشته باشند گویای نابرابری در توزیع سود سپرده‌های بانکی نیست.

 منبع:‌ روزنامه همدلی