آیا بورس حباب دارد؟

این سوالی است که طی ماه‌های اخیر نه‌تنها ذهن تحلیلگران بنیادی را به خود مشغول کرده است، بلکه بورس‌بازان نیز هر روز این سوال را از خود می‌پرسند؛ اما جوابی برای این سوال نمی‌یابند. در 40 روز سپری شده از سال جاری نه تنها نماگر اصلی سهام با افزایش بیش از 92 درصدی همراه شده بلکه قیمت سهام بنگاه‌های بزرگ بورسی با افزایش قیمت آن هم به مراتب بالاتر از شاخص کل همراه شده‌اند. اما آیا می‌توان این رشدهای قیمتی را دلیلی بر وجود حباب در بازار سهام دانست؟

در محافل بورسی استدلال‌های موافق و مخالف زیادی در توجیه رشدهای کنونی شاخص سهام مطرح می‌شود. در این میان طرفداران حباب قیمت سهام، با استناد به متغیرهایی همچون سودآوری و نسبت قیمت بر درآمد (P/ E) و عدم همخوانی این متغیرها با همین نسبت در بازار پول و همزمان با آن شرایط نامناسب پیرامونی چون افزوده شدن فشار تحریم‌ها، اوضاع نامناسب بازار جهانی با پاندمی ویروس کرونا، بر وجود حباب در این بازار تاکید می‌کنند و ظرفیت‌های بنیادی برای سهام قائل نیستند.

در مقابل اما موافقان رونق بورس تحلیل خود را بر عوامل دیگری سوار می‌کنند. این گروه، محدودیت‌های معاملاتی در بازارهای موازی (به خصوص در بازار ارز) و حضور همه‌جانبه دولت شاید برای کسری بودجه در تالار بورس و افزایش استقبال عمومی از بازار سرمایه را به‌عنوان عوامل پیش‌برنده سهام عنوان می‌کنند. در عین حال این گروه کاهش نرخ بهره در بازار پول در تورم بالای فعلی را از دیگر عوامل توجیه‌کننده تداوم رشد قیمت سهام برمی‌شمرند.