حسابدار رسمی با اشاره به دلایل رشد بی‌رویه بورس ایران و تاثیر اقتصاد از بحران جهانی از اثر آن بر کاهش سودآوری شرکت‌ها و در نتیجه اصلاح قیمتی سهام و مقدمه سقوط بازار خبر داد.

 

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، اکبر هاشمیان با انتشار مطلبی با عنوان "پایان غم‌انگیز رشد بی‌رویه قیمت سهام" در روزنامه دنیای اقتصاد اعلام کرد: این روزها بر خلاف بورس‌های جهانی که کاهش‌های سهمگین را تجربه می‌کنند، حجم بالای نقدینگی، تورم، کم سود بودن دیگر بازارها و اراده دولت دلایل رشد بی‌رویه بازار سهام ایران است. از طرفی ساز و کارهای اطمینان از متناسب بودن قیمت سهام با میزان بازدهی و ارزش ذاتی سهام در بازار سهام کشورهای فقیر و از جمله ایران مفقودند.

بررسی اولیه از قیمت‌های سهام حاکی از این واقعیت است که سود حاصل از نتیجه عملیات شرکت‌های بورسی در سال ۹۸ نمی‌تواند حتی معادل سود سپرده بانکی به میزان ۱۵درصد (به‌عنوان بازده بدون ریسک) هم عایدی به همراه داشته باشد و در مواردی ارزش روز سهام شرکت بیش از ۵ برابر ارزش جایگزینی (NAV) آن شرکت و با P/ E بالای ۲۰ است.

زمانی این موضوع اسف بارتر خواهد بود که آثار موارد زیر را بر عایدی سهام شرکت‌ها در سال‌های ۱۴۰۰ و ۹۹ را لحاظ کنیم:

۱- آخرین پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول از تولید ناخالص داخلی ایران حاکی است که اقتصاد در سال جاری ۶ درصد نسبت به سال قبل کوچک‌تر می‌شود.

۲- تحریم‌های ایران در سال جاری بیشتر از سنوات گذشته آثار خود را بر اقتصاد ایران نمودار خواهد کرد.

۳- شیوع بیماری کرونا فشار مضاعفی بر اقتصاد ایران وارد و فعالیت برخی از شرکت‌ها را با مشکل مواجه کرده و در برخی موارد تداوم فعالیت برخی صنایع را زیرسوال برده است و به لحاظ کاهش درآمد عموم، حجم فروش شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

۴- کاهش قیمت‌های جهانی (بخصوص نفت) می‌تواند بر نتیجه عملیات شرکت‌ها تاثیر بسیار منفی بر جا بگذارد و چه بسا برخی کالاها با دلار آزاد توانایی رقابت با تولید داخلی را پیدا کنند و مسیر قاچاق برخی کالاها بر عکس شود و عمده ارز تامین شده مورد نیاز سال قبل از صنایع پتروشیمی و فولاد در سال جاری محقق نشود.

۵- قرار گرفتن در فهرست سیاه FATF و متعاقب آن دشواری در انتقال وجوه ارزی حاصل از صادرات.

به‌جز موارد فوق براساس پیش‌بینی انجام شده توسط صندوق بین‌المللی پول، رکود اقتصادی ایجاد شده به واسطه ویروس کرونا در جهان، بدترین حالت آن از زمان رکود بزرگ اقتصادی در دهه ۱۹۳۰ خواهد بود و تولید ناخالص داخلی جهان سال جاری ۳ درصد کاهش را تجربه می‌کند. باتوجه به موارد ذکر شده تکرار سودآوری سال ۹۷ و ۹۸ شرکت‌های پذیرفته در بورس ایران (به‌جز در موارد نادر جهت برخی صنایع) امکانپذیر نخواهد بود و اقتصاد از بحران جهانی خواه ناخواه متاثر خواهد شد. مضافا اینکه رکود اقتصادی کشورهای توسعه یافته غربی را بیشتر متاثر خواهد کرد. لذا ارزش جهانی پول‌هایی مثل دلار و یورو کاهش خواهد یافت و این موضوع هم بر کاهش سودآوری شرکت‌ها تاثیر مستقیم دارد.

ادامه شرایط کنونی ایران و جهان قطعا بر عملکرد شرکت‌ها تاثیر‌های منفی فراوانی خواهد گذاشت. از طرفی تغییر رویه ارزش‌گذاری قیمت سهام در بورس ایران (تکیه بر NAV به‌جای P/ E) و همچنین بورس‌بازی با قیمت سهام برخی از شرکت‌های تک‌سهمی (غیرهلدینگی) موجب شده بعضا قیمت‌ سهام شرکت ‌ها با چند برابر ارزش ذاتی آن مورد معامله قرار گیرد و به دلیل اینکه سرمایه‌گذاران جدید بازار که فاقد سواد مالی و اقتصادی هستند نمی‌دانند سرمایه‌گذاری در بورس متضمن پذیرش ریسک کاهش قیمت سهم و زیان است. در ماه‌های پیش رو و به محض اینکه بازار نسبت به اصلاح قیمتی سهم اقدام کند مشابه زمان ورود بصورت احساسی اقدام به خروج کرده و مقدمه سقوط بازار را رقم می‌زند.

عدم توجه دولتمردان به پیامدهای زیانبار رشد بی‌رویه قیمت‌ های سهام که سقوط احتمالی بازار را به همراه خواهد داشت، علاوه بر بی‌اعتمادی عموم که مانع از ورود مجدد سرمایه به این بازار خواهد شد می‌تواند موجب آسیب به بازارهای رقیب (ارز، طلا و مسکن) شود. لذا انتظار می‌رود دولت حمایت مصنوعی را از بازار سرمایه کاهش داده و گردانندگان با اتخاذ رویکردی مناسب ضمن اصلاح قیمت آن بخش از سهام که به عقیده کارشناسان به مراتب فراتر از قیمت ذاتی رشد کرده، مانع از تکرار این موضوع درخصوص بقیه شرکت‌های بورسی شوند.

از سوی دیگر عدم توجه به آثار زیان‌بار رشد بی‌رویه قیمت سهام در بورس می‌تواند پایان غم‌انگیری برای قشر قابل‌توجهی از جامعه که با بالاگرفتن تب خرید سهام اقدام به فروش اموال و سرمایه‌گذاری در بورس کرده‌اند را رقم بزند. امید می رود شاهد چنین سرنوشتی نباشیم.