رشد فزاینده مخاطبین بازار سرمایه و توسعه زیرساخت‌ها و سامانه‌های فناوری اطلاعات آن که نقش بسزایی در سهولت و کارآمدی ارائه خدمات به فعالان بازار سرمایه داشته است، ضرورت اهتمام هر چه بیشتر به مقوله امنیت سایبری و امنیت اطلاعات را نمایان می‌سازد. در این راستا، سازمان بورس و اوراق بهادار از سال ۱۳۹۵ به طور خاص با ایجاد مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه (مکنا) با هدف ارتقاء سطح امنیت در سامانه‌ها و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات بازار سرمایه و حفاظت از منافع سرمایه‌گذاران در برابر تهدیدات امنیتی گامی مهم در ساماندهی وضعیت امنیت اطلاعات بازار سرمایه برداشته است.

سرپرست مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه (مکنا) در گفت و گو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) ضمن  تشریح برخی ماموریت‌های کلیدی این مرکز گفت: سیاست‌گذاری و تدوین سند کلان امنیت اطلاعات بازار سرمایه، نظارت بر اجرای دقیق ابلاغیات و الزامات امنیت در زیرساخت‌ها و سامانه‌ها و همچنین آموزش، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌رسانی در حوزه امنیت سایبری در سطح بازار سرمایه از جمله این موارد هستند.

حامد سنجری اضافه کرد: این مرکز الزامات فنی و مدیریتی در حوزه امنیت سایبری را منطبق بر آخرین استانداردهای روز دنیا و بر اساس نیاز بازار سرمایه تدوین کرده و با بازرسی، ممیزی و نظارت مستمر بر اجرای الزامات مذکور توانسته است، حداقل‌ الزامات اساسی امنیت سایبری را در کل زیرساخت‌های بازار سرمایه که مشتمل بر بیش از ۹۰۰ سامانه مرتبط با سامانه‌های معاملات بر خط کارگزاری‌ها و بیش از ۲۰۰ سامانه مرتبط با سامانه‌های صدور و ابطال الکترونیکی صندوق‌های سرمایه‌گذاری است، پیاده‌سازی کند؛ این مرکز همچنین با کمک فعالان فناوری اطلاعات بازار سرمایه نقش موثری در ارتقاء ارائه خدمات امن به سرمایه‌گذاران داشته است.

وی در ادامه اشاره کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار همواره به توسعه سامانه‌های فناوری اطلاعات بازار سرمایه توجه داشته و همکاری‌های لازم را با استارتاپ‌ها، فین‌تک‌ها و توسعه‌دهندگان خدمات فناوری محور بازار سرمایه را داشته است؛ نکته مهم در این همکاری‌ها، توجه ویژه به توسعه امن خدمات و لحاظ کردن الزامات امنیت سایبری است.

مجوز ایجاد سامانه در بازار، نیازمند تاییدیه سازمان بورس است

سرپرست مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه (مکنا) تاکید کرد: هرگونه درخواست مجوز ایجاد سامانه در بازار سرمایه نیازمند دریافت تاییدیه‌های امنیتی و کسب و کاری از سازمان بورس و اوراق بهادار است. تاییدیه‌های امنیت سایبری پس از رعایت کلیه کنترل‌های سند الزامات امنیت اطلاعات بازار سرمایه اعطا خواهد شد.

سنجری اشاره کرد: متاسفانه برخی از توسعه‌دهندگان و استارتاپ‌های خدمات جدید بدون توجه به رعایت الزامات امنیتی اقدام به توسعه سامانه‌ها و اپلیکیشن‌های این حوزه کرده‌اند، درنظر داشته باشد که چنین مجموعه هایی در زمان درخواست مجوز با مشکل مواجه خواهند شد و فرایند اعطاء مجوز به آن‌ها طولانی می شود؛ البته برخی نیز بدون درخواست مجوز به عملیاتی کردن خدمات خود اقدام کردند که به عنوان متخلف شناسایی شده و اقدامات مقتضی حقوقی در این خصوص انجام شده است.

وی با بیان این که رعایت الزامات امنیت اطلاعات در وهله اول به نفع خود ارائه دهندگان خدمات است، تصریح کرد: هر چه خدمات امن‌تری به کاربران و سرمایه‌گذاران ارائه شود، بر تعداد مشتریان و کاربران افزوده خواهد شد. این مرکز به منظور تسهیل در فرایند اخذ تاییدیه امنیتی استارتاپ‌ها و شرکت‌های فین تکی بازار سرمایه، خدمات مشاوره رایگان در خصوص نحوه پیاده‌سازی الزامات امنیت اطلاعات ارائه می‌کند.

دیگر فعالیت‌های (مکنا)

 سنجری در ادامه به سایر فعالیت‌های مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه (مکنا) اشاره کرد: رسیدگی به شکایات و تخلفات مرتبط با امنیت سایبری در سامانه‌های بازار سرمایه، ایجاد مرکز عملیات امنیت (SOC) و آموزش و فرهنگ‌سازی امنیتی خاص مخاطبین بازار سرمایه از جمله اقدامات موثر دیگر این مرکز بوده است. راه‌اندازی سامانه پایش و تحلیل رخدادهای امنیتی بلادرنگ در مرکز عملیات امنیت از جمله اقدامات کلیدی این مرکز در سال ۱۳۹۸ بوده است و به کمک این سامانه کلیه رویدادهای امنیت سایبری بازار سرمایه به طور مستمر و لحظه ای مورد پایش قرار می گیرد و در صورت رویت موارد مشکوک، پیگیری‌های لازم صورت می‌پذیرد. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه در سال ۱۳۹۹، پیاده سازی راهکار احراز هویت چندعاملی برای ورود به سامانه‌های بازار سرمایه است که کمک شایانی به حفظ امنیت اطلاعات سرمایه‌گذاران بازار سرمایه خواهد کرد.

سرپرست مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه در پایان با اشاره به این که سرمایه‌گذاران بازار سرمایه همواره امن بودن سامانه‌های معاملاتی و سرمایه‌گذاری را به عنوان اصل اساسی برای تداوم حضور در این حوزه طلب می‌کنند، عنوان کرد: مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه (مکنا) به طور مستمر این اصل را دنبال کرده و از کلیه مخاطبین بازار سرمایه درخواست ‌می کند هرگونه اتفاق مشکوک سایبری در این سامانه‌ها را از طریق ایمیل makna@seo.ir و یا شماره تلفن ۸۴۰۸۳۵۳۴ با این مرکز در میان بگذارند.