بله هراس دارد، ولی امروزه در شرایطی نیستیم که مشکل اصلی کشور نقدینگی باشد.
چون از هر دو طرف نقدینگی به نوعی محدود شده است که ترجیح میدم بگم قفل شده است.
از یک طرف سیستم بانکی حجم سپرده های نزد خود را ندارد. بخشی سوخت شده، بخشی نزد دولت است که نمی تواند بدهد و بخش سوم داراییهایی غیر پولی بانکها است . این ها مانع می شود که بانکها بتوانند همه سپرده های مردم را به چرخش درآورند. پس از طرف بانکها چرخش پول محدودیت دارد.
سپرده گذاران هم با مدت دار کردن سپرده های خود استفاده از آنها را قفل کرده اند. نمی خواهند آنها را به حسابهای جاریشان منتقل کنند. در این چند ماهه تنها یک درصد از سپرده های غیر دیداری به سپرده های دیداری منتقل شده است. پس از این طرف هم منابع قفل است. حالا اگر مردم هجوم ببرند و بخواهند از سپرده های خودشان استفاده کنند ( یعنی به حسابهای دیداری خود منتقل کنند) ، نه بانکها می توانند پرداخت کنند و نه دولت میگذارد. بانک مرکزی با یک بخشنامه جلوی تخلیه سپرده های غیر دیداری را میگیرد. پس پول آزاد و درگردش سریع کل پول ( نه شبه پول ) به اضافه آن قسمت از شبه پول است که میتواند با کمترین زمان مورد استفاده قرار گیرد.
بنابراین اگر در آینده چیزی غیر عادی رخ ندهد، میتوان گفت که :
اول ، احتمال افزایش قیمت مسکن با موجهای بلند همانند گذشته وجود ندارد.
دوم، احتمال ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران نزدیک به صفراست . مگر اینکه اتفاقات عجیبی بیفتد.
سوم، احتمال تورم های افسارگسیخته و مهار نشدنی بسیار کم است .
چهارم، اگر تحریک های سیاسی از بین بروند، احتمال کاهش دلار به زیر ده هزار تومان زیاد خواهد بود.
پنجم، اینکه نقدینگی همانند آبی پشت سد گیر کرده است و با یک اتفاق ممکن است اقتصاد ایران را سیل ببرد، به دلیل قفل شدگی نقدینگی نا محتمل است.
ششم، چون نقدینگی جدید هم عمدتا در بانکها و از طریق ضریب فزاینده نقدینگی شکل می گیرد، نمی تواند خیلی ترسناک باشد.
هفتم، عامل تهدید کننده اقتصاد کشور در شرایط فعلی نقدینگی نیست ، بلکه نرخ ارز است. نرخ ارز بازار آزاد هم آنقدر حجم بالایی ندارد که برای بالا رفتنش نیاز به نقدینگی زیاد داشته باشد. اتفاقا به دلایل متعددی میتوان استدلال کرد که همین افزایش نرخ ارز اهرم قدرتمندی برای فشار به اقتصاد ایران برای افزایش نقدینگی است ، یعنی معلول جای علت نشسته است .
سرعت گردش پایین پول در کشور که به زیر یک رسیده است نشان دهنده رکود و افزایش هزینه مبادله نیست . بلکه نشاندهنده گیر کردن پول در چندین ایستگاه در اقتصاد ایران است . / مرتضی ایمانی راد، موسسه بامداد