ساعت 24 - روزی که آقای هاشمی رفسنجانی دید نرخ هردلار در بازار آزاد ایران به 120 تومان رسیده است و با شتاب به سمت بالامی رود به جای ازاد سازی نرخ دلار و اجازه دادن به اینکه قیمت هر دلار تا یک جایی بال برود و خودش سرنگون شود اعضای دولت را جمع کرد تا در باره این معضل تصمیم گیری شود.

یک مقام ارشد دولت وقت با ناراحتی تعریف می کرد یک وزیر کابینه که وزارتخانه اش اصولا با ارز ارتباط نداشت دررای گیری که آیا دلار را 40 تومان یا 80 تومان بفروشیم به دلار 40 تومانی رای داد. داستان تثبیت نرخ ارزهای معتبربه ریال ایران یا ارزان فروشی دلار و جهش ناگهانی ان در یک دوره کوتاه ورسیدن به نقطه اوج یک داستان تکراری در ایران شده است. بعدها در دولت احمدی نژاد بود که نرخ دلار ناگهانی به آسمان پرکشید و از هردلارحدود 1300 تومان به هردلار نزدیک 3800 تومان رسید. در آن دوران نیزدولت دلار 1260 تومانی را اختراع کرد و میلیاردها دلار از دلارهای به دست آمده از صادرات نفت را به همین قیمت به دست بازرگانان داد و صف های خرید نی زتشکیل شد شهروندان ایرانی نیز از این جهش ناگهانی قیمت هر دلار در س گرفته و به جای پس انداز ریالی به پس انداز دلاری روی اوردند. مدتی براین روال گذشت تا اینکه دولت دوازدهم بر سر کار امد و روزگار خوش بود اما ناگهان در نخستین روزهای فروردین ماه 1397 داستان تکرار شد .درحالی که دلار به سمت بالا می رفت روزی رسید که مدیران ارشد دولت دوازدهم به نوبت به تلویزیون آمدند و یا با رسانه گفت و گوو کرده و اصرارکردند به همه متقاضیان دلار می توانیم به نرخ هردلار برابر با 4200 تومان ارزتخصیص دهیم .اقتصاددانان و علاقمندان به اقتصادسیاسی که از  بهت و حیرت دهانشان بازمانده بود و می گفتند مگر می شود دولت نداند ارزان فروشی دلار همه بنیانهای کسب و کار را از تعادل خارج می کند به دولت هشدار دادند. شهروندان ایرانی اما با توجه به داستان سال 1391 ودر گرفتن از آن تجربه و به هوای بهره برداری از تفاوت معنی دار قیمت ارز در بازار و نرخ رسمی به این بازار هجوم آوردند.  درحالی که در همه دوسال گذشته به دولت توصییه می شد دست از ارزان فروشی دلر بردارد این کاررا رها نکرد تا اینکه در بهار امسال نیز داستان تکرار شد.قیمت هر دلارآمریکا در 75 روز سال جدید نسبت به میانگین قیمت هر دلا در سال 1398 دست کم 30 درصد رشد را تجربه کرده است و اگر جذابیت بازار سهام نبود بدون تردید با تقاضای فزاینده مواجه والان قیمت هر دلار بسیار فراتر از قیمت نزدیک به 18 هزار تومان بود. در چنین فراز هایی که شاهد پرش قیمت دلا بوده ایم هیچ برآورد دقیقی از میزان دلار خریداری شده از سوی خانواده ها دراین مدت ارایه نشده است اما این سیاستگذاری ناکارآمد ارزی خانواده ها را نیز دلار بازکرد کرد و آنها به صف دلار بازان حرفه ای اضافه شده اند . شور بختانه همین الان ریال ایران برای خانواده های ایرانی یک پول بی ارزش بی حساب می آید و این آسیب جدی ذهن و جان ایرانیان وارد کرده است و اعتماد به نفس ملی را کاهش داده است.

تاجران یکشبه و دودشدن دلارها

دولت های نهم تا دوازدهم دوازدهم دریک خوش بینی افراطی نسبت به توانایی های ارزی خود از نظر داشتن ذخایر و منابع ارزی کافی برای پاسخگویی به تقاضای پرشتاب بازار ارزان فروشی دلار را همچون راهبردی بدون تغییر ادامه داده  ومی دهند . رانت قابل اعتنایی که میان دلار ارزان  و دلار بالارونده روزانه دربازار وجود داشت و دارد به فساداخلاقی منجر شد و شماری از کسانی که راه ورود به دنیای رانتی را می شناختند ناگهان تاجر وارداتچی شده و برای واردات ثبت سفارش کردند. دربهار 1397 بود که از زبان رییس سازمان برنامه و بودجه شنیدیم میزان  ثبت سفارش انجام شده دوبرابر ثبت سفارش سال پیش از آن شده است. راهبرد دلار پاشی  ارزان به مثابه یک راز و رمز هنوز بازگشایی نشده ودر 30 سال تازه سپری شده  شد هزاران نفر که  موفق به دریافت  دلارارزان  دربرخی دوره ها  حتی تا 70 درصد زیر قیمت بازار بود دلار شدند فساد رشد کرد و فاصله طبقاتی را بیشتر کرد و میلیاردها دلار از منابع ارزی کشور دود شد و به هوا رفت .