پس از سقوط آزاد سهام در معاملات امروز (شنبه) نوسان بورس در معاملات فردا شاید بیش از هر چیز دیگری ذهن معامله‌گر را به خود مشغول کند. در گزارش پیشین «دنیای بورس» به احتمال بازگشت سریع آرامش به بازار اشاره شده بود اما برخی از آمار و نشانه‌ها احتمال توقف نزول سهام در معاملات فردا را نشان می‌دهد. در این میان این نکته مطرح است که آیا کلیه نمادهای بورسی و فرابورسی به مدار مثبت بازمی‌گردند؟

دنیای بورس: چند نکته می‌توان از معاملات هیجانی روز شنبه بورس تهران مطرح کرد که می‌تواند در تعیین مسیر قیمتی سهام در معاملات فردا مفید واقع شود.

ارزش صف فروش سهام در دقایق نخست ثبت سفارش (حدود 8:40) به بیش از 6 هزار میلیارد تومان رسیده بود. ارزش صف فروش سهام در ساعت پایانی بازار کاهش قابل توجهی را تجربه کرد با این حال نسبت همچنان سطوح بالایی را دارا بود. در این میان ارزش معاملات بورس به تنهایی بیش از 2700 میلیارد تومان بود که 1850 میلیارد خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی را شاهد بودیم. حمایت این‌چنینی از سهام اگر ساعت نخست معاملات فردا ادامه پیدا کند صف فروش سهام بسیاری از شرکت‌های مورد توجه جمع می‌شود.

نکته دوم اتفاقا به جمع شدن صف فروش بسیاری از نمادهای مورد توجه و بزرگ بازار در معاملات امروز و به خصوص در دقایق پایانی معاملات بازمی‌گردد. در هجوم حقوقی‌ها و حمایت همه‌جانبه این دسته از معامله‌گران از سهام امروز صف فروش نمادهای بزرگ فلزی و پتروشیمی جمع آوری شد. همین موضوع می‌تواند شدت ریزش شاخص کل را در معاملات فردا به صورت قابل توجه بکاهد که در جو بازار اثر قابل توجه خواهد داشت.  

نکته سوم اما به این موضوع بازمی‌گردد که با وجود جمع شدن صف‌ها اما صف فروش‌های نمادهای بسیاری همچنان تا پایان معاملات باقی ماند. ارزش معاملات 36 نماد در بورس تهران از  2 هزار میلیارد تومان عبور کرد که معادل حدود 70 درصد ارزش معاملات خرد امروز بود. از طرفی این نمادها تقریبا بیش از نیمی از ارزش بازار کل بورس تهران را در اختیار داشتند. تمرکز ویژه نقدینگی یا به بیان بهتر حقوقی‌ها را در نمادهای بزرگ مورد توجه بود. خرید این معامله‌گران بزرگ به جمع شدن صف‌های خرید در عمده این نمادها انجامید اما همچنان برخی از آن‌ها نیز تا پایان معاملات صف‌های فروش را به خود می‌دیدند. در چنین شرایطی احتمال این‌که همین نمادهای باقیمانده در معاملات فردا به خصوص در نیمه دوم به آرامش نسبی برسند، وجود دارد. اما از سوی دیگر این سوال مطرح می‌شود که تکلیف نمادهای کوچک‌تر چیست و آیا این نمادها به افت خود ادامه می‌دهند.

در این خصوص باید گفت سناریو متفاوتی می‌توان مطرح کرد اما همچنان معتقدیم که اگر سناریو بسیار بدبینانه رخ ندهد و تنش‌های سیاسی بار دیگر اوج نگیرد (کار به درگیری مستقیم نظامی نکشد) و فعلا در کوتاه‌مدت خبری از تنش جدیدی نباشد می‌توان امیدوار بود که بزرگان بازار جمع شوند و در ادامه نیز احتمال جمع شدن کوچک‌ترهای بازار نیز وجود دارد.

در این میان بعضا این‌که جمع شدن و مثبت شدن کدام نماد می‌تواند به شکل‌گیری فضای مثبت در کل بازار کمک کند نیز مورد بحث است. در میان نمادها بعضا نمادهایی مانند خودرو یا وبملت را مطرح می‌کنند. به صورت کلی فروکش هیجان در نمادهای بزرگ بازار اعم از کالایی و سایر غیرکالایی‌ها می‌تواند به صورت خودکار جسارت بیشتری را به نقدینگی حقیقی بدهد. همچنان از نظر ما بخش قابل توجهی از نقدینگی که حقیقی‌ها در صف فروش قرار گرفته‌اند ناشی از جو بازار بوده و اگر حس کنند که بازار بار دیگر به رویه صعود پیشین خود ممکن است بازگردد احتمالا از صف فروش خارج شده و در آینده‌ای نزدیک با فرض عدم وقوع تنش‌های جدید حضور آن‌ها را در صف خرید شاهد باشیم.

نکته پایانی به این بخش بازمی‌گردد که اگر با شدتی که حقوقی‌ها در شرایط کنونی به خرید سهام مشغول هستند یا از منظر دیگر با شدتی که حقیقی‌ها در حال فروش سهام خود هستند بخش قابل توجهی از معامله‌گرانی که قصد خروج از بازار را داشته‌اند از سهام خارج شده‌اند و شاید بتوان نتیجه گرفت که حداقل در چنین موج ریزشی قدرتمندی تمایلی به خروج از سهام نداشته‌اند و به زبان ساده‌تر قصد سهام‌داری دارند. همین موضوع باعث شکل‌گیری کف قیمتی قدرتمندی برای این نمادها می‌شود که در ادامه بازگشت آرامش به بازار و بهانه‌هایی مانند دلار و شاید مهم‌تر از آن تجدید ارزیابی دارایی‌ها می‌تواند به شکل‌گیری موج دوباره تقاضا و رشد سهام از کف‌های قیمتی شکل‌گرفته کمک کند.

بر این اساس اگر اتفاق خاصی تا فردا رخ ندهد و جبهه‌گیری جدید یا اظهارنظر تازه‌ای را شاهد نباشیم احتمالا صف‌های فروش فردا به تدریج کم‌رنگ‌تر شده و موج‌ ریزشی سهام پس از افت در ابتدای بازار ضعیف‌تر شود. در خصوص نمادهای کوچک‌تر نیز انتظار واکنش معامله‌گران حقیقی به بازگشت آرامش به جو بازار وجود دارد اما همان‌طور که در زمان صعود پرشتاب امکان پیشبینی رفتار این معامله‌گران وجود نداشت شاید نباید چندان روی پیشبینی‌ها از رفتار در مسیر نزولی نیز حساب کرد. از طرفی برای مثال اگر صف فروش خودرو جمع شود احتمال این‌که صف دیگر نمادهای خودرویی و زیرمجموعه ایران‌خودرو نیز جمع شود وجود دارد و نمی‌توان این موضوع منکر شد.

گرچه انتظار جمع شدن صف‌های فروش در معاملات فردا با انتظار برای  حمایت ادامه‌دار حقوقی‌ها و بازگشت آرامش نسبی به کشور وجود دارد اما نمی‌توان اثر ریسک‌ها و تنش‌های موجود را نادیده گرفت و صرف نظر از این ریسک‌ها می‌تواند خوشبینی مازادی را ایجاد کند و بر این اساس توصیه می‌شود که احتیاط را در معاملات سهام به خصوص در سمت خرید همچنان رعایت کنید. همچنان انتظار برای واکنش و اقدامات ایران در برابر جنایت آمریکا وجود دارد و نباید به سادگی از کنار این مسئله رد شد زیرا هر تنش جدیدی می‌تواند واکنش تند و حتی شدیدتر سهام نسبت به امروز را به دنبال داشته باشد.