سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران در حالی اتفاق می‌افتد که ترامپ به اروپا برای استفاده از سازوکار مالی ویژه تجارت با ایران هشدار داده است. در عین حال ایران طی هفته‌های اخیر تولید اورانیوم‌ غنی‌شده خود را افزایش داده است. سفر شینزو آبه تا چه حد می‌تواند بر کاهش تنش‌ها میان دو کشور تاثیرگذار باشد؟

امروز چهارشنبه، تهران میزبان شینزو آبه خواهد بود. ژاپن یکی از متحدان ایالات متحده است و روابط نزدیک آن با ایران، این کشور را در موقعیت منحصربه‌فردی به عنوان میانجی قرار می‌دهد.

به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از بلومبرگ، با اختلافات فراوان و بی‌اعتمادی که میان ایران و ایالات متحده وجود دارد، هرگونه دستاوردی در جهت صلح برای سومین اقتصاد جهان خوشایند خواهد بود.

این اولین سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران در ۴۱ سال گذشته است و شینزو آبه قرار است با رئیس‌جمهور و رهبر ایران دیدار کند.

کازوئو تاکاهاشی، استاد سیاست بین‌الملل در ژاپن، می‌گوید: آنچه آبه می‌تواند انجام دهد،به صحبت‌های ترامپ با او بستگی دارد. اگر او تنها نقش پیام‌رسان دونالد ترامپ را بازی کند، تنها خود را در افکار عمومی جهان شرمسار و سرافکنده خواهد کرد. من فکر نمی‌کنم او چنین ریسکی را بپذیرد و تنها به همین نقش اکتفا کند.

دونالد ترامپ و شنیزو آبه، روز گذشته پیش از سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران، در مورد ایران و وضعیت منطقه با یکدیگر تلفنی صحبت کردند.

سفر آبه به تهران در حالی اتفاق می‌افتد که ترامپ آمادگی را خود برای افزایش فشار اقتصادی بر این کشور و تحریم استفاده‌کنندگان از کانال ویژه تجارت با ایران اعلام کرده است. ژاپن که چندین دهه ارتباط خوبی با ایران داشته، از این کشور درخواست کرده تا همچنان به تعهدات خود به برجام پایبند باشد.

همزمان، در هفته‌ای که گذشت هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان روز دوشنبه با هدف نجات برجام به این کشور سفر کرد.

از سوی دیگر یوکیا آمانو، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی سخنانی در مجمع عمومی این نهاد در وین تشدید تنش بر سر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را نگران‌کننده دانسته و نسبت به کاهش این تنش از طریق مذاکره ابراز امیدواری کرده است.

ایران تولید اورانیوم‌ غنی‌شده خود را در هفته‌های اخیر افزایش داده اما این میزان هنوز کمتر از سقف تعیین شده -۳۰۰ کیلو- بر اساس توافق هسته‌ای است.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به همتای آلمانی خود هایکو ماس اعلام کرده که تنها راه کاهش تنش‌ها پایان فشار اقتصادی آمریکا است.

روز شنبه، شورای عالی امنیت ملی ایران نیز گفت: بازگشت آمریکا به برجام و جبران خسارت‌های واردشده به ایران می‌تواند تضمینی برای موفقیت سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران باشد.

انگیزه‌های اقتصادی ژاپن برای سفر به ایران

برای ژاپن اما این میانجی‌گری قطعا دلایل اقتصادی هم دارد. ژاپن از پیش از وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ بخش عمده‌ای از نفت خود را از سوی ایران تامین کرده است.

با این حال به دلیل روابط تیره‌وتار ایالات متحده-ایران در طول ۴۰ سال گذشته، ژاپن به‌طور قابل توجهی واردات نفت خام از ایران را کاهش داده و انرژی مورد نیاز خود را از سوی کشورهای خلیج‌فارس یعنی عربستان، امارات متحده عربی و کویت و دیگر متحدان آمریکا تامین کرده است. بنابراین افزایش تنش‌ها در خاورمیانه می‌تواند بر میزان واردات نفت این کشور تاثیرگذار باشد.

از این رو به نظر می‌رسد، با ادعای عربستان مبنی بر حمله به دو نفتکش این کشور و تهدید‌ ایران برای بستن تنگه هرمز، حفظ ثبات در منطقه برای ژاپن از اهمیت خاصی برخوردار است.