آمار تجارت خارجی ایران در سال گذشته نشان می‌دهد علی‌رغم افزایش سهم همسایه‌های کشورمان در سبد صادراتی ایران، هنوز ظرفیت بزرگی در مجاورت ایران دست‌نخورده باقی مانده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، تجارت با همسایگان، در تجارت خارجی هر کشوری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چراکه از یک سو، با افزایش فاصله جغرافیایی در تجارت خارجی، هزینه‌های تجاری افزایش می‌یابد چراکه در بسیاری موارد، میزان صرفه اقتصادی در تجارت در رابطه معکوسی با فاصله جغرافیایی قرار دارد؛ از سوی دیگر هم افزایش مبادلات تجاری و اقتصادی به‌معنای گره خوردن سایر تعاملات شامل تعاملات سیاسی و حتی امنیتی است و این یعنی دوچندان شدن اهمیت مراودات تجاری و اقتصادی میان همسایگان که به افزایش تعاملات در ابعاد سیاسی و امنیتی منجر می‌شود.

ایران هم هیچ‌گاه از این قاعده کلی مستثنی نبوده و حتی در شرایط تحریمی امروز می‌توان به‌وضوح مدعی شد که اهمیت تجارت با همسایگان، برای ایران به‌مراتب بیش از گذشته است. اما با وجود این، بر اساس آمار تجارت خارجی ایران در سال 97، گرچه می‌توان تأثیر تحریم‌ها بر مراودات تجارت خارجی ایران را دید ولی به‌نظر می‌رسد، کشورهای همسایه ایران با صدها میلیون نفر جمعیت و پتانسیل‌های بزرگ تجاری و اقتصادی، ظرفیتی به‌مراتب بیش از تغییری که در سبد تجارت خارجی ایران در سال 97 رخ داد خواهد داشت.

54درصد صادرات 97 ایران به کشورهای همسایه انجام شد

آمار تجارت 12 ماه منتهی به اسفند سال 97 کشورمان نشان می‌دهد که از حدود 44 میلیارد و 309 میلیون دلار صادراتی که در سال 97 انجام شد، حدود 24 میلیارد و 132 میلیون دلار به 15 کشور همسایه انجام شده و این یعنی بیش از 54 درصد صادرات کشورمان به‌مقصد کشورهای همسایه بوده است.

ردیفنام کشور

میزان صادرات ایران طی 12ماهه 97

(میلیارد دلار)

درصد تغییر به‌نسبت 96
1عراق8.96036.7+
2امارات متحده عربی5.95412-
3افغانستان2.9275.1+
4ترکیه2.36940.2-
5پاکستان1.24735.7+
6عمان0.72832+
7آذربایجان0.41026+
8ترکمنستان0.4004.3-
9فدراسیون روسیه0.2804-
10کویت0.2530.4+
11قطر0.2256.7-
12ارمنستان0.15921.5-
13قزاقستان0.13122.1-
14تاجیکستان0.07863.9-
15بحرین0.0111+
16عربستانناچیز-

بر اساس جدول بالا، در سال 97 صادرات ایران به 7 کشور عراق، افغانستان، پاکستان، عمان، آذربایجان، کویت و بحرین افزایشی در بازه یک تا 36 درصدی را تجربه کرده و در مقابل صادرات ایران به 8 کشور امارات، ترکیه، ترکمنستان، روسیه، قطر، ارمنستان، قزاقستان و تاجیکستان کاهش یافته است.

سهم 27درصدی کشورهای همسایه در واردات سال 97 ایران

همچنین با توجه به واردات 12 ماه سال گذشته، از مجموع 42 میلیارد و 612 میلیون دلار کل واردات کشور، 11 میلیارد و 541 میلیون دلار کالا از مبدأ کشورهای همسایه وارد خاک ایران شده است و این یعنی 27 درصد واردات ایران در سال گذشته از کشورهای همسایه انجام گرفته است.

ردیفنام کشور

میزان واردات ایران در 12ماهه 97

(میلیارد دلار)

درصد تغییر نسبت‌به 96
1امارات متحده عربی6.56734.7-
2ترکیه2.61618.8-
3فدراسیون روسیه1.34384.5+
4عمان0.43299.7+
5پاکستان0.33016-
6قزاقستان0.08730.4+
7عراق0.0583461-
8تاجیکستان0.02687.5+
9ارمنستان0.02212.3-
10آذربایجان0.02023.4-
11کویت0.01255.7-
12افغانستان0.01046.4-
13ترکمنستان0.00928.7-
14قطر0.00960-
15بحرینناچیز-
16عربستانناچیز-

به گزارش تسنیم، در سال 97، واردات ایران از 10 کشور امارات، ترکیه، پاکستان، عراق، ارمنستان، آذربایجان، کویت، افغانستان، ترکمنستان و قطر، از 12 تا بیش از 3400 درصد به‌نسبت سال 96 کاهش یافته و در مقابل واردات ما از 4 کشور روسیه، عمان، قزاقستان و تاجیکستان افزایش یافته است.

تراز تجاری ایران در تجارت با همسایه‌ها؛ عراق و روسیه دو روی تراز تجاری ایران در سال 97

اما در  این میان تراز تجاری تجارت خارجی ایران با کشورهای همسایه هم قابل توجه است و تجارت ایران با عراق با 8.902+ میلیارد دلار و تراز تجاری 2.917+ با افغانستان بالاترین تراز تجاری در تجارت ایران و همسایگان را در سال 97 رقم زد و در مقابل تراز تجاری ایران و فدراسیون روسیه با 1.063- میلیارد دلار کمترین تراز  تجاری ایران با همسایگان ما بود.