ساعت 24 - دگرگونی های بازار انرژی درهفته تازه سپری شده درکانون توجه تحلیلگران ارشد بازار انرژی در جهان از جمله دکتر عباس ملکی تحلیل گر ارشد انرژی درایران بود . آنچه در مقاله هفتگی دکتر ملکی که به طور منظم درماههای اخیر تهیه می شود و مورد توجه علاقمندان و ذینفعان بازار انرژی و فعالان قراردارد نشان می دهد این بازار با سایه روشن های قابل اعتنا مواجه بوده و چین در سمت تقاضا و روسیه در سمت عرضه سعی دارند بیشترین منافع امروز وفردای انرژی را به خود اختصاص دهند. تحلیل هفتگی دکتر ملکی را در ادامه می خوانید:

پویایی های بازار

از هفته گذشته که برنت با قیمت ٤٢دلار هر بشکه معامله می‌شد، در پنجشنبه ٥تیر به قیمت ٤١.٦٠دلار برای تحویل در ماه اوت رسیده و در روز جمعه به زیر ٤٠دلار رسید. نفت خام وست تگزاس اینترمدییت نیز از ٣٩.٣٦ دلار به ٣٩.١٩دلار رسیده و اکنون ٣٨ دلار معامله می‌شود. وضعیت شیوع کووید- ١٩و قله زدن مجدد تلفات در امریکا، نگرانی از ضعیف شدن تقاضا را شدت بخشیده است.

تفسیر هفته

1- در هفتاد و پنجمین سال تاسیس ملل متحد هستیم. این سازمان مطابق در حوادث و اتفاقات متعددی نقش آفرین بوده است) از جمله در پایان دادن به جنگ ایران و عراق (در برخی از تحولات هم شورای امنیت ملل متحد نتوانست کاری از پیش ببرد) مانند حمله امریکا به عراق در ٢٠٠٣ بدون مجوز شورای امنیت (تحولات سال‌های اخیر، به خصوص در پس از فروپاشی شوروی و یک جانبه‌گرایی ایالات متحده، احتمال به بن بست کشیده شدن سازمان ملل را تقویت نموده است. برای ما ایرانیان، هر زمان که با ارکان این سازمان همکاری نموده‌ایم، توانسته‌ایم به موفقیت هایی نایل شویم. هر زمان هم که نقش آن را دست‌کم گرفته‌ایم، دچار آسیب در منافع ملی گشته‌ایم.

2- بنابر گزارش آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول رشد اقتصادی جهانی در سراسر ٢٠٢٠بیشتر از ٤.٩درصد نخواهد بود که ١.٩درصد کمتر از پی‌ بینی قبل در آوریل ٢٠٢٠است. این گزارش نشان می‌دهد که کووید- ١٩دارای پیامدهای عمیق تری بر اقتصاد جهانی است. این بیماری، عدم قطعیت‌ها را برای پیش‌بینی آینده، بیشتر کرده است.

3- بنابر گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضای جهانی برای انرژی در سال 2020  نزدیک به 6درصد٢ نسبت به سال قبل افت می‌کند. این بزرگ‌ترین کاهش در طول ٧٠سال گذشته است. سقوط در تقاضای منابع هیدروکربوری بیشتر از انرژی‌های تجدیدپذیر است. همچنین در میان منابع هیدروکربوری،  ذغال سنگ بیشترین کاهش را خواهد داشت. گاز طبیعی در ٤، ٢٠٢٠درصد کاهش نسبت به  ٢٠١٩خواهد داشت، اما در ٢٠٢١مجددا مصرف آن افزایش خواهد یافت. قیمت گاز طبیعی آن چنان ارزان شده که بدون محاسبه پیامدهای زیست محیطی هم تبدیل سوخت ذغال سنگ به گاز برای تولید برق اقتصادی است. بخش برق دارای کاهشی برابر ٥درصد خواهد بود که از رکود اقتصادی  ١٩٢٩تاکنون بی‌سابقه است. نفت خام کاهشی برایر ٨درصد خواهد داشت، اما انرژی هسته ای دارای کاهش کمی در تقاضا خواهد بود.

4- چین در تامین نفت خام وارداتی خود به دنبال کشف فروشندگان جدید است. از ابتدای ماه ژوئن،  شرکت نفت آنگولا اعلام کرد که خریداران چینی سفارش محموله نفت خام جدیدی را به آنگولا نداده‌اند. یکی از دلایل این امر می‌تواند آن باشد که آینده آنگولا چندان مشخص نیست. رییس جمهور این کشور از ١٩٧٩تا ٢٠١٧بر مسند قدرت تکیه زده بود. به جای آن چین اکنون مایل است که از روسیه، نیجریه و گویان نفت بیشتری وارد کند. از طرف دیگر آنگولا برای انجام پروژه های خود ٢٠میلیارد دلار از چین وام گرفت. قرار بود که این مبلغ به تدریج به صورت فروش نفت توسط آنگولا به چین پرداخت شود. اکنون با کمتر شدن خرید نفت چین از آنگولا مشخص نیست که تکلیف بدهی‌های آنگولا چه می‌شود. برخی از منابع بر این نظرند که در پس از فرونشستن گرد و غبار ناشی از رقابت عربستان سعودی، روسیه و ایالات متحده، مشخص شده است که این چین است که برنده واقعی جدال قیمت‌ها در پس از ظهور کووید- ١٩است. این کشور به لحاظ ژئوپلتیکی،  دسترسی‌های متعدد به تولیدکنندگان نفت و گاز هم‌اکنون پیدا کرده و می‌تواند امنیت انرژی خویش را مستحکم سازد.

5- قیمت گاز طبیعی در هنری هاب، شبکه معاملات گاز امریکای شمالی در روز جمعه به ١.٤٨٢دلار برای هر میلیون واحد حرارتی بریتانیا) بی تی یو (رسید. این قیمت ٧درصد از روز قبل کمتر بود و ١٨درصد از دو هفته قبل. از ١٩٩٠تاکنون سابقه نداشته است که قیمت گاز از ١.٥٠دلار  پایین‌تر بیاید. حجم انبارهای مملو از گاز طبیعی تولید متعارف گاز را دچار اشکال می‌کند. سال گذشته در همین روزها قیمت گاز بالاتر از ٢دلار بود. همچنین مصرف گاز طبیعی در بعد از شیوع  کرونا هنوز به حالت اول بازنگشته و صادرات ال ان جی از امریکا به اروپا و آسیا به کمترین حد در طول ١٠سال اخیر رسیده است. به گفته مدیر مالی شرکت بزرگ روسی نواتک، در ماه ژوئن سفارش خرید از امریکا در ٤٥محموله ال ان جی توسط این شرکت لغو شده است. علت آن عدم وجود مشتری به دلیل کمتر مصرف شدن گاز توسط مشتریان و گرم شدن زودتر هوا در اروپا ذکر شده است.

6- قیمت پایین نفت و کنار کشیدن برخی از شرکتهای امریکایی برای تولید نفت غیرمتعارف شیل به دلیل هزینه بالا، روسیه را به برنامه‌ریزی استراتژیک برای جایگزین نفت امریکا در صنعت نفت کشانده است. دولت روسیه مشوق‌هایی برای شرکت‌های انرژی جهت فعالتر شدن در صنایع نفت و گاز و جایگزینی حوزه‌های نفت و گاز جوان‌تر بجای حوزه‌های قدیمی درنظر گرفته است. زیرا روسیه می‌داند که در زمان بالارفتن قیمت نفت، عربستان و امریکا می‌توانند سریع‌تر از روسیه برای راه‌اندازی تاسیسات غیرفعال خود اقدام نمایند. اکثر حوزه‌های نفتی روسیه در مناطق سردسیر قرار دارد. همچنین منابع نفت روسیه در عمق بیشتری از سطح زمین قرار دارند. دو بانک روسی قرار است وام‌هایی با صفر درصد بهره در اختیار شرکت‌های روسی فعال در صنعت نفت و گاز قرار دهند. دو بانک سبیربانک (SBER) و وب (VEB) میلیارد دلار برای حفاری و تکمیل اکتشاف و استخراج در ٣٠٠٠ چاه در اختیار شرکت‌های روسی قرار می‌دهند. روسیه در نظر دارد که تخفیف‌های مالیاتی نیز شامل این دسته از فعالیت‌ها شود. راهبرد روسیه در این است که در آینده که قیمت نفت بهبود می‌یابد، این دسته از چاه‌ها براحتی بتوانند به تولید برسند. در حقیقت روسیه در حال اضافه کردن ظرفیت اضافی برای خود است. به گفته یک ناظر نزدیک به روسیه، از این روش روسیه می‌تواند ظرفیتی مابین ٢٠٠هزار بشکه در روز تا ٢میلیون بشکه در روز به ظرفیت قبلی خود بیفزاید. روسیه در، ٢٠١٩ به صورت متوسط ١١.٣میلیون بشکه در روز از ١٨٠هزار چاه تولید می‌کرد. بعداز توافق اوپک + روسیه ٢میلیون بشکه از تولید خود را کاهش داد.

7- قیمت نفت به پیش‌بینی پلاتس در ماه‌های آینده در کریدوری مابین ٣٥دلار تا ٤٥دلار هر بشکه نوسان می‌کند. این بازه قیمتی برای سرمایه‌گذاری جدید در صنایع نفتی به خصوص در نفت شیل اقتصادی نیست. ضمنا آن مقدار کم نیست که برخی از بازار بیرون روند و نه آن مقدار بالا که تولید ادامه یابد. به صورت کلیآسیب‌های بازار نفت و گاز در شکل زیر نشان داده شده است.

8- بازار نفت تا اندازه‌ای شوک ناشی از سیوع بیماری کووید ١٩را از سر گذراند و با توجه به کاهش تولید و از سر گرفته شدن فعالیت‌های اقتصادی، قیمت نفت تا اندازه‌ای بهبود یافت. اما نگرانی از موج دوم شیوع کرونا در بازا نفت و گاز وجود دارد. به گفته پلاتس تا ٤میلیون بشکه در روز در ماه‌های پیش رو تا ماه اوت به تقاضای نفت اضافه خواهد شد. ولی در ماه سپتامبر که به‌صورت سنتی تقاضای نفت همه ساله کمی کاهش می‌یابد، این عدد ممکن است به ١میلیون بشکه در روز کاهش یابد. نگرانی دوم از مساله کاهش تولید نفت توسط اوپک+ است. ٢٣کشور در یک توافق تاریخی تصمیم گرفتند که ٩.٧میلیون بشکه در روز از تولید را تا انتهای ماه ژوئیه کم کنند. گرچه قرار است این توافق در ماه‌های بعد هم ادامه داشته باشد، اما در میان کشورهای داخل این توافق، عراق و نیجریه به سختی تعهدات خود را پذیرفتند. ممکن است در ماه‌های آینده، این دو کشور به دلیل نیاز به درآمدهای ناشی از تولید اضافی، از توافق خارج شوند. نگرانی دیگر این است که دوباره بخش‌هایی از تولید نفت در امریکا و کانادا که بدلیل پایین آمدن قیمت نفت از مدار خارج شده بودند (٤.٥میلیون بشکه در روز) با توجه به بهبود قیمت دوباره دست به تولید بزنند. در برخی از کشورها شروع دور جدید شیوع کرونا مانند چین و هند مشاهده می‌شود. مجموعه نگرانی‌های فوق پلاتس را به این نتیجه رسانده که ممکن است در دور جدید شیوع دوباره کرونا، بازار نفت نیز یک منحنی  V  داشته باشد.