یکی از مباحثی که با فاصله اندکی پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری و پیروزی حسن روحانی در این انتخابات، در محافل رسانه ای و تحلیلی مطرح شد، میزان احتمال عادی سازی روابط ایران با جامعه بین المللی و به تبع آن، برداشته شدن تحریم های شدید اقتصادی علیه ایران بود. اما سوال اینجاست که چنین انتظاری، در چه چشم انداز زمانی قابل تحقق خواهد بود؟
به گزارش «تابناک»، در میان خواسته های گوناگونی که از زمان اعلام نام حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور جدید ایران، از دولت جدید مطرح می شود، این است که با ایجاد تحول در جنبه های مختلف سیاست خارجی کشور و اتخاذ دیپلماسی عقلایی، زمینه برداشته شدن تحریم های شدید علیه کشور را فراهم نماید.
اما نکته ای که در این میان وجود دارد، آن است که در مورد این خواسته نیز همچون بسیاری از خواسته های دیگر مردمی که طی روزهای اخیر مطرح می شود، نوعی عجله و شتاب زدگی و بی توجهی به زمینه های لازم برای تحقق این امر مشاهده می شود. به گونه ای که گاه از برخی اظهارنظرها چنین برمی آید که گویا این انتظار وجود دارد که به فاصله چند هفته یا چند ماه پس از آغاز به کار رسمی دولت جدید، کاهش تدریجی تحریم ها آغاز شود.
اما در بیان دلیل ناصحیح بودن این گونه خواسته های شتاب زده، باید گفت حتی در صورتی که روحانی بتواند با تشکیل یک تیم دیپلماسی بسیاری قوی، به طور موازی در راستای تنش زدایی در روابط خارجی و کاستن از نگرانی های مطرح درباره برنامه هسته ای گام برداشته و در آن کاملاً موفق نیز عمل کند، باز هم با توجه به زمینه های قانونی و همچنین متنوع و چندلایه بودن تحریم ها، منطقاً امکان لغو آن ها در کوتاه مدت وجود ندارد. 
به عنوان مثال، یکی از مسائل مطرح در این زمینه، تمایز قائل شدن میان تحریم های شورای امنیت و تحریم های یکجانبه وضع شده از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و برخی دیگر از کشورهای همچون کاناداست. افزون بر این، خود تحریم های آمریکا نیز به دو دسته کلی تحریم های تصویب شده در کنگره و تحریم های مبتنی بر فرامین ریاست جمهوری این کشور است. 
در این زمینه باید گفت برداشته شدن تحریم های وضع شده از سوی نهادهای بین المللی و یا نهادهای قانونگذار داخلی کشورهای غربی، سخت تر و زمان بر تر از دیگر انواع تحریم هاست و با توجه به ضرورت وجود نوعی اجماع میان قانونگذاران و یا اعضای نهادهای مذکور، حتی در صورت به وجود آمدن اراده لازم، باز هم رویه ای طولانی برای آن مورد انتظار است. 
برای توضیح روشن تر این موضوع، می توان به تجربه عراق و تحریم های بین المللی وضع شده علیه این کشور در دوره حکومت صدام اشاره کرد؛ تحریم هایی که پس از گذشت 23 سال، روز گذشته به طور رسمی از سوی شورای امنیت لغو شدند. 
همان گونه که در مورد این عراق مشاهده می شود، با وجود اینکه بیش از یک دهه از حمله آمریکا به این کشور و سقوط صدام می گذرد، یعنی در واقع در شرایطی که عملاً تغییر حکومت در این کشور اتفاق افتاد، تحریم های شورای امنیت تا همین یک روز پیش بر دوش دولت و مردم این کشور سنگینی می کرد. 
تازه این در حالی است عراق هنوز باید به پرداخت غرامت به کویت ادامه دهد. دولت عراق تاکنون 36 میلیارد و 400 میلیون دلار به کویت غرامت پرداخت کرده و 16 میلیارد دلار دیگر باقی مانده است که بغداد باید آنها را بپردازد. برآوردها نشان می دهد این رقم نیز تا اوایل 2015 به طور کامل پرداخت خواهد شد.
به هر حال، برداشته شدن تحریم ها علیه عراق، بر اساس مصوبه ای صورت گرفت که با اجماع کامل و بدون هیچ مخالفتی به تصویب اعضای شورای امنیت رسید. 
به این ترتیب، مشاهده می شود که نه تنها تغییر در بدنه دولت یک کشور، بلکه حتی تحولی گسترده تر همچون تغییر نظام نیز ضرورتاً به برداشته شدن تحریم ها از آن کشور منجر نخواهد شد. 
همین نکته درباره تحریم های وضع شده از سوی کنگره آمریکا نیز صادق است. در این رابطه، آنچه اکثر قریب به اتفاق تحلیلگران بر آن اتفاق نظر دارند، این است که در صورت وجود عزمی در ایالات متحده برای کاهش تحریم ها، این اقدام طبیعتاً از تحریم های ریاست جمهوری آغاز خواهد شد؛ زیرا اتفاق نظر نمایندگان کنگره و سناتورهای اغلب تندروی آمریکایی در این زمینه، کار چندان ساده ای نیست.
به این ترتیب، به نظر می رسد خواسته ها و انتظارات از دولت جدید برای بهبود شرایط اقتصادی و سیاسی که برداشته شدن تحریم ها نیز بخشی از آن است، باید با صبر و حوصله و فارغ از شتابزدگی انجام گیرد و شرایط قانونی و ساختاری نیز در این زمینه مورد توجه قرار داشته باشد.