آیا شاخص کل قصد ریزش دارد یا اصلاح؟ بازار سرمایه در چه شرایطی به سر میبرد و مهمترین خطراتی که بازار سهام را تهدید می کنند، چه عواملی هستند.

 

دنیای بورس | بازار سهام و اوراق بهادار تهران در سال گذشته رتبه یک بازده سود­دهی در جهان قرار گرفت. طبیعتا در اقتصاد ضعیف و تحریم شده ایران که بخش تولید و صنعت با چالش­های زیادی مواجه هستند، مردم برای بهبود درآمد خود و هم­ترازی با تورم در پی راه­های مختلف هستند که بورس بهترین و جذاب ترین بازار موجود است.

بازدهی راحت، درآمد فقط با یک سیستم، نبود مالیات کلان و ... از مواردی هستند که جذابیت این بازار را دوچندان کرده ­اند. در هفته اخیر شاخص بورس بعد از فتح کانال یک میلیون، در حالت اصلاح قرار دارد و با کاهش به کانال 990 هزار واحدی رسیده است. اما سوالی که مطرح است به این شرح است که چگونه و با چه ابزاری از هیجان­ زدگی در بورس جلوگیری شود؟

این موضوع را می­توان از جهات زیر مورد بررسی قرار داد:

  1. آزادسازی سهام عدالت و تاثیر آن بر بورس
  2. پذیره ­نویسی صندوق سرمایه ­گذاری دارا یکم
  3. ورود نقدینگی به بازار سهام

1. اولین اقدام مهم آزادسازی سهام عدالت است. سهام عدالت را می­توان از چند بعد مورد بررسی قرار داد. اول اینکه تنها 70 درصد از سبد سهام عدالت برای شرکت­های بورسی است و 30 درصد آن هم­چنان در دست دولت و برای شرکت­های غیر بورسی است. تعیین سازوکار دقیق برای نحوه کارکرد آزادسازی مستقیم و غیرمستقیم مهم­ترین عامل برای نوع اثری است که این اقدام می­تواند انجام دهد. اطلاعات شرکت­های پرتفوی سهام عدالت به شرح جدول زیر است:

اطلاعات مربوط به شرکت های پرتفوی سهام عدالت | منبع: سایت سهام عدالت

 

بحث مهمی که این اقدام می­تواند بر بورس داشته باشد بسیار مهم و حیاتی است. در نظر اول این اقدام یک حرکت خوب برای توسعه هرچه بیشتر بازار سرمایه و سوق دادن مردم به سمت بازار سرمایه است که در روش آزادسازی مستقیم کاملا کنترل سبد دارایی سهام (70%) را بر عهده خود هر سهام می­گذارد.

مزیت این روش معاملات سهام­داران ورود احتمالی نقدینگی برای خرید بیشتر سهام­های عرضه شده و رشد و قوت گرفتن کلیه مجموع سهام­های بورسی شود. مضرت این نوع سازوکار به احتمال هجوم یکباره سهام­داران برای فروش و عرضه سهام­های خود است که در این صورت قوت گرفتن صف فروش و احتمال نبود خریدار حقیقی باعث افت شاخص بورس شود.

در این بین بهترین روش که ناظران بازار سرمایه و سازمان بورس و اوراق بهادار می­توانند انجام دهند تشویق و آگاه­سازی به عدم حرکت­های هیجانی از سوی سهام­داران، و ایجاد سازوکار برای خرید مناسب حقوقی­ها در بازار است. همانطور که در بالا اشاره شد 70% از مجموع سهام عدالت در بورس در حال معامله هستند که صنایع مهم در پرتفوی بورسی سهام عدالت به شرح زیر است:

صنایع مهم در پرتفوی سهام عدالت / منبع: سایت سهام عدالت

 

2. دومین قدم پذیره ­نویسی برای صندوق سرمایه ­گذاری سهام ­های دولتی در قالب صندوق ETF است. این اقدام در یک حالت ساده جمع­ آوری نقدینگی از حقیقی­ ها (شخص حقوقی قادر به پذیره نویسی در صندوق نیست) و تزریق آن بعد از آغاز فعالیت صندوق به بازار سرمایه می­تواند جهش قابل توجهی درحرکت شاخص داشته باشد. دو بیمه اتکایی امین و بیمه البرز و بانک‌های صادرات، ملت و تجارت جزو 5 صندوقی هستند که سهامشان به مرحله فروش رسیده است و مردم می‌توانند خریداری کنند. هر ایرانی می­تواند تا 2میلیون تومان خرید انجام دهد.

لازم به ذکر است بعد از آغاز فعالیت این صندوق داشتن کد بورسی الزامی است. این اقدام از لحاظ منفی چندان برای شاخص نمی­تواند مورد بحث قرار گیرد ولی جنبه مثبت آن تزریق نقدنگی است.

3. اصلاح شاخص و نقدینگی موجود در بازار سرمایه سومین مورد مهم برای بررسی وضعیت بازار سهام است. نمودار زیر وضعیت گردش پول و حجم معاملات در زمان­های مختلف شاخص کل را نمایش می­دهد:

وضعیت گردش پول و حجم معاملات در زمان­های مختلف شاخص کل

 

همان­طور که مشاهده می­شود میزان معاملات خروج پول در زمان اصلاح بیشتر شده است و گردش پول نیز کاهش داشته است و دقیقا در منطقه حمایتی اندیکاتور قرار دارد که احتمال قوی مجدد به سمت سقف و افزایش میزان گردش پول حرکت خواهد کرد.

البته حمایت از سهم ­ها و سخنان رئیس سازمان بورس مبنی بر عدم حباب بودن شاخص اندکی از استرس سرمایه ­گذاران و هیجان بازار کاسته است. در بحث تکنیکال تغیر روند به سادگی صورت نمی­پذیرد و عامل­های مهمی باید دست به دست هم بدهند و تآیید شوند تا بحث تغییر روند مطرح شود.

در حال حاضر با توجه به اقدامات دولت در بحث­ های بالا و حمایت همه­ جانبه از بازار سرمایه و ورود نقدینگی به بورس این حرکت­های اصلاحی را نمی­توان برپای ریزش و تغیر روند قرار داد. از دیگر خطرات پیش روی بازار سرمایه طبیعتا بازیگران بازارهای رقیب در ایران از جمله طلا، ارز، مسکن و... برای جذاب کردن این بازارها دست به کار شده ­اند تا در مقابل غول بورس تا حد امکان میدان را خالی نکنند و نقدینگی را به سمت خود جلب کنند. در این میان بورس حامی قدرتمندی به نام دولت دارد. حال باید دید که ایا تصمیمات دولت در این برهه زمانی چه تاثیری بر بورس می­تواند باشد.