هجوم نقدینگی طی دو سال اخیر رونق بی‌سابقه‌ای را در بورس تهران ایجاد کرده و به نظر می‌رسد توجه سیاست‌گذاران اقتصادی به این فرصت استثنایی جلب شده است؛ به‌طوری‌که رئیس جدید سازمان خصوصی‌سازی از برنامه واگذاری ۲۰ درصد از سهام پنج پالایشگاه کشور خبر داد.

 

به گزارش دنیای اقتصاد، در این واگذاری که به روش عرضه‌های اولیه سهام صورت می‌گیرد، همه مردم توان مشارکت دارند. به این ترتیب، هر فرد می‌تواند تا سقف ۲ میلیون تومان از سهام مزبور را خریداری کند و از تخفیف ۱۵ درصدی نسبت به قیمت بازار این شرکت‌ها بهره‌مند شود.

 

طبق شواهد موجود اجرای این طرح، بزرگ‌ترین تامین مالی تاریخ بورس با مشارکت عمومی خواهد بود که البته نیازمند مشارکت بالاست. بر این اساس، طبق هماهنگی‌های صورت‌گرفته با سازمان بورس هر ایرانی می‌تواند با کد ملی به جای کد بورسی در خرید این سهام مشارکت داشته باشد.

 

همچنین به گفته رئیس سازمان خصوصی‌سازی، این تجربه در صورت توفیق برای صنایع بزرگ دیگر مثل پتروشیمی، فلزات و معادن نیز ادامه می‌یابد. گرچه اقداماتی از این دست برای استفاده از حجم بالای نقدینگی در بازار سهام است، اما با توجه به عدم انتقال مدیریت دولتی و مداخله‌های ساختاری در صنعت پالایشی، به معنای حرکت به سمت اقتصاد آزاد نیست و برای بهره‌مندی دائم از منافع آن باید به سرعت اصلاحات مربوطه انجام شود.


فروش بزرگ سهام به مردم
نخستین نشست خبری رئیس‌کل جدید سازمان خصوصی‌سازی درحالی روز گذشته برگزار شد که این جلسه با اخبار مهمی همراه بود. عرضه اولیه سهام پنج شرکت پالایشی در قالب صندوق سرمایه‌گذاری قابل‌معامله، اختصاص کدملی به‌جای کد بورسی، واگذاری شرکت‌ها در قالب شرکت‌های مادرتخصصی، تغییر روش واگذاری و حرکت به سمت استفاده از پتانسیل‌های بازار سرمایه در جهت افزایش شفافیت بیشتر، اطلاع‌رسانی عمومی و بهبود فرآیند‌های واگذاری به‌ویژه بحث اهلیت خریداران از جمله نکات مطرح شده مهم در این جلسه بود. همچنین رئیس‌کل سازمان خصوصی‌سازی آزادسازی سهام‌عدالت را در انتظار نامه تاییدی از سوی مقام معظم رهبری دانست و عنوان کرد که آزادسازی به چند مدل انجام خواهد شد.

 

آزادسازی در قالب شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی، آزادسازی مستقیم، آزادسازی در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و آزادسازی و اعطای سهام به شرکت‌های سرمایه‌گذاری از طریق صندوق پروژه از جمله این موارد خواهد بود. در ادامه نیز عنوان شد که واریز سود سهام‌عدالت از شنبه سوم اسفند آغاز خواهد شد.

۴درصدی‌های ناکام در کانون توجه
علیرضا صالح رئیس‌کل سازمان خصوصی‌سازی با اشاره به اینکه با اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ شرکت‌های بزرگی از جمله بانکی‌ها، پالایشگاهی، پتروشیمی، معادن سنگ‌آهن و فولادسازی خصوصی شده و در بازار سرمایه حضور پیدا کردند، گفت: از سال ۸۰ تاکنون بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان تصدی‌های دولت به بخش‌خصوصی واگذار شد که از این رقم بیش از ۹۵درصد از واگذاری‌ها موفقیت‌آمیز بوده و شرکت‌های بزرگی از این طریق به بخش‌خصوصی واقعی واگذار شده‌اند.

 

وی در ادامه افزود: این درحالی است که حدود ۵ هزار میلیارد تومان یعنی حدود ۴ درصد آن با چالش مواجه شده که مربوط به حدود ۹ مورد از واگذاری‌ها بوده است. وی در ادامه تاکید کرد:، اما این موضوع سبب شده دیدگاه عموم مردم به خصوصی‌سازی با بدبینی همراه شود و در واقع این درصد پایین را به کل عملکرد تعمیم می‌دهند و دیدگاه عامه مردم این عدد را تایید نمی‌کند. به گفته صالح، تلاش می‌شود تا همین ۴درصد نیز به صفر برسد و دیگر هیچ شکستی در واگذاری‌ها نداشته باشیم.

عرضه‌ای بزرگ در راه است
صالح در ادامه با اشاره به اهداف سازمان خصوصی‌سازی یکی از مهم‌ترین موارد را بهره‌برداری از ظرفیت‌های بازار سرمایه دانست و گفت: در راستای توسعه فرهنگ سهامداری و دستیابی به رشد اقتصادی، مجوزی از سران سه قوه دریافت کردیم که بسیاری از سهام را در قالب صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس عرضه کنیم. وی ادامه داد: در این راستا صندوق قابل معامله‌ای (ETF) متشکل از پنج شرکت پالایشی با سرمایه ۲۰ هزار میلیارد تومان درحال تشکیل است که ۲۰ درصد از سهام این پنج شرکت در این صندوق جای می‌گیرد. اساسنامه و امیدنامه این صندوق آماده است و تنها در زمینه مدیریت این صندوق مشکلاتی ایجاد شده که به‌نظر می‌رسد در ابتدای سال ۹۹ برطرف شود.

 

صالح در ادامه با اظهار این مطلب که خرید واحد‌های این صندوق براساس ثبت‌سفارش (بوک بیلدینگ) خواهد بود، گفت: سهام پالایش نفت تهران، بندرعباس، تبریز، لاوان و شیراز در این صندوق قابل معامله قرار می‌گیرند. میزان سهم هر پالایشگاه یکسان نیست و بستگی به ارزش هر شرکت متغیر خواهد بود.

 

ولی در مجموع ۲۰درصد از سهام این پالایشگاه‌ها در صندوق مزبور قرار خواهد گرفت. وی در پاسخ به سوال «دنیای‌اقتصاد» مبنی بر اینکه آیا برنامه‌ای برای تداوم این موضوع و ایجاد ETF‌های دیگر نیز دارید، گفت: قرار است فرآیند مزبور ادامه‌دار باشد و بعد از این صندوق که به سهام پالایشی‌ها اختصاص دارد، دیگر صنایع از قبیل: پتروشیمی، فلزی و معدنی را نیز در قالب صندوق قابل‌معامله راه‌اندازی کنیم.