ساعت 24 -ایران چهارمین کشور دارای ذخایر نفت و دومین کشور دارای ذخایر گاز جهان است اما در حال حاضر و در شرایط بهار 1399 شمسی هجری از نظر صادرات نفت و گاز در بدترین موقعیت قرار دارد.

به طوری که از نظر صادرات گاز از کشور کوچک قطر واز نظر صادرات نفت از کشور کوچک قطر نیز عقب تر است. این درحالی است که ایران در دهه 1350 یعنی 45 سال پیش  به شوروی آن دوره گاز صادر می کرد و سهم ایران در صادرات اوپک نزدیک 15 درصد بوده است. دروضعیت فعلی به نظر می رسد آمریکا و روسیه  در یک توافق نا نوشته به ترتیب ایران را از بازار نفت وگاز جهان بیرون کرده اند. آمریکا بازار نفت ایران در کره جنوبی وژاپن و نیز هند را از ایران گرفته است و روسیه نیز تمایل ندارد گاز ایران به اروپا صادر شود. نفت وگاز ایران باچه خطرها و تهدیدها و نقاط ضعفی مواجه است و نقاط قوت و فرصت آن کدامند. در تازه ترین گزارش پژوهشی سازمان برنامه و بودجه این نقاط و تهدیدها و قرصتها به شکل زیر دسته بندی شده است که می خوانید:

نقاط قوت

  1.  چهارمین  کشور بزرگ دنیا به لحاظ دسترسی به ذخایر اثبات شده نفتی.
  2. دومین کشور بزرگ دنیا از نظر دارا بودن ذخایر اثباتشده گاز.
  3. برخورداری -از ذخایر کافی گاز برای تأمین نیاز مخازن نفتی.
  4.   موقعیت جغرافیایی استراتژیک بسیار مناسب: قرار گرفتن ایران میان آسیا و اروپا و شرایط

مناسب در زمینه صادرات نفت و گاز و فرآوردههای پالایشگاهی.

 5- مستعد بودن شرکتهای داخلی در توسعه منابع متعارف ساحلی و فراساحلی.

 6 -  تنوع در فرآوردههای نفتی و صادرات فرآوردههای پالایشگاهی.

 7 - وجود شبکه گسترده گاز در کشور و امکان استفاده از توانایی بالا در این زمینه.

 8 - کوتاه بودن فاصله مناطق نفت خیر به پایانه های صادراتی.

 9 - دسترسی به آبهای آزاد.

نقاط ضعف

  1.  اثرات تحریم های بین المللی بر صادرات نفت و سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز؛

 2 - وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و تأثیرپذیری شدید از نوسانات قیمت نفت؛

 3 - عدم امکان معاملات دلاری در فروش نفت؛

 4 - لزوم سرمایه گذاری مناسب در صنعت نفت و گاز در راستای افزایش بهره وری و عدم

سرمایه گذاری در این بخش؛

 5 - فقدان دانش فنی پیشرفته در شرکتهای داخلی در زمینه هایی چون ازدیاد برداشت نفت ؛GTL  وLNG

 6 - عدم توجه به تولید صیانتی از مخازن نفتی و مطالعات ازدیاد برداشت؛

 7 - فقدان مالکیت و نظارت بر مخازن نفت و گاز کشور؛

 8 - فقدان مدل جامعی برای انرژی و نبود چشم انداز مناسب جهت برنامه ریزی تولید صیانت از

مخازن نفتی و صدور گاز طبیعی؛

 9 - فقدان تدوین راهبردهای بلندمدت کارایی انرژی و نیز آمار و اطلاعات جامع کارایی انرژی؛

 10- توانایی پایین و ضعف در اکتشاف، استخراج، حفاری و بهره برداری از منابع نفتی و گازی؛

 11 - عدم استفاده و برداشت بهینه از مخازن مشترک با سایر کشورها؛

 12 - ضعف در بازاریابی در زمینه گاز طبیعی؛

13- مصرف بالای سوخت و انرژی به صورت غیر بهینه در داخل.آینده پیش رو:کلان روندهای حوزه انرژی

فرصتها

 1 - پتانسیل قابل توجه در تولید نفت و گاز با توجه به برنامه اجرای بیش از 50پروژه نفت و

گاز مطابق با قراردادهای نفتی ایران؛

 2 -موقعیت ژئوپلیتیک ایران در منطقه خلیج فارس؛

 3 - افزایش تولید با گسترش استفاده از تکنیکهای بهبود و ارتقاء یافته بازیافت نفت؛

 4 - فرصتهای قابل ملاحظه در بخش پتروشیمی و گاز مایع طبیعی با در نظر گرفتن پتانسیل

تولید میعانات و گاز در میدان پارس جنوبی؛

 5 - افزایش ارزش افزوده صادرات با بهبود کیفیت و بهرهوری پالایش؛

 6 - امکان تبدیل ایران به مراکز فناوری صنایع نفت و گاز در منطقه از نظر سخت افزاری و

نرم افزاری؛

 7 -وجود ذخایر قابل توجه نفت و گاز در خزر و حوزه زاگرس؛

 8 - توانایی و قابلیت صادرات خدمات فنی و مهندسی به ویژه در حوزههای پایین دستی مانند

خطوط لوله انتقال گاز و نفت.

تهدیدها

 1 - اعمال مجدد تحریم و فشارهای بینالمللی؛

 2 - عدم حضور گسترده سرمایه گذاران خارجی در بخش نفت و گاز ایران به دلیل فشارهای

سیاسی بین المللی؛

 3 - عدم دسترسی به برخی فناوریهای برتر بخش نفت و گاز به دلیل تحریمهای بین المللی

و سرعت یافت روند اکتشاف و برداشت کشورهای همسایه از مخازن مشترک نفت و گاز

به ویژه در میدان گازی پارس جنوبی؛

 4 - متعهد نبودن برخی کشورها به تصمیمات اوپک؛

 5 - مواجهه با چالشهایی در مسیر یافتن بازارهای جدید صادرات گاز؛

 6 - عدم امنیت و توجه کافی به سرمایه گذاران خارجی